250198THEORIÆ
debeat totus frangi ſimul, vel potius debeant aliæ poſt alias
frangi virgæ.
frangi virgæ.
433.
Id ipſum eſt diſcrimen inter fluida hujus generis, &
11Applicatio ex-
empli ad flui-
da, & ſolida:
ſucceſſiva par
ticularum ſepa-
ratio in flui-
dis. ſolida. In his motus particularum circa particulas liber ob
earum uniformitatem permittit, ut ſeparentur aliæ; poſt alias;
dum in ſolidis vis in latus, de qua egimus jam in pluribus
locis, & anguli prominentes, ac figurarum irregularitas, im-
pediunt ejuſmodi liberum motum, qui fiat ſine mutatione di-
ſtantiarum, & cogunt divulſionem plurimarum particularum ſi-
mul: unde oritur difficultas illa ingens dividendi a ſe invicem
particulas ſolidas, quæ in diviſione fluidorum eſt adeo tenuis,
ac ad ſenſum nulla.
11Applicatio ex-
empli ad flui-
da, & ſolida:
ſucceſſiva par
ticularum ſepa-
ratio in flui-
dis. ſolida. In his motus particularum circa particulas liber ob
earum uniformitatem permittit, ut ſeparentur aliæ; poſt alias;
dum in ſolidis vis in latus, de qua egimus jam in pluribus
locis, & anguli prominentes, ac figurarum irregularitas, im-
pediunt ejuſmodi liberum motum, qui fiat ſine mutatione di-
ſtantiarum, & cogunt divulſionem plurimarum particularum ſi-
mul: unde oritur difficultas illa ingens dividendi a ſe invicem
particulas ſolidas, quæ in diviſione fluidorum eſt adeo tenuis,
ac ad ſenſum nulla.
434.
Succeſſivam hujuſmodi ſeparationem particularum alia-
22Exemplum i-
pſius in aqua:
reſiſtentiam in
fluidis ad ſepa-
rationem fieri
eandem, ac in
ſolidis, ſi velo-
citas debeat eſ-
ſe ingens. rum poſt alias videmus utique in ipſis aquæ guttis pendenti-
bus, quæ ubi ita excreverunt; ut pondus totius guttæ ſuperet
vim attractivam mutuam partium ipſius; non divellitur tota
ſimul ingens ejus aliqua maſſa, ſed a ſuperiore parte, utut bre-
viſſimo tempore, attenuatur per gradus; donec illud veluti fi-
lum jam tenuiſſimum penitus ſuperetur. Fuerunt prius mille
particulæ in ſuperficie, quæ guttam pendentem connectebant
cum ſuperiore parte aquæ, quæ relinquitur adhærens corpori, ex
quo pendebat gutta, fiunt paullo poſt ibi 900, 800, 700: & ita
porro imminuto earum numero per gradus, dum laterales ac-
cedunt ad ſe invicem, & attenuatur figura: quarum idcirco re-
ſiſtentia facile vincitur, ut ubi in illo virgarum faſciculo fran-
gantur aliæ poſt alias. At ubi celerrimo motu in fluidum ejuſ-
modi incurritur ita; ut non poſſint tam brevi tempore aliæ aliis
particulæ locum dare, & in gyrum agi; tum vero fluida reſiſtunt,
ut ſolida. Id experimur in globis tormentariis, qui ex aqua re-
ſiliunt, in eam ſatis oblique projecti, ut manente ſatis magna
horizontali velocitate colliſio in perpendiculari fiat more ſoli-
dorum: ac eandem quoque reſiſtentiam in aqua ſcindenda ex-
periuntur, qui ſe ex editiore loco in eam demittunt.
