Bošković, Ruđer Josip
,
Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
Table of Notes
<
1 - 4
[out of range]
>
[Note]
Page: 106
[Note]
Page: 106
[Note]
Page: 106
[Note]
Page: 107
[Note]
Page: 108
[Note]
Page: 108
[Note]
Page: 108
[Note]
Page: 109
[Note]
Page: 109
[Note]
Page: 110
[Note]
Page: 110
[Note]
Page: 110
[Note]
Page: 111
[Note]
Page: 111
[Note]
Page: 111
[Note]
Page: 112
[Note]
Page: 112
[Note]
Page: 112
[Note]
Page: 113
[Note]
Page: 113
[Note]
Page: 113
[Note]
Page: 114
[Note]
Page: 114
[Note]
Page: 115
[Note]
Page: 115
[Note]
Page: 115
[Note]
Page: 116
[Note]
Page: 117
[Note]
Page: 117
[Note]
Page: 117
<
1 - 4
[out of range]
>
page
|<
<
(196)
of 389
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
type
="
section
"
level
="
0
"
n
="
0
">
<
pb
o
="
196
"
file
="
0248
"
n
="
248
"
rhead
="
THEORIÆ
"/>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">428. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Porro in primo caſu ſtatim apparet, unde facilis ille
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0248-01
"
xlink:href
="
note-0248-01a
"
xml:space
="
preserve
">Unde facilis
<
lb
/>
motus in flui-
<
lb
/>
dis primi ge-
<
lb
/>
n
<
unsure
/>
eris.</
note
>
habeatur motus. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Quoniam, aucta diſtantia, nulla ſenſibili vi ſe
<
lb
/>
attrahunt particulæ; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">altera non ſequetur motum alterius; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">niſi
<
lb
/>
ubi illa verſus hanc promota ita acceſſerit, ut vi repulſiva mu-
<
lb
/>
tua, quemadmodum in corporum colliſionibus accidit, cogatur
<
lb
/>
illi loco cedere, quæ ceſſio, ſi fatis lævigatæ ſuperficies fuerint,
<
lb
/>
ut prominentes monticuli in exiguos hiatus ingreſſi motum non
<
lb
/>
impediant, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſit locus aliquis, verſus quem poſſint vel in gy-
<
lb
/>
rum actæ particulæ, vel elevatæ, vel per apertum foramen erum-
<
lb
/>
pentes, loco cedere; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">facile fiet, nec alia requiretur vis ad eum
<
lb
/>
motum, niſi quæ ad inertiæ vim vincendam requiritur, vel, ſi
<
lb
/>
graves particulæ ſint verſus externam maſſam, ut hic verſus
<
lb
/>
Tellurem, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">fluidum motu impreſſo debeat aſcendere, vis, quæ
<
lb
/>
requiritur ad vincendam gravitatem ipſam: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">verum ad vincen-
<
lb
/>
dam ſolam vim inertiæ, ſatis eſt quæcunque activa vis utcun-
<
lb
/>
que exigua, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ad vincendam gravitatem, in hoc fluidorum ge-
<
lb
/>
nere, ſi perfecta ſit lævigatio; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſatis eſt vis utcunque paullo ma-
<
lb
/>
jor pondere maſſæ fluidæ aſcendentis: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">quanquam niſi exceſſus fue-
<
lb
/>
rit major; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">lentiſſimus erit motus: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ipſum autem pondus coget
<
lb
/>
particulas ad ſe invicem accedere nonnihil, donec obtineatur
<
unsure
/>
<
lb
/>
vis repulſiva ipſum elidens, uti ſupra oſtendimus num. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">348; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ad-
<
lb
/>
eoque in ſtatu æquilibrii ſe particulæ, in hoc etiam caſu, re-
<
lb
/>
pellent, ſed erunt citra, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">prope ejuſmodi limites, ultra quos
<
lb
/>
vis attractiva ſit ad ſenſum nulla. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Quod ſi figura particula-
<
lb
/>
rum prætiva fuerit ſphærica, mulla. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Quod ſi figura particula-
<
lb
/>
in omnem plagam ob ipſam circumquaque uniformem figu-
<
lb
/>
ram.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">429. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">In ſecundo, ac tertio genere motus itidem habebitur fa-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0248-02
"
xlink:href
="
note-0248-02a
"
xml:space
="
preserve
">Eadem ratio,
<
lb
/>
& in reliquis
<
lb
/>
binis: diſcri-
<
lb
/>
men inter i-
<
lb
/>
pſa.</
note
>
cilis, ſi particulæ ſphæricæ ſint, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">paribus a centro diſtantiis
<
lb
/>
homogeneæ, ut nimirum vires dirigantur ad centra. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">In ejuf-
<
lb
/>
modi enim partieulis motus quidem unius particulæ circa aliam
<
lb
/>
omni difficultate carebit, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">vires mutuæ folum acceſſum, vel
<
lb
/>
receſſum impedient. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Hinc impreſſo motu particulis aliquot,
<
lb
/>
poterunt ipſæ moveri in gyrum aliæ circa alias, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">alia ſucce-
<
lb
/>
dere poterit loco ab alia relicto, quin partes remotiores motum
<
lb
/>
ejuſmodi ſentiant: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">quanquam fere ſemper fortuita quædam par-
<
lb
/>
ticularum diſpoſitio hiatus, qui neceſſario relinqui debent inter
<
lb
/>
globos, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">directio impreſſionis varia inducent etiam acceſſus & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
receſſus aliquos, quibus fiet, ut motus ad remotiores etiam par-
<
lb
/>
ficulas deveniat, ſed eo minor, quo major fuerit earum di-
<
lb
/>
ſtantia. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Verum hic notandum erit diſcrimen ingens inter duos
<
lb
/>
caſus, in quibus partes fluidi ſe repellunt, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">caſus, in quibus
<
lb
/>
ſe attrahunt.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">430. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">In primo caſu particulæ proximæ debebunt ſe omni-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0248-03
"
xlink:href
="
note-0248-03a
"
xml:space
="
preserve
">In elaſticis flui-
<
lb
/>
dis particulas
<
lb
/>
eſſe extra li-
<
lb
/>
mites ſub arcu-
<
lb
/>
bus repulſivis
<
lb
/>
latis.</
note
>
no repellere, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">vis ex parte altera elidet vim ex altera; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſed
<
lb
/>
ſi repente relinquatur libertas ex parte quavis, ſine ulla ex-
<
lb
/>
terna vi, ſed ſola illa particularum actione mutua, recedent
<
lb
/>
reipſa particulæ a ſe invicem, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">fluidum dilatabitur; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>