Clavius, Christoph, In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius

Page concordance

< >
Scan Original
241 204
242 205
243 206
244 207
245 208
246 209
247 210
248 211
249 212
250 213
251 214
252 215
253 216
254 217
255 218
256 219
257 220
258 221
259 222
260 223
261 224
262 225
263 226
264 227
265 228
266 229
267 230
268 231
269 232
270 233
< >
page |< < (205) of 525 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div393" type="section" level="1" n="126">
          <pb o="205" file="241" n="242" rhead="Ioan. de Sacro Boſco."/>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s8305" xml:space="preserve">Hoc Theoremate demonſtrato, omnes prædictæ uiæ locum habent. </s>
            <s xml:id="echoid-s8306" xml:space="preserve">Ita
              <lb/>
            enim fiet, ut quando in cęlo fa-
              <lb/>
            cta eſt uarietas unius gradus, in
              <lb/>
            terra quoque unius gradus ua-
              <lb/>
            rietas acciderit. </s>
            <s xml:id="echoid-s8307" xml:space="preserve">Nam ſi ab extre
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-241-01" xlink:href="fig-241-01a" number="74">
                <image file="241-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/241-01"/>
              </figure>
            mitatibus illius gradus cœleſtis
              <lb/>
            duæ rectæ lineæ concipiantur
              <lb/>
            educi ad centrum mundi, inter
              <lb/>
            cipient eæ neceſſario unũ quo-
              <lb/>
            que gradum in ſuperficie terrę,
              <lb/>
            per ea, quæ proxime demonſtra
              <lb/>
            ta ſunt, ut perſpicuũ eſt in hac
              <lb/>
            figura adiecta. </s>
            <s xml:id="echoid-s8308" xml:space="preserve">Eademq́ eſt ratio
              <lb/>
            de ſpatio quocunq; </s>
            <s xml:id="echoid-s8309" xml:space="preserve">cęleſti: </s>
            <s xml:id="echoid-s8310" xml:space="preserve">Sem
              <lb/>
            per. </s>
            <s xml:id="echoid-s8311" xml:space="preserve">n. </s>
            <s xml:id="echoid-s8312" xml:space="preserve">dictæ lineę in terra ſpatiũ
              <lb/>
            ſimile comprehendent. </s>
            <s xml:id="echoid-s8313" xml:space="preserve">Qđ qui
              <lb/>
            dem in omnibus uijs prædictis,
              <lb/>
            ut certiſſimum, aſſumebatur:
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s8314" xml:space="preserve">Aliàs nihil omnino per eas con
              <lb/>
            cludi potuiſſet, ut patet.</s>
            <s xml:id="echoid-s8315" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s8316" xml:space="preserve">Ex his autem, iuxta circuli, & </s>
            <s xml:id="echoid-s8317" xml:space="preserve">diametri regulam, diameter terræ ſic in-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-241-01" xlink:href="note-241-01a" xml:space="preserve">Diameter
                <lb/>
              terræ qu@
                <lb/>
              pacto ex
                <lb/>
              ambitu co-
                <lb/>
              gnito @ru@@</note>
            ueniri poterit. </s>
            <s xml:id="echoid-s8318" xml:space="preserve">Aufer uigeſimam ſecundam partem de circuitu terræ, & </s>
            <s xml:id="echoid-s8319" xml:space="preserve">
              <lb/>
            remanentis tertia pars, hoc eſt, 80181. </s>
            <s xml:id="echoid-s8320" xml:space="preserve">ſtadia, & </s>
            <s xml:id="echoid-s8321" xml:space="preserve">ſemis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s8322" xml:space="preserve">tertia pars
              <lb/>
            ſtadij, erit terreni orbis diameter, ſiue ſpiſſitudo.</s>
            <s xml:id="echoid-s8323" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div403" type="section" level="1" n="127">
          <head xml:id="echoid-head132" xml:space="preserve">COMMENTARIVS.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s8324" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Postqvam</emph>
            auctor expoſuit, quantus ſit orbis terreſtris ambitus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s8325" xml:space="preserve">
