247195PARS TERTIA.
inclinatur, altera priorem poſitionem ſervante:
&
priora il-
la franguntur, alia majore, alia minore vi adhibita; hæc po-
ſteriora ſe reſtituunt. Fluida autem paſſim non utique carent
vi mutua inter particulas, immo pleraque exercent, & aliqua
ſatis magnam, repulſivam vim, ut aer, qui ad expanſionem
ſemper tendit, aliqua attractivam, & vel non exiguam, ut
aqua, vel etiam admodum ingentem, ut mercurius, quorum
liquorum particulæ ſe in globum etiam conformant mutua par-
ticularum ſuarum attractione, & tamen ſeparantur admodum
facile a ſe invicem majores eorum maſſæ, ac aliquot partibus
motus facile ita imprimitur: ut eodem tempore ad remotas
ſatis ſenſibilis non protendatur; unde fit, ut fluida cedant vi
cuicunque impreſſæ, ac cedendo facile moveantur, ſolida vero
nonniſi tota ſimul moveri poſſint, & viribus impreſſis idcir-
co reſiſtunt magis: quæ autem reſiſtunt quidem multum,
ſed non ita multum, ut ſolida, dicuntur viſcoſa. Ipſa vero
fluida dicuntur humida, ſi ſolido admoto adhæreſcant, & ſic-
ca, ſi non adhæreant.
la franguntur, alia majore, alia minore vi adhibita; hæc po-
ſteriora ſe reſtituunt. Fluida autem paſſim non utique carent
vi mutua inter particulas, immo pleraque exercent, & aliqua
ſatis magnam, repulſivam vim, ut aer, qui ad expanſionem
ſemper tendit, aliqua attractivam, & vel non exiguam, ut
aqua, vel etiam admodum ingentem, ut mercurius, quorum
liquorum particulæ ſe in globum etiam conformant mutua par-
ticularum ſuarum attractione, & tamen ſeparantur admodum
facile a ſe invicem majores eorum maſſæ, ac aliquot partibus
motus facile ita imprimitur: ut eodem tempore ad remotas
ſatis ſenſibilis non protendatur; unde fit, ut fluida cedant vi
cuicunque impreſſæ, ac cedendo facile moveantur, ſolida vero
nonniſi tota ſimul moveri poſſint, & viribus impreſſis idcir-
co reſiſtunt magis: quæ autem reſiſtunt quidem multum,
ſed non ita multum, ut ſolida, dicuntur viſcoſa. Ipſa vero
fluida dicuntur humida, ſi ſolido admoto adhæreſcant, & ſic-
ca, ſi non adhæreant.
427.
Hæc omnia phænomena præſtari poſſunt per illa ſola diſ-
11Unde fluiditas;
tria fluidorum
genera. crimina, quæ in diverſo particularum textu conſideravimus.
Ut enim a fluiditate incipiamus, inprimis in ipſis fluidis omnes,
particulæ in æquilibrio eſſe debent, dum quieſcunt, & ſi nulla
externa vi comprimantur, vel in certam dirigantur plagam; id
æquilibrium debebit haberi a ſolis mutuis actionibus: ſed ejuſ-
modi caſum non habemus hic in noſtris fluidis, quæ incumbentis
maſſæ premuntur pondere, & aliqua, ut aer, etiam continentis
vaſis parietibus comprimuntur, in quibus idcirco omnibus ali-
qua haberi debet repulſiva vis inter particulas proximas, licet
inter remotiores haberi poſſit attractio, ut jam conſtabit. Tria
autem genera fluidorum conſiderari poterunt: illud, in quo in
majoribus ejus maſſulis nulla ſe prodit mutua particularum vis:
illud, in quo ſe prodit vis repulſiva: illud, in quo vis attracti-
va ſe prodit. Primi generis fere ſunt pulveres, & arenulæ, ut
illæ, ex quibus etiam horologia clepſydris veterum ſimilia con-
ſtruuntur, & ad fluidorum naturam accedunt maxime, ſi ſatis
lævigatam habeant ſuperficiem, quod in quibuſdam granulis cer-
nimus, ut in milio: nam plerumque ſcabritiem habent aliquam
& inæqualitates, quæ motum difficiliorem reddunt. Secundi
generis ſunt fluida elaſtica, ut aer: tertii vero generis liquores,
ut aqua, & mercurius. Porro in primis oſtenſum eſt num. 222,
& 422, poſſe binas particulas eodem etiam punctorum numero
conſtantes, ſed diverſo modo diſpoſitas, ita diverſas habere vi-
rium ſummas in iiſdem etiam centrorum diſtantiis, ut aliæ ſe
attrahant, aliæ ſe repellant, aliæ nihil in ſe invicem agant.
Quamobrem ejuſmodi diſcrimina exhibet abunde Theoria. Ve-
rum multa in ſingulis diligenter notanda ſunt; nam ibi etiam,
ubi nulla ſe prodit vis attractiva, habetur inter proximas par-
ticulas repulſio, ut innui paullo ante, & jam patebit.
11Unde fluiditas;
tria fluidorum
genera. crimina, quæ in diverſo particularum textu conſideravimus.
Ut enim a fluiditate incipiamus, inprimis in ipſis fluidis omnes,
particulæ in æquilibrio eſſe debent, dum quieſcunt, & ſi nulla
externa vi comprimantur, vel in certam dirigantur plagam; id
æquilibrium debebit haberi a ſolis mutuis actionibus: ſed ejuſ-
modi caſum non habemus hic in noſtris fluidis, quæ incumbentis
maſſæ premuntur pondere, & aliqua, ut aer, etiam continentis
vaſis parietibus comprimuntur, in quibus idcirco omnibus ali-
qua haberi debet repulſiva vis inter particulas proximas, licet
inter remotiores haberi poſſit attractio, ut jam conſtabit. Tria
autem genera fluidorum conſiderari poterunt: illud, in quo in
majoribus ejus maſſulis nulla ſe prodit mutua particularum vis:
illud, in quo ſe prodit vis repulſiva: illud, in quo vis attracti-
va ſe prodit. Primi generis fere ſunt pulveres, & arenulæ, ut
illæ, ex quibus etiam horologia clepſydris veterum ſimilia con-
ſtruuntur, & ad fluidorum naturam accedunt maxime, ſi ſatis
lævigatam habeant ſuperficiem, quod in quibuſdam granulis cer-
nimus, ut in milio: nam plerumque ſcabritiem habent aliquam
& inæqualitates, quæ motum difficiliorem reddunt. Secundi
generis ſunt fluida elaſtica, ut aer: tertii vero generis liquores,
ut aqua, & mercurius. Porro in primis oſtenſum eſt num. 222,
& 422, poſſe binas particulas eodem etiam punctorum numero
conſtantes, ſed diverſo modo diſpoſitas, ita diverſas habere vi-
rium ſummas in iiſdem etiam centrorum diſtantiis, ut aliæ ſe
attrahant, aliæ ſe repellant, aliæ nihil in ſe invicem agant.
Quamobrem ejuſmodi diſcrimina exhibet abunde Theoria. Ve-
rum multa in ſingulis diligenter notanda ſunt; nam ibi etiam,
ubi nulla ſe prodit vis attractiva, habetur inter proximas par-
ticulas repulſio, ut innui paullo ante, & jam patebit.
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib