248211Ioan. de Sacro Boſco.
VARIÆ SENTENTIÆ AVCTORVM
in ambitu terræ præfiniendo.
in ambitu terræ præfiniendo.
Tametsi omnes rationos ſuperius adductę, quibus ambitus orbis ter-
11Cur uarij
auctores va
rium inue-
nerint rer-
tæ ambitu. reni inueſtigatur, Geometricis demonſtrationibus innituntur, tamen quia ſpa
tium terreſtre ſimili interuallo cœleſti reſpondens non ad amuſſim menſurari
poteſt, propter impedimenta uel montium, nel uallium & c. uel etiam, quia ra-
ro recto itinere ab uno loco ad alterum acceditur, quin immo ſemper ſunt iti
nera inflexa: Quòd ſi in demonſtratione Maurolyci non requiratur, ut ſpaciũ
ullum perambulemus, eſt tamẽ admodum difficile, radio uiſuali exacte, & prę-
cisè punctum illud contactus in terræ ſuperficie diſcernere; Inde effectum eſt,
ut diuerſi artifices ambitum globi ex terra, & aqua confecti emenſi, eum non
eiuſdem magnitudinis inuenerint, ſed ualde inter ſeſe diſcrepent in terminan
da quantitate dicti ambitus. Quorum ſententias uiſum eſt hoc loco recenſe-
re, ut ex illis eam, quę magis ad ueritatem accedit, eligamus.
22Terræ ambi 11Cur uarij
auctores va
rium inue-
nerint rer-
tæ ambitu. reni inueſtigatur, Geometricis demonſtrationibus innituntur, tamen quia ſpa
tium terreſtre ſimili interuallo cœleſti reſpondens non ad amuſſim menſurari
poteſt, propter impedimenta uel montium, nel uallium & c. uel etiam, quia ra-
ro recto itinere ab uno loco ad alterum acceditur, quin immo ſemper ſunt iti
nera inflexa: Quòd ſi in demonſtratione Maurolyci non requiratur, ut ſpaciũ
ullum perambulemus, eſt tamẽ admodum difficile, radio uiſuali exacte, & prę-
cisè punctum illud contactus in terræ ſuperficie diſcernere; Inde effectum eſt,
ut diuerſi artifices ambitum globi ex terra, & aqua confecti emenſi, eum non
eiuſdem magnitudinis inuenerint, ſed ualde inter ſeſe diſcrepent in terminan
da quantitate dicti ambitus. Quorum ſententias uiſum eſt hoc loco recenſe-
re, ut ex illis eam, quę magis ad ueritatem accedit, eligamus.
tus ſecundũ
Atiſtotelẽ.
Aristoteles igitur ad finem lib.
2.
de cœlo refert ſententiam quorun-
dam antiqu orum, qui aſſerebant ambitum terræ continere ſtadia 400000. qui
efficiunt milliaria 50000. Itaq; ſecundum hanc opinionẽ conueniunt uni gra
dui terreſtri ſtadia 1111 {1/9}. milliaria vero 138 {8/9}. Diameter autẽ continebit ſta
dia 127262 {8/11}. At milliaria 15909 {1/11}. Semidiameter ſtadia 636364 {4/17}.
Milliaria 7954 {6/15}. Verum quia hęc ſententia plus æquo tribuit magnitudini
terræ, pugnatq́; nimis cũ recentiorum obſeruationibus, ab omnibus reijcitur.
dam antiqu orum, qui aſſerebant ambitum terræ continere ſtadia 400000. qui
efficiunt milliaria 50000. Itaq; ſecundum hanc opinionẽ conueniunt uni gra
dui terreſtri ſtadia 1111 {1/9}. milliaria vero 138 {8/9}. Diameter autẽ continebit ſta
dia 127262 {8/11}. At milliaria 15909 {1/11}. Semidiameter ſtadia 636364 {4/17}.
Milliaria 7954 {6/15}. Verum quia hęc ſententia plus æquo tribuit magnitudini
terræ, pugnatq́; nimis cũ recentiorum obſeruationibus, ab omnibus reijcitur.
Hipparchvs, teſte Plinio, tribuebat circunferentiæ terræ ſtadia
33Terrę ambi
tus ſecun-
dũ Hippar-
chum. 277000. id eſt, milliaria 34625. ita ut ſpatium unius gradus comprehendat ſta-
dia 769 {9/71}. milliaria 96 {13/72}. Itaque Hipparco erit diameter terræ ſtadio-
rum 88136 {4/11}. milliariorum 11017 {1/22}. Semidiameter vero continebit ſta
dia 44068 {2/11}. milliaria 5508 {23/44}. Sed eadem de cauſa hæc ſententia, qua
prior exploditur ab Aſtronomis.
