Alvarus, Thomas, Liber de triplici motu, 1509

Table of figures

< >
< >
page |< < of 290 > >|
    <echo version="1.0">
      <text xml:lang="la">
        <div xml:id="N10132" level="1" n="1" type="body">
          <div xml:id="N15C17" level="2" n="3" type="other" type-free="pars">
            <div xml:id="N25905" level="3" n="4" type="other" type-free="tractatus">
              <div xml:id="N27820" level="4" n="2" type="chapter" type-free="capitulum">
                <p xml:id="N28D6A">
                  <s xml:id="N28D75" xml:space="preserve">
                    <pb chead="De intenſione  remiſſione formarum." file="0247" n="247"/>
                  tur vnꝰ gradus ꝙ̄ alter. </s>
                  <s xml:id="N28D7F" xml:space="preserve">Coña eſt nota / q2 alias nõ
                    <lb/>
                  ſucceſſiue ꝓduceretur illa qualitas: et falſitas ↄ̨ñtis
                    <lb/>
                  oñditur / q2 ſi citiꝰ ꝓduceret̄̄ vnꝰ gradus ꝙ̄ alter citiꝰ
                    <lb/>
                  ꝓduceretur gradus medius ꝙ̄ gradus vltramediꝰ /
                    <lb/>
                  ſꝫ ↄ̨ñs eſt falſuꝫ / igit̄̄ illud ex quo ſeq̇tur. </s>
                  <s xml:id="N28D8A" xml:space="preserve">Sequela vi­
                    <lb/>
                  detur apparēs: q2 ſi vnꝰ gradus ꝓduceret̄̄ añ alte-
                    <lb/>
                  rū: et mediꝰ nõ ꝓducit̄̄ poſt gradum vltramediū: ſe-
                    <lb/>
                  quitur /  ꝓduceretur ante. </s>
                  <s xml:id="N28D93" xml:space="preserve">Sꝫ falſitas ↄ̨ñtis ꝓba-
                    <lb/>
                  tur / q2 nullus gradus medius citiꝰ producetur ſuc-
                    <lb/>
                  ceſſiue ꝙ̄ gradus vltramedius: igr̄ nõ citiꝰ ꝓducetur
                    <lb/>
                  gradus mediꝰ ꝙ̄ gradus vltramedius. </s>
                  <s xml:id="N28D9C" xml:space="preserve">Coña pꝫ ab
                    <lb/>
                  equiualētibꝰ: et añs ꝓbat̄̄: q2 da oppoſitū: et ſignet̄̄
                    <lb/>
                  ille gradus medius et ſit a. / et arguo ſic. </s>
                  <s xml:id="N28DA3" xml:space="preserve">aliq̇s gradꝰ
                    <lb/>
                  vltramediꝰ ita cito ꝓducetur ſicut a. / igr̄ a. nõ citius
                    <lb/>
                  ꝓducetur ꝙ̄ gradus vltramediꝰ. </s>
                  <s xml:id="N28DAA" xml:space="preserve">Coña pꝫ: et ꝓbatur
                    <lb/>
                  añs: et capio b. inſtãs in quo nondū erit ꝓductꝰ gra­
                    <lb/>
                  dus medius: et ſigno gradū vnū vltramediū adhuc
                    <lb/>
                  ꝓducendū cuiꝰ tñ q̈litas ꝓducta in b. inſtanti eſt ꝑs /
                    <lb/>
                  et arguo ſic / iſte gradus vltramedius ſignatus ita
                    <lb/>
                  cito ꝓducetur ſicut a. cū īmediate poſt inſtans īitia­
                    <lb/>
                  tiuū alteratiõis ꝓducetur aliqua eiꝰ pars puta illa
                    <lb/>
                  que erit producta in b. inſtanti: et a. nõ põt citiꝰ pro­
                    <lb/>
                  duci cū caſu ꝙ̄ īmediate poſt idē inſtãs: igr̄ aliquis
                    <lb/>
                  gradus vltramedius ita cito ꝓducitur ſicut a. / quod
                    <lb/>
                  fuit probanduꝫ. </s>
                  <s xml:id="N28DC1" xml:space="preserve">Tota deductio patet intuenti.</s>
                </p>
                <p xml:id="N28DC4">
                  <s xml:id="N28DC5" xml:space="preserve">¶ Dices et bñ negando añs: et ad ꝓbationē nego ſe­
                    <lb/>
                  quelam: q2 ly alter diſtribuitur: et ad probationeꝫ
                    <lb/>
                  nego /  alias nõ ſucceſſiue ꝓduceret̄̄ talis qualitas
                    <lb/>
                  </s>
