244 4. gradibꝰ, nec minus intēſa / vt patet aſpiciēti: igr̄
eſt adequate .4. graduum.
eſt adequate .4. graduum.
Tertio principaliter arguitur ſic.
Si
pars affirmatiua dubii eſſet a ſeq̄retur / ſortes
et plato ab eadē ꝓportione et eq̄ velociter cõtinuo
alterarent̄̄ ꝑ idē tp̄s: et tñ nõ equalē qualitatē acq̇-
rerēt: ſꝫ ↄ̨ñs eſt impoſſibile igit̄̄. Seq̄la ꝓbat̄̄ et po-
no vt ſupra / ſortes et plato incipiãt alterari a nõ
gradu ab equali ꝓportione: et eque velociter et con
tinuo in iſta hora eq̄ velociter alterētur eandē qua
litatē acq̇rēdo: et maneat plato in inſtãti termiuati
uo ſortes o nõ. Quo poſito argr̄ ſic / in īſtãti termi
natiuo aliquã determinatã qualitatē habebit pla
to: et tantã nõ habebit ſortes tūc: nec ante: et alterã
tur ꝑ idē tēpus ab equali ꝓportiõe. igitur ꝓpoſitū
11Dicitur. ¶ Dices et bene negãdo mīorē / vcꝫ ſortes et plato
per idē tēpus adequate ab equali ꝓportiõe alterã-
tur: q2 plato alterabitur ꝑ horã ſortes vero nõ: q2
ſortes nõ manebit ꝑ horã. Nõ em̄ manebit in inſtã
ti terminatiuo hore. nec v3 iſta ↄ̨ña ſortes et plato cõ
tinuo in eodē tēpore adequate alterãtur ab eadē ꝓ-
portiõe: igr̄ ille ꝓportiões in illo tꝑe adequate ī ſor
tē et in platonē equalē effectū oīno ꝓducūt. ¶ Sed
contra / q2 in inſtãti terminatiuo hore erit verū dice
re de totali qualitate manēte in cadauere ſortis
illã ꝓduxit ſortes / ē ꝑ ↄ̨ñs erit verū dicere / illa
fuit. 22Dicitur. ¶ Dices et bñ cõcedēdo añs et negãdo ↄ̨ñaꝫ. In
illo iſtãti em̄ verū eſt dicere / illã albedinē ſortes
ꝓduxit: ſed ſortes nõ ꝓduxit illã albedinē / q2 illa nõ
erit ante illud inſtans. ¶ Sꝫ contra / q2 ſi ſolutio eēt
bona ſequeret̄̄ / in caſu ſortes habebit maiꝰ meri
tum ꝙ̄ habebit plato: et tñ nõ magis p̄miabit̄̄ īmo
equaliter p̄miarētur / ↄ̨ñs eſt falſum: et cõtra ꝓpõnē
theologã. inequaliter merētes ineq̈liter p̄miabunt̄̄ /
igit̄̄ et illḋ ex quo ſeq̇tur. Seq̄la ꝓbat̄̄ et pono / ſor
tes et plato incipiãt mereri a nõ gradu cõtinuo vni-
formiter in hora ſequēti: ita ſi vter illoꝝ mane
ret in inſtanti termīatiuo hore vter haberet meri
tum vt .4. decedat tñ ſortes ꝑ remotionē de pñti in
gr̄a pĺone manēte q̇ decedat ꝑ põnem de pñti. Quo
poſito arguit̄̄ ſic / in tali caſu ſortes p̄miabit̄̄: et nõ
maiori p̄mio ꝙ̄ plato nec minori: igit̄̄ p̄miabit̄̄ eq̈li
p̄mio. et tñ nun̄ habebit tãtum meritū: igitur. QꝪ
nõ premiabit̄̄ maiori p̄mio notū eſt: ſed nõ mīori
premio totali p̄miabit̄̄: argr̄ ſic: ſignetur illud tota
le premiū: et ſit a: et arguo / nõ: q2 plato p̄miabit̄̄
premio vt .4. et ſortes habebit quodlibet meritum
citra .4. / ergo habebit premiū vt .4. / et ꝑ ↄ̨ñs ſortes
et plato equali premio p̄miãtur et nõ minori ſortes
̄ plato. Coña tenet / q2 ſi hꝫ qḋlibet meritū citra .4.