44Terræ am-33Terrę ambi
tus ſecun-
dũ Hippar-
chum. 277000. id eſt, milliaria 34625. ita ut ſpatium unius gradus comprehendat ſta-
dia 769 {9/71}. milliaria 96 {13/72}. Itaque Hipparco erit diameter terræ ſtadio-
rum 88136 {4/11}. milliariorum 11017 {1/22}. Semidiameter vero continebit ſta
dia 44068 {2/11}. milliaria 5508 {23/44}. Sed eadem de cauſa hæc ſententia, qua
prior exploditur ab Aſtronomis.
bitus ſecu@
dum Erato
ſthenem.
Eratosthenes, ut habetur apud Macrobium lib.
1.
in Somnium
Scipionis, aſſignabat ambitui terræ ſtadia 252000. q̃efficiunt milliaria 31500.
Deprehenderat enim in uno gradu terræ contineri ſtadia 700. id eſt, milliaria
87 {1/2}. Vnde diameter terræ habebit ſtadia 80181 {9/11}. milliaria 10022 {8/11}.
In ſemidiametro erunt ſtadia 40090 {10/11}. milliaria 5011 {4/11}. Si tamen Cleo
medi credimus, Eratoſthenes in toto terræ ambitu contineri dicebat ſtadia tã-
tummodo 250000. Verum neque hanc ſententiam amplectuntur Aſtronomi
noſtri temporis, quòd minorem reperiant ambitum terrę, quàm Eratoſthenes.
Scipionis, aſſignabat ambitui terræ ſtadia 252000. q̃efficiunt milliaria 31500.
Deprehenderat enim in uno gradu terræ contineri ſtadia 700. id eſt, milliaria
87 {1/2}. Vnde diameter terræ habebit ſtadia 80181 {9/11}. milliaria 10022 {8/11}.
In ſemidiametro erunt ſtadia 40090 {10/11}. milliaria 5011 {4/11}. Si tamen Cleo
medi credimus, Eratoſthenes in toto terræ ambitu contineri dicebat ſtadia tã-
tummodo 250000. Verum neque hanc ſententiam amplectuntur Aſtronomi
noſtri temporis, quòd minorem reperiant ambitum terrę, quàm Eratoſthenes.
Ptolemaevs totum terreni orbis ambitum affirmat continere ſtadia
180000. hoc eſt. milliaria 22500. Ita ut uni gradui in terra reſpondeant ſtadia
55Terræ am-
bitus ſecum
dum Ptole-
męum. 500. ſiue milliaria 62 {1/2}. Hac ratione Diametri terræ lõgitudo cõplectetur ſta
dia 57272 {84/11}. milliaria 7159 {1/11}. Semidiameter habebit ſtadia 28636 {4/11}.
milliaria 3579 {6/11}. Tota autem ſuperficies conuexa terræ comprehendet ſta
dia 10309090909 {1/11}. milliaria 161079545 {5/11}.
180000. hoc eſt. milliaria 22500. Ita ut uni gradui in terra reſpondeant ſtadia
55Terræ am-
bitus ſecum
dum Ptole-
męum. 500. ſiue milliaria 62 {1/2}. Hac ratione Diametri terræ lõgitudo cõplectetur ſta
dia 57272 {84/11}. milliaria 7159 {1/11}. Semidiameter habebit ſtadia 28636 {4/11}.
milliaria 3579 {6/11}. Tota autem ſuperficies conuexa terræ comprehendet ſta
dia 10309090909 {1/11}. milliaria 161079545 {5/11}.
Alphraganvs, Almæon, Thebitius, &
auctore Alphragano, plu
66Terrę ambi
tus ſecun dũ
Alphagra-
num, Al-
męonem, et
Thebith. rimi ſapientes, adſcribunt terrę circumferentiæ 163200. ſtadia, ſiue milliaria
20400. Tribuunt enim ſingulis gradibus ſtadia duntaxat 453 {1/3}′. hoc eſt, mil-
liaria 56 {2/3}. Quocirca iuxta hos auctores Diameter terreſtris continebit ſta-
dia 51927 {3/11}. milliaria uero 6490 {10/11}. Semidiameter conſtabit ſtadijs
25963 {7/11}. milliarijs autem 3245 {5/11}. Superficies conuexa erit ſtadiorum
8474530909 {1/11}. milliariorum uero 132414545 {5/11}.
66Terrę ambi
tus ſecun dũ
Alphagra-
num, Al-
męonem, et
Thebith. rimi ſapientes, adſcribunt terrę circumferentiæ 163200. ſtadia, ſiue milliaria
20400. Tribuunt enim ſingulis gradibus ſtadia duntaxat 453 {1/3}′. hoc eſt, mil-
liaria 56 {2/3}. Quocirca iuxta hos auctores Diameter terreſtris continebit ſta-
dia 51927 {3/11}. milliaria uero 6490 {10/11}. Semidiameter conſtabit ſtadijs
25963 {7/11}. milliarijs autem 3245 {5/11}. Superficies conuexa erit ſtadiorum
8474530909 {1/11}. milliariorum uero 132414545 {5/11}.