                  <s xml:id="N28DCD" xml:space="preserve">ad hoc em̄ /  aliquid habēs partes ſucceſſiue ꝓdu­
                    <lb/>
                  catur req̇rit̄̄ et ſufficit /  ip̄m producat̄̄: et nulla eiꝰ
                    <lb/>
                  pars ſubito producatur. </s>
                  <s xml:id="N28DD4" xml:space="preserve">¶ Ex quo ſeq̇tur /  in pro­
                    <lb/>
                  ductiõe ſucceſſiua qualitatis vſ ad ſūmū ante quē­
                    <lb/>
                  libet gradū mediū productꝰ eſt medius: et añ quēli­
                    <lb/>
                  bet gradū mediū productꝰ eſt gradus vltramedius
                    <lb/>
                  et añ quēlibet gradū vltramediū ꝓductꝰ eſt gradꝰ
                    <lb/>
                  vltramedius etc̈. </s>
                  <s xml:id="N28DE1" xml:space="preserve">Probatur / q2 ante quēlibet gradū
                    <lb/>
                  productū ꝑ aliquã partē ſubiecti ꝓductꝰ eſt gradus
                    <lb/>
                  equalis intēſiõis ꝑ minorē partē propīquiorē agē­
                    <lb/>
                  ti: et cuiuſcū intēſionis gradu ſignato in pūcto ꝓ­
                    <lb/>
                  pinquiori citiꝰ productus eſt gradus eiuſdē intēſio­
                    <lb/>
                  nis ꝙ̄ ille ſignatꝰ: et ſic ante̄ productꝰ eſt ille gra-
                    <lb/>
                  dus ſignatꝰ productꝰ eſt in puncto illo ꝓpinquiori
                    <lb/>
                  gradus maioris intēſionis: igit̄̄ correlariū verum.
                    <lb/>
                  </s>
                  <s xml:id="N28DF3" xml:space="preserve">¶ Seq̇tur ſcḋo /  in ſucceſſiua ꝓductiõe qualitatis
                    <lb/>
                  a nõ gradu vſ ad ſummū quocū gradu ſignato
                    <lb/>
                  cuius vis intēſiõis gradus ita cito producit̄̄ ſicut il­
                    <lb/>
                  le ſignatus. </s>
                  <s xml:id="N28DFC" xml:space="preserve">pꝫ hoc aſpiciēti /  cuiuſcū intēſiõis
                    <lb/>
                  gradus in īfinitū parua intēſio eſt pars: hoc addi-
                    <lb/>
                  to /  ꝙ̄ cito alicuius aliqua pars ꝓducit̄̄ tã cito ip̄m
                    <lb/>
                  producit̄̄. </s>
                  <s xml:id="N28E05" xml:space="preserve">¶ Seq̇tur tertio /  in tali ꝓductiõe ſucceſ­
                    <lb/>
                  ſiua quo ad ſubiectū nõ citiꝰ ꝓducet̄̄ gradus mediꝰ
                    <lb/>
                  ̄ gradus vltramedius. </s>
                  <s xml:id="N28E0C" xml:space="preserve">Probat̄̄ ex exponētibus: et
                    <lb/>
                  correlario priori. </s>
                  <s xml:id="N28E11" xml:space="preserve">¶ Sed cõtra et ſuppono intēſio-
                    <lb/>
                  nē difformiū debere attēdi penes gradū ſummum
                    <lb/>
                  aut minimū quē nõ hꝫ: et arguo ſic / in inſtãti in quo
                    <lb/>
                  primū eſt verū dicere /  in paſſo eſt ꝓducta qualitas
                    <lb/>
                  a gradu medio vſ ad certū g̈dū minorē vel nõ g̈dū
                    <lb/>
                  in illo productꝰ eſt gradus medius ex ſuppoſito: et
                    <lb/>
                  adhuc nullus gradus vltramediꝰ: igr̄ citiꝰ produ-
                    <lb/>
                  ctus eſt gradus mediꝰ ꝙ̄ gradus vltramedius: et ꝑ
                    <lb/>
                  ↄ̨ñs primū correlariū fĺm. </s>
                  <s xml:id="N28E24" xml:space="preserve">Itē vt ſuꝑius dictū ē poſ­
                    <lb/>
                  ſibile eſt agens naturale eq̄ velociter agere in ꝓpī­
                    <lb/>
                  quū ſicut in remotū: igit̄̄ ſtat gradū mediū produci
                    <lb/>
                  ante quēlibet vltramediū. </s>
