Biancani, Giuseppe, Aristotelis loca mathematica, 1615

Table of figures

< >
< >
page |< < of 355 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.004131">
                <pb pagenum="243" xlink:href="009/01/243.jpg"/>
              vmbra erit igitur G F H, ad partes C, Soli auerſas. </s>
              <s id="s.004132">quas nunquam Sol, etiam
                <lb/>
              ſi ſphæra B, arenulæ vnius grano minor fuerit poterit illuſtrare. </s>
              <s id="s.004133">quæ quidem
                <lb/>
              non ſoluunt quæſtionem, ſed eam difficiliorem reddunt. </s>
              <s id="s.004134">Quapropter non
                <lb/>
              videtur Ariſt. voluiſſe hoc diſcutere, ſed ſolum tanquam mirum quodam
                <lb/>
              proponere. </s>
              <s id="s.004135">quod ſi quid mutire liceat, vbi tantus philoſophus admirabun­
                <lb/>
              dus obmuteſcit, dixerim propterea baſim bullæ non adumbrari ab vmbra
                <lb/>
              ipſius bullæ, quia cum bulla ſit ſphærica, & tranſparens, Solis lumen eam
                <lb/>
              peruadit,
                <expan abbr="atq;">atque</expan>
              ex ſuperficie concaua ad illius baſim partim reflectitur,
                <expan abbr="ſicq́">ſicque</expan>
              ;
                <lb/>
              eam illuminat. </s>
              <s id="s.004136">quamuis enim ſit diaphana, non tamen omninò tranſparens
                <lb/>
              eſt, cum aqua ſit aere craſſior: bulla autem eſt ex aqua. </s>
              <s id="s.004137">ſuperficiem autem
                <lb/>
              bullæ concauam id efficere debere, patet ex concaua figura, quæ maximè
                <lb/>
              reflexioni eſt apta.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.004138">
                <arrow.to.target n="marg344"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.004139">
                <margin.target id="marg344"/>
              352</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.004140">In 3. problem.
                <emph type="italics"/>
              (Cur in magnitudinibus, quæ pondere ſunt inæquali, accidit, vt
                <lb/>
              ſi partem moueas læuiorem, circunferatur, quod iacitur; vt in talis fieri opplum­
                <lb/>
              batis videmus)
                <emph.end type="italics"/>
              Ariſtotelis tempore tales tali opplumbati erant in vſu, qui
                <lb/>
              exemplo præſenti queſtioni eſſe poſſent: Aptius nunc exemplum deſumi po­
                <lb/>
              teſt ex bacillo aliquo, cuius altera extremitas ſit cæteris partibus multò
                <lb/>
              grauior, qui ſi per aerem manibus eiaculatur, ſolet, dum per aerem fertur,
                <lb/>
              circumuerti.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.004141">
                <arrow.to.target n="marg345"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.004142">
                <margin.target id="marg345"/>
              353</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.004143">Ibidem
                <emph type="italics"/>
              (Sin autem alterum altero fertur cælerius, circulo ferri neceſſe eſt, cùm
                <lb/>
              in hoc ſolo figuræ genere efficiatur, vt puncta eadem ſubalterna, lineas inæquales
                <lb/>
              poſſint eodem tempore permeare)
                <emph.end type="italics"/>
              Quando, inquit, duo puncta in eadem magni­
                <lb/>
              tudine poſita mouentur ad motum illius, & tamen non æqualiter progre­
                <lb/>
              diuntur, ſignum eſt, illam magnitudinem moueri circulariter, & proinde
                <lb/>
              vel eſſe circulum, vel ſaltem circuli in modum conuerti; cum in ſolo orbi­
                <lb/>
              culari motu contingat, vt duo puncta inæqualiter a centro remota, poſſint
                <lb/>
              inæquales lineas eodem tempore permeare, punctum enim, quod
                <expan abbr="cẽtro">centro</expan>
              pro­
                <lb/>
              pinquius eſt, breuiorem deſcribit lineam, quod autem remotius, maiorem.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.004144">
                <arrow.to.target n="marg346"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.004145">
                <margin.target id="marg346"/>
              354</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.004146">In 4. problem. </s>
              <s id="s.004147">ſatis eſſe exiſtimo per paraphraſim præſens problema ex­
                <lb/>
              ponere, ex qua tamen, vbi opus fuerit, textus corrigatur. </s>
              <s id="s.004148">Cur ea, quæ in
                <lb/>
              terram cadunt,
                <expan abbr="atq;">atque</expan>
              reſiliunt angulos ad planitiem, faciunt ſimiles vtraque
                <lb/>
                <figure id="id.009.01.243.1.jpg" place="text" xlink:href="009/01/243/1.jpg" number="151"/>
                <lb/>
              ex parte, qua planum tetigerint? </s>
              <s id="s.004149">v. g. ſi
                <lb/>
              corpus quodpiam cadat ex puncto D, per
                <lb/>
              lineam D C, ſuper planum A B, ex puncto
                <lb/>
              C, vbi cæciderat, reſilit per lineam C E,
                <lb/>
              ita vt faciat duos angulos æquales vtrin­
                <lb/>
              que ad punctum. </s>
              <s id="s.004150">C, angulum ſcilicet in­
                <lb/>
              cidentiæ D C B, & angulum reflexionis
                <lb/>
              E C A? </s>
              <s id="s.004151">An quod omnia iſta, natura qui­
                <lb/>
              dem ſua feruntur per rectam lineam, vi­
                <lb/>
              demus enim grauia omnia deorſum re­
                <lb/>
              ctà tendere; ſi autem aliquod impedi­
                <lb/>
              mentum occurrat, vt fit, quando plano
                <lb/>
              terræ occurrunt, tunc lineam illam, quam infra terram facerent
                <expan abbr="eundemq́">eundemque</expan>
              ;
                <lb/>
              angulum, quem infra
                <expan abbr="planũ">planum</expan>
              facerent, ſupra faciunt, v. g. mobile per lineam
                <lb/>
              D C, cadens, niſi obſtitiſſet planum A B, tetendiſſet per lineam rectam </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>