Clavius, Christoph
,
In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
page
|<
<
(211)
of 525
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div413
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
130
">
<
pb
o
="
211
"
file
="
247
"
n
="
248
"
rhead
="
Ioan. de Sacro Boſco.
"/>
</
div
>
<
div
xml:id
="
echoid-div417
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
131
">
<
head
xml:id
="
echoid-head136
"
xml:space
="
preserve
">VARIÆ SENTENTIÆ AVCTORVM
<
lb
/>
in ambitu terræ præfiniendo.</
head
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8596
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Tametsi</
emph
>
omnes rationos ſuperius adductę, quibus ambitus orbis ter-
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-247-01
"
xlink:href
="
note-247-01a
"
xml:space
="
preserve
">Cur uarij
<
lb
/>
auctores va
<
lb
/>
rium inue-
<
lb
/>
nerint rer-
<
lb
/>
t
<
unsure
/>
æ ambitu.</
note
>
reni inueſtigatur, Geometricis demonſtrationibus innituntur, tamen quia ſpa
<
lb
/>
tium terreſtre ſimili interuallo cœleſti reſpondens non ad amuſſim menſurari
<
lb
/>
poteſt, propter impedimenta uel montium, nel uallium &</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8597
"
xml:space
="
preserve
">c. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8598
"
xml:space
="
preserve
">uel etiam, quia ra-
<
lb
/>
ro recto itinere ab uno loco ad alterum acceditur, quin immo ſemper ſunt iti
<
lb
/>
nera inflexa: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8599
"
xml:space
="
preserve
">Quòd ſi in demonſtratione Maurolyci non requiratur, ut ſpaciũ
<
lb
/>
ullum perambulemus, eſt tamẽ admodum difficile, radio uiſuali exacte, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8600
"
xml:space
="
preserve
">prę-
<
lb
/>
cisè punctum illud contactus in terræ ſuperficie diſcernere; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8601
"
xml:space
="
preserve
">Inde effectum eſt,
<
lb
/>
ut diuerſi artifices ambitum globi ex terra, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8602
"
xml:space
="
preserve
">aqua confecti emenſi, eum non
<
lb
/>
eiuſdem magnitudinis inuenerint, ſed ualde inter ſeſe diſcrepent in terminan
<
lb
/>
da quantitate dicti ambitus. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8603
"
xml:space
="
preserve
">Quorum ſententias uiſum eſt hoc loco recenſe-
<
lb
/>
re, ut ex illis eam, quę magis ad ueritatem accedit, eligamus.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8604
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
note
position
="
right
"
xml:space
="
preserve
">Terræ ambi
<
unsure
/>
<
lb
/>
tus ſecundũ
<
lb
/>
Atiſtotelẽ.</
note
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8605
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Aristoteles</
emph
>
igitur ad finem lib. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8606
"
xml:space
="
preserve
">2. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8607
"
xml:space
="
preserve
">de cœlo refert ſententiam quorun-
<
lb
/>
dam antiqu orum, qui aſſerebant ambitum terræ continere ſtadia 400000. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8608
"
xml:space
="
preserve
">qui
<
lb
/>
efficiunt milliaria 50000. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8609
"
xml:space
="
preserve
">Itaq; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8610
"
xml:space
="
preserve
">ſecundum hanc opinionẽ conueniunt uni gra
<
lb
/>
dui terreſtri ſtadia 1111 {1/9}. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8611
"
xml:space
="
preserve
">milliaria vero 138 {8/9}. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8612
"
xml:space
="
preserve
">Diameter autẽ continebit ſta
<
lb
/>
dia 127262 {8/11}. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8613
"
xml:space
="
preserve
">At milliaria 15909 {1/11}. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8614
"
xml:space
="
preserve
">Semidiameter ſtadia 636364 {4/17}.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8615
"
xml:space
="
preserve
">Milliaria 7954 {6/15}. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8616
"
xml:space
="
preserve
">Verum quia hęc ſententia plus æquo tribuit magnitudini
<
lb
/>
terræ, pugnatq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8617
"
xml:space
="
preserve
">nimis cũ recentiorum obſeruationibus, ab omnibus reijcitur.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8618
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8619
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Hipparchvs</
emph
>
, teſte Plinio, tribuebat circunferentiæ terræ ſtadia
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-247-03
"
xlink:href
="
note-247-03a
"
xml:space
="
preserve
">Terrę ambi
<
unsure
/>
<
lb
/>
tus ſecun-
<
lb
/>
dũ Hippar-
<
lb
/>
chum.</
note
>
277000. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8620
"
xml:space
="
preserve
">id eſt, milliaria 34625. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8621
"
xml:space
="
preserve
">ita ut ſpatium unius gradus comprehendat ſta-
<
lb
/>
dia 769 {9/71}. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8622
"
xml:space
="
preserve
">milliaria 96 {13/72}. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8623
"
xml:space
="
preserve
">Itaque Hipparco erit diameter terræ ſtadio-
<
lb
/>
rum 88136 {4/11}. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8624
"
xml:space
="
preserve
">milliariorum 11017 {1/22}. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8625
"
xml:space
="
preserve
">Semidiameter vero continebit ſta
<
lb
/>
dia 44068 {2/11}. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8626
"
xml:space
="
preserve