                  <s xml:id="N28E2D" xml:space="preserve">Nã in aliquo īſtanti erit
                    <lb/>
                  primo gradus mediꝰ in aliq̊ pūcto ſubiecti: et ī eo-
                    <lb/>
                  dē inſtãti erit in quolibet puncto: et nullꝰ vltrame-
                    <lb/>
                  dius vt cõſtat igr̄.</s>
                </p>
                <p xml:id="N28E36">
                  <s xml:id="N28E37" xml:space="preserve">In oppoſituꝫ arguitur ſic / quodlibet
                    <lb/>
                  corpus quod ſucceſſiue calefiet incipiet eſſe caliduꝫ:
                    <cb chead="fehlt"/>
                  igitur. </s>
                  <s xml:id="N28E3F" xml:space="preserve">Aſſumptū probat̄̄: et ſit a. corpus qḋ ſucceſ-
                    <lb/>
                  ſiue calefit: et per talē calefactionē ſucceſſiuã aliqñ
                    <lb/>
                  erit calidū: et argr̄ ſic / iſte due ↄ̈dictiorie a. eſt calidū
                    <lb/>
                  a. nõ eſt calidū ſucceſſiue ificãt̄̄ capio / igr̄ totū tem­
                    <lb/>
                  pus ꝑ quod ficabit̄̄ affirmatiua: et totū ꝑ qḋ ifi-
                    <lb/>
                  cabit negatiua: et arguo ſic / vel in inſtãti medio illo­
                    <lb/>
                  rum duoꝝ tp̄m affirmatiua eſt a vĺ negatīa. </s>
                  <s xml:id="N28E4E" xml:space="preserve">Si af­
                    <lb/>
                  firmatiua: ſeq̇tur /  a. incipit eē calidū ꝑ primū eſſe /
                    <lb/>
                  q2 in illo eſt calidū et nõ ante. </s>
                  <s xml:id="N28E55" xml:space="preserve">Si negatiua: manife­
                    <lb/>
                  ſtum eſt /  a. incipit eē calidū ꝑ vltimū nõ eē: igitur
                    <lb/>
                  ſi a. ſucceſſiue calefiet et denoīabit̄̄ calidū: ipſum in­
                    <lb/>
                  cipiet eē calidum / qḋ fuit probãdum.</s>
                </p>
                <p xml:id="N28E5E">
                  <s xml:id="N28E5F" xml:space="preserve">Pro ſolutione huiꝰ dubii ſciendū eſt /
                    <lb/>
                   propriū eſt qualitati ſuū ſubiectū denoīare qua­
                    <lb/>
                  le. </s>
                  <s xml:id="N28E66" xml:space="preserve">Uñ phūs in p̄dicamētis. </s>
                  <s xml:id="N28E69" xml:space="preserve">Qualitas eſt ſcḋm quã
                    <lb/>
                  quales eē dicimur. </s>
                  <s xml:id="N28E6E" xml:space="preserve">Sꝫ eū nõ quãtulacū qualitas ī
                    <lb/>
                  ſubiecto videat̄̄ ſufficere ad denoīandū illḋ ſubie-
                    <lb/>
                  ctum quale: cū albedo dentiū ethiopis non ſufficit
                    <lb/>
                  ethiopē denoīare albū: dubiū eſt quãta albedo re-
                    <lb/>
                  quirit̄̄ in ſubiecto vt ſubiectū dicatur album. </s>
                  <s xml:id="N28E79" xml:space="preserve">Unde
                    <lb/>
                  de hoc due ſunt opīones. </s>
                  <s xml:id="N28E7E" xml:space="preserve">Prima eſt calculatoris ī
                    <lb/>
                  multis locis īnuentis ex ſuo modo argumētandi / 
                    <lb/>
                  ̄tūcū parua qualitas ſufficit denoīare ſuū ſub­
                    <lb/>
                  iectū quale ſpecifice ſaltē in corpore finito: dūmo-
                    <lb/>
                  do nõ impediat̄̄ a ſuo ↄ̈rio in eodē ſubiecto.
                    <note position="right" xlink:href="note-0247-01a" xlink:label="note-0247-01" xml:id="N28ED1" xml:space="preserve">Paulus
                      <lb/>
                    venetus.</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N28E8E" xml:space="preserve">Alia ē
                    <lb/>
                  pauli veneti in ſcḋo dubio ſue q̈drature capite .13°.