              <lb/>
            quanam is ratione indagari debeat; </s>
            <s xml:id="echoid-s8326" xml:space="preserve">docet nunc, quanam arte ex cognito terræ
              <lb/>
            ambitu profunditas, ſiue diameter eiuſdem terræ cognoſci poſſit. </s>
            <s xml:id="echoid-s8327" xml:space="preserve">Dicit enim,
              <lb/>
            ſi à toto ambitu terreno auferatur pars uigeſima ſecunda (quæ quidem habe-
              <lb/>
            bitur in numero Quotiente, ſi ambitus per 22. </s>
            <s xml:id="echoid-s8328" xml:space="preserve">diuidatur) nempe ſi ex 252000.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s8329" xml:space="preserve">ſtadijs detrahantur ſtadia 11454 {6/11}. </s>
            <s xml:id="echoid-s8330" xml:space="preserve">erit remanentis numeri, ſtadiorum ui
              <lb/>
            delicet 240545 {5/11}. </s>
            <s xml:id="echoid-s8331" xml:space="preserve">tertia pars, (quam ſimiliter offeret numerus Quotiens, ſi
              <lb/>
            dictus numerus remanens per 3. </s>
            <s xml:id="echoid-s8332" xml:space="preserve">diuidatur) hoc eſt, ſtadia 80181 {9/11}. </s>
            <s xml:id="echoid-s8333" xml:space="preserve">ſiue ut
              <lb/>
            ipſe ait, 80181. </s>
            <s xml:id="echoid-s8334" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s8335" xml:space="preserve">ſemis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s8336" xml:space="preserve">tetia fere pars, tota profunditas, ſeu diameter globi
              <lb/>
            terreni, i
              <unsure/>
            uxta circuli, & </s>
            <s xml:id="echoid-s8337" xml:space="preserve">diametri regulam.</s>
            <s xml:id="echoid-s8338" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s8339" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Desvmitvr</emph>
            autem hæc regula ex libello Archimedis de dimenſio-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-241-02" xlink:href="note-241-02a" xml:space="preserve">Proporti@
                <lb/>
              cuiuſuis cit
                <lb/>
              culi ad e-
                <lb/>
              ius diame-
                <lb/>
              trum quæ.</note>
            ne circuli, in quo Archimedes demonſtrauit, proportionem circumferentiæ cu
              <lb/>
            iuſque circuli ad eius diametrum eſſe fere triplam ſeſquiſeptimam, qualis eſt
              <lb/>
            22. </s>
            <s xml:id="echoid-s8340" xml:space="preserve">ad 7. </s>
            <s xml:id="echoid-s8341" xml:space="preserve">ita ut ſi circũferentia alicuius circuli ſecta ſit in partes 22. </s>
            <s xml:id="echoid-s8342" xml:space="preserve">æquales, dia
              <lb/>
            meter eius contineat huiuſmodi partes fere 7. </s>
            <s xml:id="echoid-s8343" xml:space="preserve">Et contra, ſi diameter alicuius
              <lb/>
            circuli diuiſa ſuerit in ſeptem partes æquales, circunferentia eius comple-
              <lb/>
            ctatur huiuſmodi partes 22. </s>
            <s xml:id="echoid-s8344" xml:space="preserve">Vnde ſi diameter alicuius circuli ſumatur ter,
              <lb/>
            addaturq́ue ſe ptima pars diametri, efficietur linea recta circunferentiæ cir-
              <lb/>
            culi fere æqualis. </s>
            <s xml:id="echoid-s8345" xml:space="preserve">Quæ omnia in hac propoſita figura conſpiciuntur. </s>
            <s xml:id="echoid-s8346" xml:space="preserve">Quæ
              <lb/>
            cum ita ſint, perſpicuum eſt, ſi ex ambitu circuli, nempe ex 22. </s>
            <s xml:id="echoid-s8347" xml:space="preserve">auferatur
              <lb/>
            pars uigeſima ſecunda, utpote unitas, remanentis numeri, hoc eſt, 21. </s>
            <s xml:id="echoid-s8348" xml:space="preserve">tertiam
              <lb/>
            partem, videli cet 7. </s>
            <s xml:id="echoid-s8349" xml:space="preserve">eſſe diametrũ circuli. </s>
            <s xml:id="echoid-s8350" xml:space="preserve">Ex quibus manifeſta eſt auctoris </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>