Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Page concordance

< >
Scan Original
231 179
232 180
233 181
234 182
235 183
236 184
237 185
238 186
239 187
240 188
241 189
242 190
243 191
244 192
245 193
246 194
247 195
248 196
249 197
250 198
251 199
252 200
253 201
254 202
255 203
256 204
257 205
258 206
259 207
260 208
< >
page |< < (197) of 389 > >|
249197PARS TERTIA. immo externa vi opus eſt, ad continendum in eo ſtatu maſ-
ſam ejuſmodi, uti aerem gravitas ſuperioris atmoſphæræ con-
tinet, vel in vaſe occluſo vaſis ipſius parietes;
& aucta illa
externa vi comprimente augeri poterit compreſſio, imminuta
imminui.
Particulæ illæ inter ſe non erunt in limitibus qui-
buſdam cohæſionis, ſed erunt ſub repulſivo arcu curvæ expri-
mentis vires compoſitas particularum ipſarum.
431. At in tertio genere particulæ quidem proximæ ſe mu-
11In fluidis hu-
midis limitem
validum cohæ-
ſionis fore pro-
ximum, & ſi
abeat in vapo-
res debere ha-
beri prope va-
lidiſſimum ar-
cum repulſi-
vum.
tuo repellent, repulſione æquali illi vi, quæ neceſſaria eſt ad
elidendam vim externam, &
ad elidendam preſſionem, quæ
oritur a remotiorum attractionibus:
veruin ſi fluidum eſt pa-
rum admodum compreſſibile, vel etiam nihil ad ſenſum, ut
aqua;
debent eſſe citra, & admodum prope limitem, ultra
quem vel immediate, vel potius, ſi id fluidum neque diſtra-
hitur ( ut nimirum durante ſua forma nequeat acquirere ſpa-
tium multo majus, quod itidem in aqua accidit ) habeat poſt
limites alios ſatis inter ſe proximos arcum attractivum ad di-
ſtantias aliquanto majores protenſum, a quo attractio illa pro-
deat, quæ ſe in ejuſmodi fluidorum maſſulis prodit;
licet ſi
iterum id fluidum majore vi abire poſſit in elaſticos vapores,
ut ipſa aqua poſt eum attractivum arcum;
arcus repulſivus de-
beat ſuccedere ſatis amplus, juxta ea, quæ diximus num.
195.
432. In hoc fluidi genere illud mirum videri poteſt, quod
22Motus non ob-
ſtante vi mutua
facilis, quod ad
motum aliquot
particularum
non debeant
moveri remotæ
fimul ut in ſoli-
dis. Exemplum
in quadam hy-
potheſi globo-
rum gravium.
illa attractiva vis, quæ in majoribus ſuccedit diſtantiis, &
il-
le validus cohæſionis limes, qui &
compreſſionem, & rarefa-
ctionem impedit, non impediat diviſionem maſſæ, &
ſepara-
tionem unius partis maſſæ ab alia.
At quomodo id facile fie-
ri ibi poſſit, &
non poſſit in ſolidis, patebit hoc exemplo.
Concipiatur Terræ ſuperſicies ſphærica accurate, & bene lævi-
gata, ac gravitas ſit ejuſmodi, ut in diſtantia perquam exigua
fiat jam inſenſibilis, ut vis magnetica in exigua diſtantia ſen-
ſum jam effugit.
Sint autem globi multi itidem læves mutua
attractiva vi præditi, quæ vim in totam Terram ſuperet.
Si
quis unum ejuſimodi globum apprehendat, &
attollat; ſecundus
ipſi adhærebit relicta Terra, &
poſt ipſum aſcendet, reliquis per
ſuperficiem Terræ progredientibus, donec alii poſt alios ele-
ventur, vi in globum jam elevatum ſuperante vim in Terram.

Is, qui primum manu teneret globum, ſentiret, &
deberet
vincere vim unius tantummodo globi in Terram, quem ſepa-
rat, cum nulla ſit difficultas in progreſſu reliquorum per ſu-
perficiem Terræ, quo diſtantia non augetur, &
globorum jam
altiorum vis in Terram ponatur inſenſibilis.
Vinceret igitur
aliorum vim poſt vim aliorum, &
vis ab eo abhibita major
tantummodo vi globi unici requireretur ad rem præſtandam.

At ſi illi globi deberent elevari ſimul, ut ſi ſimul omnes col-
ligati eſſent per virgas rigidas;
deberent utique omnes illæ vires
omnium in Terram ſimul ſuperari, &
requireretur vis major
omnibus ſimul.
Res eodem redit, ac ubi faſciculus

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index