22Exemplum i-
pſius in aqua:
reſiſtentiam in
fluidis ad ſepa-
rationem fieri
eandem, ac in
ſolidis, ſi velo-
citas debeat eſ-
ſe ingens. rum poſt alias videmus utique in ipſis aquæ guttis pendenti-
bus, quæ ubi ita excreverunt; ut pondus totius guttæ ſuperet
vim attractivam mutuam partium ipſius; non divellitur tota
ſimul ingens ejus aliqua maſſa, ſed a ſuperiore parte, utut bre-
viſſimo tempore, attenuatur per gradus; donec illud veluti fi-
lum jam tenuiſſimum penitus ſuperetur. Fuerunt prius mille
particulæ in ſuperficie, quæ guttam pendentem connectebant
cum ſuperiore parte aquæ, quæ relinquitur adhærens corpori, ex
quo pendebat gutta, fiunt paullo poſt ibi 900, 800, 700: & ita
porro imminuto earum numero per gradus, dum laterales ac-
cedunt ad ſe invicem, & attenuatur figura: quarum idcirco re-
ſiſtentia facile vincitur, ut ubi in illo virgarum faſciculo fran-
gantur aliæ poſt alias. At ubi celerrimo motu in fluidum ejuſ-
modi incurritur ita; ut non poſſint tam brevi tempore aliæ aliis
particulæ locum dare, & in gyrum agi; tum vero fluida reſiſtunt,
ut ſolida. Id experimur in globis tormentariis, qui ex aqua re-
ſiliunt, in eam ſatis oblique projecti, ut manente ſatis magna
horizontali velocitate colliſio in perpendiculari fiat more ſoli-
dorum: ac eandem quoque reſiſtentiam in aqua ſcindenda ex-
periuntur, qui ſe ex editiore loco in eam demittunt.
435.
Hinc autem pronum eſt videre, unde ſoliditatis phæ-
33Soliditatis cau-
ſa in vi, & mo.
tu in latus: ex-
emplum in pa-
rallelepipedis. nomena ortum ducant. Nimirum ubi particularum figura re-
cedit plurimum a ſphærica, vel diſtributio punctorum intra
particulam inæqualis eſt, ibi nec habetur libertas illa motus
circularis, & omnia, quæ ad ſoliditatem pertinent, conſequi
debent ex vi in latus. Cum enim una particula reſpectu al-
terius non diſtantiam tantummodo, ſed & poſitionem ſervare
debeat; non ſolum, ea promota, vel retracta, alteram quoque
promoveri, vel retrahi neceſſe eſt; ſed præterea, ea circa axem
quencunque converſa, oportet & illam aliam loco cedere,
ac eo abire, ubi poſitionem priorem reſpectivam acquirat:
quod cum & tertia reſpectu ſecundæ præſtare debeat, & omnes
reliquæ circunquaque circa illam poſitæ; patet utique, non
poſſe motum in eo caſu imprimi parti cuipiam ſyſtematis;
quin & totius ſyſtematis motus conſequatur reſpectivam
33Soliditatis cau-
ſa in vi, & mo.
tu in latus: ex-
emplum in pa-
rallelepipedis. nomena ortum ducant. Nimirum ubi particularum figura re-
cedit plurimum a ſphærica, vel diſtributio punctorum intra
particulam inæqualis eſt, ibi nec habetur libertas illa motus
circularis, & omnia, quæ ad ſoliditatem pertinent, conſequi
debent ex vi in latus. Cum enim una particula reſpectu al-
terius non diſtantiam tantummodo, ſed & poſitionem ſervare
debeat; non ſolum, ea promota, vel retracta, alteram quoque
promoveri, vel retrahi neceſſe eſt; ſed præterea, ea circa axem
quencunque converſa, oportet & illam aliam loco cedere,
ac eo abire, ubi poſitionem priorem reſpectivam acquirat:
quod cum & tertia reſpectu ſecundæ præſtare debeat, & omnes
reliquæ circunquaque circa illam poſitæ; patet utique, non
poſſe motum in eo caſu imprimi parti cuipiam ſyſtematis;
quin & totius ſyſtematis motus conſequatur reſpectivam