ipſe habebit quodlibet p̄miū citra .4. et ſi hꝫ quod-
libet p̄miū citra .4. iã hꝫ p̄miū vt .4. cū nemo p̄t ha-
bere quãlibet ̄titatē citra quãtitatē quadrupeda-
lē quī habeat quãtitatē quadrupedalē: igit̄̄ de prīo
ad vltimū ſi ſortes hꝫ qḋlibet meritū citra .4. ſorteſ
hēbit p̄miū vt .4. / quod fuit ꝓbandū. 33Dicitur. ¶ Dices forte
admiſſo caſu negãdo añs / q2 ad hoc ſortes vĺ pĺo
dicat̄̄ habere meritū vt .4. ſatis eſt aīa eius ali-
quãdo habeat illud. Mõ in caſu et ſi ſortes nõ ma-
neat in inſtãti terminatiuo tamē aīa eiꝰ manet qḋ
ſufficit. ¶ Sed cõtra / q2 volo / ſimul deſinat eē aīa
cum ſorte in poſterū tamē re producēda: et ſcḋ3 ̄ti
tatē meritorū p̄miēda. Quo poſito ſeq̇t̄̄ intētū igit̄̄
pars affirmatiua dubii eſſet a ſeq̄retur / ſortes
et plato ab eadē ꝓportione et eq̄ velociter cõtinuo
alterarent̄̄ ꝑ idē tp̄s: et tñ nõ equalē qualitatē acq̇-
rerēt: ſꝫ ↄ̨ñs eſt impoſſibile igit̄̄. Seq̄la ꝓbat̄̄ et po-
no vt ſupra / ſortes et plato incipiãt alterari a nõ
gradu ab equali ꝓportione: et eque velociter et con
tinuo in iſta hora eq̄ velociter alterētur eandē qua
litatē acq̇rēdo: et maneat plato in inſtãti termiuati
uo ſortes o nõ. Quo poſito argr̄ ſic / in īſtãti termi
natiuo aliquã determinatã qualitatē habebit pla
to: et tantã nõ habebit ſortes tūc: nec ante: et alterã
tur ꝑ idē tēpus ab equali ꝓportiõe. igitur ꝓpoſitū
11Dicitur. ¶ Dices et bene negãdo mīorē / vcꝫ ſortes et plato
per idē tēpus adequate ab equali ꝓportiõe alterã-
tur: q2 plato alterabitur ꝑ horã ſortes vero nõ: q2
ſortes nõ manebit ꝑ horã. Nõ em̄ manebit in inſtã
ti terminatiuo hore. nec v3 iſta ↄ̨ña ſortes et plato cõ
tinuo in eodē tēpore adequate alterãtur ab eadē ꝓ-
portiõe: igr̄ ille ꝓportiões in illo tꝑe adequate ī ſor
tē et in platonē equalē effectū oīno ꝓducūt. ¶ Sed
contra / q2 in inſtãti terminatiuo hore erit verū dice
re de totali qualitate manēte in cadauere ſortis
illã ꝓduxit ſortes / ē ꝑ ↄ̨ñs erit verū dicere / illa
fuit. 22Dicitur. ¶ Dices et bñ cõcedēdo añs et negãdo ↄ̨ñaꝫ. In
illo iſtãti em̄ verū eſt dicere / illã albedinē ſortes
ꝓduxit: ſed ſortes nõ ꝓduxit illã albedinē / q2 illa nõ
erit ante illud inſtans. ¶ Sꝫ contra / q2 ſi ſolutio eēt
bona ſequeret̄̄ / in caſu ſortes habebit maiꝰ meri
tum ꝙ̄ habebit plato: et tñ nõ magis p̄miabit̄̄ īmo
equaliter p̄miarētur / ↄ̨ñs eſt falſum: et cõtra ꝓpõnē
theologã. inequaliter merētes ineq̈liter p̄miabunt̄̄ /
igit̄̄ et illḋ ex quo ſeq̇tur. Seq̄la ꝓbat̄̄ et pono / ſor
tes et plato incipiãt mereri a nõ gradu cõtinuo vni-
formiter in hora ſequēti: ita ſi vter illoꝝ mane
ret in inſtanti termīatiuo hore vter haberet meri
tum vt .4. decedat tñ ſortes ꝑ remotionē de pñti in
gr̄a pĺone manēte q̇ decedat ꝑ põnem de pñti. Quo
poſito arguit̄̄ ſic / in tali caſu ſortes p̄miabit̄̄: et nõ
maiori p̄mio ꝙ̄ plato nec minori: igit̄̄ p̄miabit̄̄ eq̈li
p̄mio. et tñ nun̄ habebit tãtum meritū: igitur. QꝪ
nõ premiabit̄̄ maiori p̄mio notū eſt: ſed nõ mīori
premio totali p̄miabit̄̄: argr̄ ſic: ſignetur illud tota
le premiū: et ſit a: et arguo / nõ: q2 plato p̄miabit̄̄
premio vt .4. et ſortes habebit quodlibet meritum
citra .4. / ergo habebit premiū vt .4. / et ꝑ ↄ̨ñs ſortes
et plato equali premio p̄miãtur et nõ minori ſortes
̄ plato. Coña tenet / q2 ſi hꝫ qḋlibet meritū citra .4.
