1c d quantum a b per primum ſuppoſitum.
Sed quoniam proposi
to circulo alio non circa idem centrum, utpote k l reuoluetur &
perueniet ad h ex demonſtratis. Reſpondetur ad hoc, quod idem eſt,
quia unus circulus tantum per ſe mouetur circa centrum, reliqui
omnes non perſe circa centrum, ſed ab alio circulo primo mouen
tur, ideò nihil refert ſeu ſint circa idem centrum ſeu circa aliud, hoc
enim fortuitum eſt. Ideo ad argumentum reſpondent cauilloſam
eſſe hanc diſputationem, cum ſupponat idem ambobus circulis per
ſe centrum eſſe. Sed non eſt perſe, uerùm per accidens. At tamen de
miror de huiuſmodi ſolutione. Primum quod ipſemet. Ariſtoteles
de hoc nos docuit in primo Poſteriorum dicens. Non eſt igitur ex
uno in aliud genus tranſcendentem demonſtrare, ut Geometricum
Arithmetica. Et Auerroens in Commento magno inquit, ea uerba
exponens. Fieri non poteſt, ut demonſtratio transferatur de
arte in artem. Et ibidem docet, quod neque ut ambæ præmiſ
ſæ ſint communes, neque etiam maior tantum, ſicut exponebat Al
pharabices. Verùm dicit, ſolum licet in artibus, quæ ſunt in com
paratione generis ad ſpeciem, ut ſit concluſio ueluti phyſica ma
ior propoſitio, in ſubiecta ſcientia ueluti medicina. Vnde concludit
Philoſophus. Propter hoc Geometrię non licet demonſtrare quod
contrariorum una eſt ſcientia: ſed neque quod duo cubi cubus, neque
alij ſcientiæ quod alterius: niſi in his quæ ita inter ſe habent ut alte
ra ſub altera ſit, ueluti perſpectiua ad Geometricam, & harmonica
ad Arithmeticam. Et poſt docet quod etiam non licet demonſtrare ex
communibus: hæc igitur ratio eſt ex alienis genere atque communi
bus. Quid, quòd non ſoluit difficultatem quę mathematica tota eſt
& innititur manifeſtis principijs. Debuit enim oſten dere quomo
do tardius moueatur circulus maior ipſo minore: hoc enim eſt ne
ceſſe ſi eodem tempore debent æqualia ſpatia pertranſire. Accipia
mus ergo quod manifeſtum eſt, ſcilicet uectionem eſſe hanc in qua
e centrum perpetuò per æquidiſtantem lineam fertur in m, nullum
autem circulum progreſſus centri eſſe cauſam niſi ut rota mouet
currum & currus axem, reuolutio ergo notæ efficit ut ſpatium c g
pertranſeat nota, & ideo motus ille circularis non eſt, quia circula
ris motus fit manente centro, ſed eſt circulus progrediens uelut &
punctum e: at in circulo, hoc eſt diſcrimen quòd puncta, uariantur
centrum autem non. Dico ergo ut melius intelligas quòd talis mo
tus eſt uelut famulorum fabrorum qui rotam circunducant domum
impellentes, talis enim motus, eſt rectus, & eſt impulſionis non au
tem circularis. Et ideò omnia puncta æqualiter mouentur, & per
æquale ſpatium, accidit autem ut hic motus fiat circunuertendo,
to circulo alio non circa idem centrum, utpote k l reuoluetur &
perueniet ad h ex demonſtratis. Reſpondetur ad hoc, quod idem eſt,
quia unus circulus tantum per ſe mouetur circa centrum, reliqui
omnes non perſe circa centrum, ſed ab alio circulo primo mouen
tur, ideò nihil refert ſeu ſint circa idem centrum ſeu circa aliud, hoc
enim fortuitum eſt. Ideo ad argumentum reſpondent cauilloſam
eſſe hanc diſputationem, cum ſupponat idem ambobus circulis per
ſe centrum eſſe. Sed non eſt perſe, uerùm per accidens. At tamen de
miror de huiuſmodi ſolutione. Primum quod ipſemet. Ariſtoteles
de hoc nos docuit in primo Poſteriorum dicens. Non eſt igitur ex
uno in aliud genus tranſcendentem demonſtrare, ut Geometricum
Arithmetica. Et Auerroens in Commento magno inquit, ea uerba
exponens. Fieri non poteſt, ut demonſtratio transferatur de
arte in artem. Et ibidem docet, quod neque ut ambæ præmiſ
ſæ ſint communes, neque etiam maior tantum, ſicut exponebat Al
pharabices. Verùm dicit, ſolum licet in artibus, quæ ſunt in com
paratione generis ad ſpeciem, ut ſit concluſio ueluti phyſica ma
ior propoſitio, in ſubiecta ſcientia ueluti medicina. Vnde concludit
Philoſophus. Propter hoc Geometrię non licet demonſtrare quod
contrariorum una eſt ſcientia: ſed neque quod duo cubi cubus, neque
alij ſcientiæ quod alterius: niſi in his quæ ita inter ſe habent ut alte
ra ſub altera ſit, ueluti perſpectiua ad Geometricam, & harmonica
ad Arithmeticam. Et poſt docet quod etiam non licet demonſtrare ex
communibus: hæc igitur ratio eſt ex alienis genere atque communi
bus. Quid, quòd non ſoluit difficultatem quę mathematica tota eſt
& innititur manifeſtis principijs. Debuit enim oſten dere quomo
do tardius moueatur circulus maior ipſo minore: hoc enim eſt ne
ceſſe ſi eodem tempore debent æqualia ſpatia pertranſire. Accipia
mus ergo quod manifeſtum eſt, ſcilicet uectionem eſſe hanc in qua
e centrum perpetuò per æquidiſtantem lineam fertur in m, nullum
autem circulum progreſſus centri eſſe cauſam niſi ut rota mouet
currum & currus axem, reuolutio ergo notæ efficit ut ſpatium c g
pertranſeat nota, & ideo motus ille circularis non eſt, quia circula
ris motus fit manente centro, ſed eſt circulus progrediens uelut &
punctum e: at in circulo, hoc eſt diſcrimen quòd puncta, uariantur
centrum autem non. Dico ergo ut melius intelligas quòd talis mo
tus eſt uelut famulorum fabrorum qui rotam circunducant domum
impellentes, talis enim motus, eſt rectus, & eſt impulſionis non au
tem circularis. Et ideò omnia puncta æqualiter mouentur, & per
æquale ſpatium, accidit autem ut hic motus fiat circunuertendo,
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib