Biancani, Giuseppe, Aristotelis loca mathematica, 1615

Table of figures

< >
[Figure 131]
[Figure 132]
[Figure 133]
[Figure 134]
[Figure 135]
[Figure 136]
[Figure 137]
[Figure 138]
[Figure 139]
[Figure 140]
[Figure 141]
[Figure 142]
[Figure 143]
[Figure 144]
[Figure 145]
[Figure 146]
[Figure 147]
[Figure 148]
[Figure 149]
[Figure 150]
[Figure 151]
[Figure 152]
[Figure 153]
[Figure 154]
[Figure 155]
[Figure 156]
[Figure 157]
[Figure 158]
[Figure 159]
[Figure 160]
< >
page |< < of 355 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.004089">
                <pb pagenum="240" xlink:href="009/01/240.jpg"/>
                <figure id="id.009.01.240.1.jpg" place="text" xlink:href="009/01/240/1.jpg" number="148"/>
                <lb/>
                <emph type="italics"/>
              ergò vmbra Lunæ D F, Solis radius
                <lb/>
              C E; vmbra igitur neceſſariò minor
                <lb/>
              eſt, eſt enim D E.)
                <emph.end type="italics"/>
              de hac re vide
                <lb/>
              Spheram P. Clauij, cap. de Ordine
                <lb/>
              cœlorum, vnde huius textus expo­
                <lb/>
              ſitionem in hunc modum licebit af­
                <lb/>
              ferre. </s>
              <s id="s.004090">Quando igitur Ariſt. quærit,
                <lb/>
              cur Luna maiores proijciat vm­
                <lb/>
              bras, qua Sol, debet ſupponere So­
                <lb/>
              lem, & Lunam eſſe in eadem altitu­
                <lb/>
              dine ſupra horizontem, v. g. eſſe
                <expan abbr="vtrunq;">vtrunque</expan>
              in eadem linea recta C D, ducta à
                <lb/>
              centro mundi ad Solem; ſic enim habebunt eandem ambo eleuationem ſu­
                <lb/>
              pra horizontem G H, vt factum eſt in figura: aliter Sol etiam faciet vmbras
                <lb/>
              Lunæ vmbris modo longiores, modo breuiores. </s>
              <s id="s.004091">cur igitur, inquit, exiſtente
                <lb/>
                <expan abbr="vtroq;">vtroque</expan>
              in eadem altitudine, ſiue in eadem recta C D. vmbræ lunares factæ à
                <lb/>
              Gnomone D A, ſunt vmbris ſolaribus longiores?</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.004092">Reſpondet id fortè accidere, quia Sol multò remotior ſit à centro mun­
                <lb/>
              di D, quàm Luna. </s>
              <s id="s.004093">vnde quamuis æquè ſupra horizontem ſint eleuata, cum
                <lb/>
              ambo ſint in linea C D. tamen propter Lunæ propinquitatem ad centrum
                <lb/>
              mundi, fit vt magnitudo ſtyli D A, reſpectu Lunæ ſit valdè ſenſibilis, quæ ta­
                <lb/>
              men collata
                <expan abbr="">cum</expan>
              Sole à terra remotiſſimo nullius euadit ſenſibilitatis;
                <expan abbr="idemq́">idemque</expan>
              ;
                <lb/>
              eſt punctum D, ac punctum A. ex quo fit, vt radius Lunæ B F, cadat extra
                <lb/>
              radium Solis C E:
                <expan abbr="hincq́">hincque</expan>
              ; rurſus neceſſe eſt vmbram Solis D E, minorem eſ­
                <lb/>
              ſe vmbra Lunæ D F. </s>
              <s id="s.004094">Quod ſi concipiamus Lunam magis à terris diſtantem,
                <lb/>
                <expan abbr="Soliq́">Solique</expan>
              ; propinquiorem, vt in puncto R, tunc amborum radij ſimul ferè co­
                <lb/>
              incident:
                <expan abbr="ſicq́">ſicque</expan>
              ; æquales ferè vmbræ
                <expan abbr="vtriuſq;">vtriuſque</expan>
              erunt.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.004095">Huius rei facilè experientiam facere poteris, ſi per quadrantem Solis al­
                <lb/>
              titudine notata, ſimul etiam ipſius vmbram ex quopiam magno Gnomone
                <lb/>
              proiectam obſeruaueris: deinde eadem Lunæ ſplendentis altitudine per cal­
                <lb/>
              culum obſeruata vmbram lunarem eiuſdem Gnomonis cum vmbra ſolari
                <lb/>
              contuleris: inuenies enim lunarem ſolari longiorem.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.004096">
                <arrow.to.target n="marg342"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.004097">
                <margin.target id="marg342"/>
              350</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.004098">In 10. problem.
                <emph type="italics"/>
              (Propter quid in Solis eclypſibus, ſi quis ſpectet per cribrum,
                <lb/>
              aut per folium, veluti platani, vel alterius latifolij, vel per digitos altera manu
                <lb/>
              ſuper alteram coniungens ſplendores, qui in terra fiunt ſunt lunulæ? </s>
              <s id="s.004099">An quod ſicu­
                <lb/>
              ti lux per foramen anguloſum ſplendens, turbo, & conus fit: cauſa verò, quia duo
                <lb/>
              efficiuntur coni, vnus à Sole ad foramen, & alter hinc ad terram, qui ſimul
                <expan abbr="habẽt">habent</expan>
                <lb/>
              vertices. </s>
              <s id="s.004100">quando igitur ſic ſe habet; & ſuperiori parte circulari detrahitur, erunt
                <lb/>
              è contrariò lucis lunulæ in terra; ex peripheria enim lunulari procedunt radij. </s>
              <s id="s.004101">quæ
                <lb/>
              autem in digitis, aut cribris, veluti foramina fiunt, manifeſtius id faciunt, quàm
                <lb/>
              magna foramina. </s>
              <s id="s.004102">A Luna autem hoc non fit,
                <expan abbr="neq;">neque</expan>
              ipſa deficiente,
                <expan abbr="neq;">neque</expan>
              creſcente,
                <lb/>
                <expan abbr="neq;">neque</expan>
              decreſcente, quia ſplendores extremitatum eius non ſunt manifeſti, & certi.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.004103">ſed in medio potiſſimum
                <expan abbr="ſplẽdet">ſplendet</expan>
              . </s>
              <s id="s.004104">lunula autem falcata exiguam habet latitudinem)
                <emph.end type="italics"/>
                <lb/>
              Vt rectè, atque non ſine delectatione problema præſens intelligas, lege ea,
                <lb/>
              quæ in additione ad problema 5. huius ſectionis ſcripſimus de Figuratione
                <lb/>
              lucis: deinde operæpretium erit audire, quid dicat Gemma Friſius in tra­
                <lb/>
              ctatu de Radij aſtronomici ſtructura, cap. 18. vbi loquitur de Solis deliquij </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>