ipſe habebit quodlibet p̄miū citra .4. et ſi hꝫ quod-
libet p̄miū citra .4. iã hꝫ p̄miū vt .4. cū nemo p̄t ha-
bere quãlibet ̄titatē citra quãtitatē quadrupeda-
lē quī habeat quãtitatē quadrupedalē: igit̄̄ de prīo
ad vltimū ſi ſortes hꝫ qḋlibet meritū citra .4. ſorteſ
hēbit p̄miū vt .4. / quod fuit ꝓbandū. 33Dicitur. ¶ Dices forte
admiſſo caſu negãdo añs / q2 ad hoc ſortes vĺ pĺo
dicat̄̄ habere meritū vt .4. ſatis eſt aīa eius ali-
quãdo habeat illud. Mõ in caſu et ſi ſortes nõ ma-
neat in inſtãti terminatiuo tamē aīa eiꝰ manet qḋ
ſufficit. ¶ Sed cõtra / q2 volo / ſimul deſinat eē aīa
cum ſorte in poſterū tamē re producēda: et ſcḋ3 ̄ti
tatē meritorū p̄miēda. Quo poſito ſeq̇t̄̄ intētū igit̄̄
In oppoſitū tamē eſt philoſophus ſex
to phiſicoꝝ ponēs talē ↄ̨cluſionē. in quo res primo
eſt athomū et īpartibile eē neceſſe eſt. Innuēs ꝙ̄ oīs
res ꝑmanēs hꝫ vel habuit primū inſtans ſui eē ante
quod nõ fuit. Et intelligit de re generabili.
to phiſicoꝝ ponēs talē ↄ̨cluſionē. in quo res primo
eſt athomū et īpartibile eē neceſſe eſt. Innuēs ꝙ̄ oīs
res ꝑmanēs hꝫ vel habuit primū inſtans ſui eē ante
quod nõ fuit. Et intelligit de re generabili.
Pro deciſione huius dubitationis no
tandū eſt primo ſuppoſita diſtīctione inſtantiū de
clarata circa materiã de incipit et deſinit duplex
eſt primum inſtans eē alicuiꝰ forme vcꝫ primū īſtãs
cõpletū et primū inſtãs nõ cõpletū. Primū inſtans
alicuiꝰ forme cõpletū eſt inſtans ī quo res primo eſt
añ qḋ nichil eiuſdē forme p̄fuit. Et iſto modo īcipit
eē per primū eſſe aīa rõnalis et oē qḋ indiuiſibiliter
in inſtanti ꝓducit̄̄. Sed primū inſtãs eē alicuius for
me incõpletū eſt in quo illa forma primo eſt et tamē
aliquid eiꝰ prefuit. Et iſto mõ forma q̄ ſucceſſiue ac-
quiritur hꝫ primū inſtans ſui eſſe incõpletū. Eodeꝫ
modo poteſt fieri diſtīctio de primo inſtãti non eſſe
et de vltimo eē et de vltimo non eſſe. 44Gregoriꝰ
in primo
ſen. Et hanc diſtin
ctionē ponit Gregorius de arimīo .q. 3. d. 17. primi
ſen. ſubiūgens aliã diſtīctionē de formis: q2 quedã
ſunt que ꝓducūtur indiuiſibiliter vt aīa rõnalis et
minimū naturale: alie partim ſucceſſiue et partim ī
stantanee: ſicut forma aſini cuiꝰ datur minimū natu-
rale / qḋ ſubito ꝓducit̄̄ et poſt ꝓductionē illius vna
pars reſidue forme ſucceſſiue gñatur: quedã o ſuc
ceſſiue tãtum de quibus iã exēplificatū eſt. ¶ Quibꝰ
intellectis aduertendū eſt de hac dubitatiõe due
ſūt opiniones famate. 55Opinio
gregorii Prīa eſt gregorii arimenē
loco preallegato: et cõiter eã inſequunt pḣi paripa
thetici que põ tan̄ in baſi et fundamento in vnica
cõſiſtit ꝓpõne que talis eſt. Oīs res ꝑmanēs natu-
raliter ꝓducta habet vel habuit ṗmū inſtãs ſui eē
añ qḋ nec ī tꝑe nec in inſtãti fuit. ¶ Ex q̊ infert̄̄ oīs
res ſucceſſiue ꝓducta prius ꝓducebat quã ſit vĺ fue
rit ꝓducta: ita ſi aliqua albedo acquirat̄̄ ſucceſſi
ue per horã futurã adequate cõcedēdū eſt talis
albedo ꝓducet̄̄ ante finē hore future: ſꝫ nõ erit ꝓdu-
cta ante finē hore future: ſꝫ erit ꝓducta in inſtãti ter
minatiuo talis hore in quo primo erit. ¶ Ex quo in
fert bec opinio / ſi totū qḋ in iſta hora ꝓducebat̄̄
de albedine in iſtãti termīatiuo hore corrūperet̄̄ et
nun̄ vlterius reproducat̄̄ tunc nõ eſt dabilis albe
do adequate ꝓducta in illa hora. Et in vniuerſū ad
hoc aliquid quod ponit̄̄ ſucceſſiue ꝓduci ſit: opꝰ
eſt tale manere in īſtãti termīatiuo ſue ꝓductionis
Alias nullo pacto cõcedēdum eſt ipſum produci.
