1localem, aut quietem mobilibus impertiendam, & ad modum
quo moueri debent vel quieſcere. Nam licet nonnullæ pro
poſitiones mechanicæ, ſi per ſe ſumantur, ſint ſpeculatiuæ, eo
quod præciſe ſiſtere poſſent in ſola veritate, nihilominus pro
pter connexionem quam habent cum alijs practicis, & ordi
nem quem ſimul includunt ad praxim, verè conſtituunt vnam
ſcientiam totalem practicam. Quod confirmari etiam poteſt
ex eo: nam verè ac propriè huiuſmodi ſcientia cadit ſub illa
diuiſione generica ſcientiæ practicæ, cum Philoſophus 6.
Metaph. cap. 1. eam diuidit in actiuam & factiuam. Quoniam
ſub actiua optimè intelligitur contineri ſcientias, quæ verſan
tur circa actus immanentes intellectus ac voluntatis, prout
dirigibiles per ipſas met ſcientias; cuiuſmodi ſunt Logica, &
Philoſophia moralis, quarum finis & opus, eſt ipſa rectitudo
actionis internæ, ſeu actuum immanentium intellectus & vo
luntatis, ſiuè in genere moris in ordine ad honeſtatem, ſiuè in
genere cognitionis in ordine ad veritatem: ſub factiua verò
contineri omnes illas artes, ſiuè ſcientias, quæ verſantur cir
ca factionem aliquam ſeu opus extrinſecus faciendum, nem
pe genere diſtinctum ab ipſo actu ſcientifico per quem opus
ſit aut dirigitur, vt quælibet operatio corporea, vel opus ex
tali operatione relictum, vt perſpicuè docet idem Ariſtoteles
Met. tex. 16. & 1. magn. moral. cap. 33. Et huiuſmodi
dicimus eſſe facultatem mechanicam, cum verè pro fine ha
beat opus externum, vt diximus, nempe motum localem &
artificioſum, vel quietem grauibus & leuibus impertiendam,
non ſecus ac medicina conſtituitur ſcientia practica,
eo quod eius finis, ad quem ordinatur
tanquam ad proprium opus
ſit ſanitas anima
lis ho
minibus im
pertien
da.
quo moueri debent vel quieſcere. Nam licet nonnullæ pro
poſitiones mechanicæ, ſi per ſe ſumantur, ſint ſpeculatiuæ, eo
quod præciſe ſiſtere poſſent in ſola veritate, nihilominus pro
pter connexionem quam habent cum alijs practicis, & ordi
nem quem ſimul includunt ad praxim, verè conſtituunt vnam
ſcientiam totalem practicam. Quod confirmari etiam poteſt
ex eo: nam verè ac propriè huiuſmodi ſcientia cadit ſub illa
diuiſione generica ſcientiæ practicæ, cum Philoſophus 6.
Metaph. cap. 1. eam diuidit in actiuam & factiuam. Quoniam
ſub actiua optimè intelligitur contineri ſcientias, quæ verſan
tur circa actus immanentes intellectus ac voluntatis, prout
dirigibiles per ipſas met ſcientias; cuiuſmodi ſunt Logica, &
Philoſophia moralis, quarum finis & opus, eſt ipſa rectitudo
actionis internæ, ſeu actuum immanentium intellectus & vo
luntatis, ſiuè in genere moris in ordine ad honeſtatem, ſiuè in
genere cognitionis in ordine ad veritatem: ſub factiua verò
contineri omnes illas artes, ſiuè ſcientias, quæ verſantur cir
ca factionem aliquam ſeu opus extrinſecus faciendum, nem
pe genere diſtinctum ab ipſo actu ſcientifico per quem opus
ſit aut dirigitur, vt quælibet operatio corporea, vel opus ex
tali operatione relictum, vt perſpicuè docet idem Ariſtoteles
Met. tex. 16. & 1. magn. moral. cap. 33. Et huiuſmodi
dicimus eſſe facultatem mechanicam, cum verè pro fine ha
beat opus externum, vt diximus, nempe motum localem &
artificioſum, vel quietem grauibus & leuibus impertiendam,
non ſecus ac medicina conſtituitur ſcientia practica,
eo quod eius finis, ad quem ordinatur
tanquam ad proprium opus
ſit ſanitas anima
lis ho
minibus im
pertien
da.