">milliaria 5508 {23/44}. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8627
"
xml:space
="
preserve
">Sed eadem de cauſa hæc ſententia, qua
<
lb
/>
prior exploditur ab Aſtronomis.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8628
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
note
position
="
right
"
xml:space
="
preserve
">Terræ am-
<
lb
/>
bitus ſecu@
<
lb
/>
dum Erato
<
lb
/>
ſthenem.</
note
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8629
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Eratosthenes</
emph
>
, ut habetur apud Macrobium lib. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8630
"
xml:space
="
preserve
">1. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8631
"
xml:space
="
preserve
">in Somnium
<
lb
/>
Scipionis, aſſignabat ambitui terræ ſtadia 252000. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8632
"
xml:space
="
preserve
">q̃efficiunt milliaria 31500.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8633
"
xml:space
="
preserve
">Deprehenderat enim in uno gradu terræ contineri ſtadia 700. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8634
"
xml:space
="
preserve
">id eſt, milliaria
<
lb
/>
87 {1/2}. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8635
"
xml:space
="
preserve
">Vnde diameter terræ habebit ſtadia 80181 {9/11}. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8636
"
xml:space
="
preserve
">milliaria 10022 {8/11}. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8637
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
In ſemidiametro erunt ſtadia 40090 {10/11}. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8638
"
xml:space
="
preserve
">milliaria 5011 {4/11}. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8639
"
xml:space
="
preserve
">Si tamen Cleo
<
lb
/>
medi credimus, Eratoſthenes in toto terræ ambitu contineri dicebat ſtadia tã-
<
lb
/>
tummodo 250000. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8640
"
xml:space
="
preserve
">Verum neque hanc ſententiam amplectuntur Aſtronomi
<
lb
/>
noſtri temporis, quòd minorem reperiant ambitum terrę, quàm Eratoſthenes.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8641
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8642
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Ptolemaevs</
emph
>
totum terreni orbis ambitum affirmat continere ſtadia
<
lb
/>
180000. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8643
"
xml:space
="
preserve
">hoc eſt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8644
"
xml:space
="
preserve
">milliaria 22500. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8645
"
xml:space
="
preserve
">Ita ut uni gradui in terra reſpondeant ſtadia
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-247-05
"
xlink:href
="
note-247-05a
"
xml:space
="
preserve
">Terræ am-
<
lb
/>
bitus ſecum
<
lb
/>
dum Ptole-
<
lb
/>
męum.</
note
>
500. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8646
"
xml:space
="
preserve
">ſiue milliaria 62 {1/2}. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8647
"
xml:space
="
preserve
">Hac ratione Diametri terræ lõgitudo cõplectetur ſta
<
lb
/>
dia 57272 {84/11}. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8648
"
xml:space
="
preserve
">milliaria 7159 {1/11}. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8649
"
xml:space
="
preserve
">Semidiameter habebit ſtadia 28636 {4/11}.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8650
"
xml:space
="
preserve
">milliaria 3579 {6/11}. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8651
"
xml:space
="
preserve
">Tota autem ſuperficies conuexa terræ comprehendet ſta
<
lb
/>
dia 10309090909 {1/11}. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8652
"
xml:space
="
preserve
">milliaria 161079545 {5/11}.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8653
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8654
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Alphraganvs</
emph
>
, Almæon, Thebitius, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8655
"
xml:space
="
preserve
">auctore Alphragano, plu
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-247-06
"
xlink:href
="
note-247-06a
"
xml:space
="
preserve
">Terrę ambi
<
lb
/>
tus ſecun dũ
<
lb
/>
Alphagra-
<
lb
/>
num, Al-
<
lb
/>
męonem, et
<
lb
/>
Thebith.</
note
>
rimi ſapientes, adſcribunt terrę circumferentiæ 163200. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8656
"
xml:space
="
preserve
">ſtadia, ſiue milliaria
<
lb
/>
20400. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8657
"
xml:space
="
preserve
">Tribuunt enim ſingulis gradibus ſtadia duntaxat 453 {1/3}′. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8658
"
xml:space
="
preserve
">hoc eſt, mil-
<
lb
/>
liaria 56 {2/3}. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8659
"
xml:space
="
preserve
">Quocirca iuxta hos auctores Diameter terreſtris continebit ſta-
<
lb
/>
dia 51927 {3/11}. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8660
"
xml:space
="
preserve
">milliaria uero 6490 {10/11}. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8661
"
xml:space
="
preserve
">Semidiameter conſtabit ſtadijs
<
lb
/>
25963 {7/11}. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8662
"
xml:space
="
preserve
">milliarijs autem 3245 {5/11}. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8663
"
xml:space
="
preserve
">Superficies conuexa erit ſtadiorum
<
lb
/>
8474530909 {1/11}. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8664
"
xml:space
="
preserve
">milliariorum uero 132414545 {5/11}.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s8665
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>