                    <lb/>
                  dicentis  ad hoc /  hõ ſit albus ſufficit  maior
                    <lb/>
                  pars ſuꝑficialis ſue faciei ꝙ̄ medietas ſit alba: et ēt
                    <lb/>
                  hoc requirit̄̄. </s>
                  <s xml:id="N28E99" xml:space="preserve">et ad hoc  aīatū nõ hõ piloſuꝫ vel pē-
                    <lb/>
                  noſum ſit album req̇rit et ſufficit maiorem partē ex­
                    <lb/>
                  tremalē piloꝝ vel pēnarū ſcḋm ſe totã eē albam: et
                    <lb/>
                  ad hoc  brutū nec piloſum nec pēnoſum ſiue aliḋ
                    <lb/>
                  in aīatum ſeu aīatū ſolū vegetatiue ſit albū req̇rit̄̄
                    <lb/>
                  et ſufficit maiorē partē ſuꝑficialē ſcḋm ſe totã eē al­
                    <lb/>
                  bam. </s>
                  <s xml:id="N28EA8" xml:space="preserve">Et vt id dicã / qḋ ſentio totū hoc ſtat ad nomē:
                    <lb/>
                  et ad placitū potētis imponere iſtū terīm albuꝫ ad
                    <lb/>
                  ſig̈ndū. </s>
                  <s xml:id="N28EAF" xml:space="preserve">Nã poteſt imponi /  nichil dicatur album
                    <lb/>
                  niſi hēat albedinē vltra medietatē non habēdo re-
                    <lb/>
                  ſpectum ad ſuꝑficieꝫ. </s>
                  <s xml:id="N28EB6" xml:space="preserve">vel niſi habeat albedinē ꝑ to­
                    <lb/>
                  tum vel  ſufficit habere ̄tūcun parū de albedi­
                    <lb/>
                  ne. </s>
                  <s xml:id="N28EBD" xml:space="preserve">Imo ſcḋm opīonē pauli aliq̇d diceretur album
                    <lb/>
                  cuiꝰ nulla pars eſt alba. </s>
                  <s xml:id="N28EC2" xml:space="preserve">Nã olor hñs pēnas albas
                    <lb/>
                  cuius tamē cutis eſt nigerrīa dr̄ albus ꝓpter albe-
                    <lb/>
                  dinem ſuaꝝ pēnarū q̄ non ſunt partes oloris: et ſic
                    <lb/>
                  põt ſignari vna pars oloris alba q̄ nichil habet al­
                    <lb/>
                  bedinis in ſe: ſꝫ dr̄ alba /  ſue plume ſint albe.</s>
                </p>
                <p xml:id="N28ED9">
                  <s xml:id="N28EDA" xml:space="preserve">His ſuppoſitis reſpõdeo ad dubiū ꝑ
                    <lb/>
                  4. cõcluſiones. </s>
                  <s xml:id="N28EDF" xml:space="preserve">¶ Prīa cõcluſio. </s>
                  <s xml:id="N28EE2" xml:space="preserve">Tenēdo opīonem
                    <lb/>
                  calculatoris oē corpus / qḋ q̈lificabit̄̄ ſucceſſiue non
                    <lb/>
                  habēs ↄ̈riū forme inducēde incipiet qualificari ſiue
                    <lb/>
                  eſſe qualificatū ſpecifice ꝑ vltimū inſtãs nõ eē. </s>
                  <s xml:id="N28EEB" xml:space="preserve">Pro­
                    <lb/>
                  batur hec ↄ̨cluſio / qm̄ qḋlibet tale corpus īmediate
                    <lb/>
                  poſt inſtãs initiatiuū actiõis habebit aliquã talem
                    <lb/>
                  qualitatē: igit̄̄ īmediate poſt illḋ inſtãs quodlibet
                    <lb/>
                  tale erit calidū. </s>
                  <s xml:id="N28EF6" xml:space="preserve">Patet / q2 ex opīone quãtulacun
                    <lb/>
                  qualitas nõ ꝑmixta ↄ̨trario ſufficit ad denoīatio-
                    <lb/>
                  nem. </s>
                  <s xml:id="N28EFD" xml:space="preserve">¶ Secunda cõcluſio. </s>
                  <s xml:id="N28F00" xml:space="preserve">Tenēdo req̇ri partē ma-
                    <lb/>
                  iorē medietate ſcḋm ſe et qḋlibet ſui ſaltē ſuꝑficiale
                    <lb/>
                  debere eē q̈lificatã ad hoc  totū corpꝰ dicat̄̄ q̈lifi-
                    <lb/>
                  tū ſpecifice: qḋlꝫ corpꝰ ſucceſſiue calefiēdū et denoīan­
                    <lb/>
                  dū calidū īcipit aut īcipiet eē calidū ꝑ vltimū nõ eē.
                    <lb/>
                  </s>
                  <s xml:id="N28F0C" xml:space="preserve">Hec ↄ̨° ſatis pꝫ ex prīo argumēto añ oppoſituꝫ / q2 ī
                    <lb/>
                  īſtanti in quo primo veꝝ eſt dicere vnã medietatē ſu­
                    <lb/>
                  perficialē eſſe calidã m ſe et qḋlibet ſui: in illo veꝝ
                    <lb/>
                  eſt dicere /  totum corpus nõ eſt calidum et īmedia-
                    <lb/>
                  te poſt illud inſtans totum corpus erit calidum cuꝫ
                    <lb/>
                  maior pars ſuꝑficialis ꝙ̄ medietas īmediate poſt
                    <lb/>
                  hoc erit calida ſcḋm quodlibet ſui.</s>
                </p>
              </div>
            </div>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>