66opīo mãtandū eſt primo ſuppoſita diſtīctione inſtantiū de
clarata circa materiã de incipit et deſinit duplex
eſt primum inſtans eē alicuiꝰ forme vcꝫ primū īſtãs
cõpletū et primū inſtãs nõ cõpletū. Primū inſtans
alicuiꝰ forme cõpletū eſt inſtans ī quo res primo eſt
añ qḋ nichil eiuſdē forme p̄fuit. Et iſto modo īcipit
eē per primū eſſe aīa rõnalis et oē qḋ indiuiſibiliter
in inſtanti ꝓducit̄̄. Sed primū inſtãs eē alicuius for
me incõpletū eſt in quo illa forma primo eſt et tamē
aliquid eiꝰ prefuit. Et iſto mõ forma q̄ ſucceſſiue ac-
quiritur hꝫ primū inſtans ſui eſſe incõpletū. Eodeꝫ
modo poteſt fieri diſtīctio de primo inſtãti non eſſe
et de vltimo eē et de vltimo non eſſe. 44Gregoriꝰ
in primo
ſen. Et hanc diſtin
ctionē ponit Gregorius de arimīo .q. 3. d. 17. primi
ſen. ſubiūgens aliã diſtīctionē de formis: q2 quedã
ſunt que ꝓducūtur indiuiſibiliter vt aīa rõnalis et
minimū naturale: alie partim ſucceſſiue et partim ī
stantanee: ſicut forma aſini cuiꝰ datur minimū natu-
rale / qḋ ſubito ꝓducit̄̄ et poſt ꝓductionē illius vna
pars reſidue forme ſucceſſiue gñatur: quedã o ſuc
ceſſiue tãtum de quibus iã exēplificatū eſt. ¶ Quibꝰ
intellectis aduertendū eſt de hac dubitatiõe due
ſūt opiniones famate. 55Opinio
gregorii Prīa eſt gregorii arimenē
loco preallegato: et cõiter eã inſequunt pḣi paripa
thetici que põ tan̄ in baſi et fundamento in vnica
cõſiſtit ꝓpõne que talis eſt. Oīs res ꝑmanēs natu-
raliter ꝓducta habet vel habuit ṗmū inſtãs ſui eē
añ qḋ nec ī tꝑe nec in inſtãti fuit. ¶ Ex q̊ infert̄̄ oīs
res ſucceſſiue ꝓducta prius ꝓducebat quã ſit vĺ fue
rit ꝓducta: ita ſi aliqua albedo acquirat̄̄ ſucceſſi
ue per horã futurã adequate cõcedēdū eſt talis
albedo ꝓducet̄̄ ante finē hore future: ſꝫ nõ erit ꝓdu-
cta ante finē hore future: ſꝫ erit ꝓducta in inſtãti ter
minatiuo talis hore in quo primo erit. ¶ Ex quo in
fert bec opinio / ſi totū qḋ in iſta hora ꝓducebat̄̄
de albedine in iſtãti termīatiuo hore corrūperet̄̄ et
nun̄ vlterius reproducat̄̄ tunc nõ eſt dabilis albe
do adequate ꝓducta in illa hora. Et in vniuerſū ad
hoc aliquid quod ponit̄̄ ſucceſſiue ꝓduci ſit: opꝰ
eſt tale manere in īſtãti termīatiuo ſue ꝓductionis
Alias nullo pacto cõcedēdum eſt ipſum produci.
tuanti.
¶ Alia eſt opinio.
Petri de mantua quã poſuit in
ſuo tractatu de inſtãti capite 2° et cõſiſtit pūctualiṫ
in hac ꝓpõe. Oīs res ſucceſſiue ꝓducta prius fuit ī
tp̄e inadequate ꝙ̄ in aliquo inſtãti. ¶ Ex quo infert /
oīs res ſucceſſiue ꝓducta nõ citiꝰ ꝓducetur ꝙ̄ erit
ꝓducta. ¶ Ex quo infert vlterius / ꝙ̄ oīs res ſucceſſi-
ue ꝓducenda dūmõ ſit ꝑmanēs habebit primū in-
ſtans ſui eſſe añ quod in nullo inſtanti erit: ̄uis añ
illud erit in tēpore. Et ꝑ hoc differt a prima opinio
ne: et cõuenit ſiĺr cū illa. Cõuenit quidē: q2 dicit talē
rem habere primū inſtãs ſui eē in quo eſt velerit (nõ
facio differētiã in pñti p̄terito aut futuro. In hoc eī
nõ ſtat difficultas) et añ illud iſtãs in nullo inſtan
ti fuit. Sꝫ differt a prima / q2 prima dicit / nec ante
illud inſtãs fuit in tꝑe nec in inſtãti. Hec vero mãtua
ni dicit ꝓ ante illud fuit in tꝑe: et tamē in nullo īſtã
ti. ¶ Ex quo ſequitur tertio / oīs res ſucceſſiue ꝓ-
ducenda erit in aliquo tēpore aña ꝙ̄ ſit in aliquo ī
ſtanti: et ſic prius erit in tēpore ꝙ̄ in inſtanti: et dicit /
hoc non eſſe incõueniēs de illo qḋ erit in tēpore in
diuiſibiliter. ¶ Ex quo infert .4. / aliqua res ante
primū inſtans ſui eſſe erit in aliquo tēpore: et tamē
illa ꝑ nullū tēpus erit ante primū inſtans ſui eſſe
Patet prima pars ex correlario p̄cedēti: et ſecūda
probatur / q2 ad hoc aliquid ſit ꝑ aliquod tempꝰ
requirit̄̄ ſit in quolibet inſtanti illius ſaltē intrī
ſeco. ¶ Ex hac põe ſequitur quīto / hec albedo erit
ſuo tractatu de inſtãti capite 2° et cõſiſtit pūctualiṫ
in hac ꝓpõe. Oīs res ſucceſſiue ꝓducta prius fuit ī
tp̄e inadequate ꝙ̄ in aliquo inſtãti. ¶ Ex quo infert /
oīs res ſucceſſiue ꝓducta nõ citiꝰ ꝓducetur ꝙ̄ erit
ꝓducta. ¶ Ex quo infert vlterius / ꝙ̄ oīs res ſucceſſi-
ue ꝓducenda dūmõ ſit ꝑmanēs habebit primū in-
ſtans ſui eſſe añ quod in nullo inſtanti erit: ̄uis añ
illud erit in tēpore. Et ꝑ hoc differt a prima opinio
ne: et cõuenit ſiĺr cū illa. Cõuenit quidē: q2 dicit talē
rem habere primū inſtãs ſui eē in quo eſt velerit (nõ
facio differētiã in pñti p̄terito aut futuro. In hoc eī
nõ ſtat difficultas) et añ illud iſtãs in nullo inſtan
ti fuit. Sꝫ differt a prima / q2 prima dicit / nec ante
illud inſtãs fuit in tꝑe nec in inſtãti. Hec vero mãtua
ni dicit ꝓ ante illud fuit in tꝑe: et tamē in nullo īſtã
ti. ¶ Ex quo ſequitur tertio / oīs res ſucceſſiue ꝓ-
ducenda erit in aliquo tēpore aña ꝙ̄ ſit in aliquo ī
ſtanti: et ſic prius erit in tēpore ꝙ̄ in inſtanti: et dicit /
hoc non eſſe incõueniēs de illo qḋ erit in tēpore in
diuiſibiliter. ¶ Ex quo infert .4. / aliqua res ante
primū inſtans ſui eſſe erit in aliquo tēpore: et tamē
illa ꝑ nullū tēpus erit ante primū inſtans ſui eſſe
Patet prima pars ex correlario p̄cedēti: et ſecūda
probatur / q2 ad hoc aliquid ſit ꝑ aliquod tempꝰ
requirit̄̄ ſit in quolibet inſtanti illius ſaltē intrī
ſeco. ¶ Ex hac põe ſequitur quīto / hec albedo erit