Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

List of thumbnails

< >
241
241 (189)
242
242 (190)
243
243 (191)
244
244 (192)
245
245 (193)
246
246 (194)
247
247 (195)
248
248 (196)
249
249 (197)
250
250 (198)
< >
page |< < (197) of 389 > >|
249197PARS TERTIA. immo externa vi opus eſt, ad continendum in eo ſtatu maſ-
ſam ejuſmodi, uti aerem gravitas ſuperioris atmoſphæræ con-
tinet, vel in vaſe occluſo vaſis ipſius parietes;
& aucta illa
externa vi comprimente augeri poterit compreſſio, imminuta
imminui.
Particulæ illæ inter ſe non erunt in limitibus qui-
buſdam cohæſionis, ſed erunt ſub repulſivo arcu curvæ expri-
mentis vires compoſitas particularum ipſarum.
431. At in tertio genere particulæ quidem proximæ ſe mu-
11In fluidis hu-
midis limitem
validum cohæ-
ſionis fore pro-
ximum, & ſi
abeat in vapo-
res debere ha-
beri prope va-
lidiſſimum ar-
cum repulſi-
vum.
tuo repellent, repulſione æquali illi vi, quæ neceſſaria eſt ad
elidendam vim externam, &
ad elidendam preſſionem, quæ
oritur a remotiorum attractionibus:
veruin ſi fluidum eſt pa-
rum admodum compreſſibile, vel etiam nihil ad ſenſum, ut
aqua;
debent eſſe citra, & admodum prope limitem, ultra
quem vel immediate, vel potius, ſi id fluidum neque diſtra-
hitur ( ut nimirum durante ſua forma nequeat acquirere ſpa-
tium multo majus, quod itidem in aqua accidit ) habeat poſt
limites alios ſatis inter ſe proximos arcum attractivum ad di-
ſtantias aliquanto majores protenſum, a quo attractio illa pro-
deat, quæ ſe in ejuſmodi fluidorum maſſulis prodit;
licet ſi
iterum id fluidum majore vi abire poſſit in elaſticos vapores,
ut ipſa aqua poſt eum attractivum arcum;
arcus repulſivus de-
beat ſuccedere ſatis amplus, juxta ea, quæ diximus num.
195.
432. In hoc fluidi genere illud mirum videri poteſt, quod
22Motus non ob-
ſtante vi mutua
facilis, quod ad
motum aliquot
particularum
non debeant
moveri remotæ
fimul ut in ſoli-
dis. Exemplum
in quadam hy-
potheſi globo-
rum gravium.
illa attractiva vis, quæ in majoribus ſuccedit diſtantiis, &
il-
le validus cohæſionis limes, qui &
compreſſionem, & rarefa-
ctionem impedit, non impediat diviſionem maſſæ, &
ſepara-
tionem unius partis maſſæ ab alia.
At quomodo id facile fie-
ri ibi poſſit, &
non poſſit in ſolidis, patebit hoc exemplo.
Concipiatur Terræ ſuperſicies ſphærica accurate, & bene lævi-
gata, ac gravitas ſit ejuſmodi, ut in diſtantia perquam exigua
fiat jam inſenſibilis, ut vis magnetica in exigua diſtantia ſen-
ſum jam effugit.
Sint autem globi multi itidem læves mutua
attractiva vi præditi, quæ vim in totam Terram ſuperet.
Si
quis unum ejuſimodi globum apprehendat, &
attollat; ſecundus
ipſi adhærebit relicta Terra, &
poſt ipſum aſcendet, reliquis per
ſuperficiem Terræ progredientibus, donec alii poſt alios ele-
ventur, vi in globum jam elevatum ſuperante vim in Terram.

Is, qui primum manu teneret globum, ſentiret, &
deberet
vincere vim unius tantummodo globi in Terram, quem ſepa-
rat, cum nulla ſit difficultas in progreſſu reliquorum per ſu-
perficiem Terræ, quo diſtantia non augetur, &
globorum jam
altiorum vis in Terram ponatur inſenſibilis.
Vinceret igitur
aliorum vim poſt vim aliorum, &
vis ab eo abhibita major
tantummodo vi globi unici requireretur ad rem præſtandam.

At ſi illi globi deberent elevari ſimul, ut ſi ſimul omnes col-
ligati eſſent per virgas rigidas;
deberent utique omnes illæ vires
omnium in Terram ſimul ſuperari, &
requireretur vis major
omnibus ſimul.
Res eodem redit, ac ubi faſciculus

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index