Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

List of thumbnails

< >
231
231 (179)
232
232 (180)
233
233 (181)
234
234 (182)
235
235 (183)
236
236 (184)
237
237 (185)
238
238 (186)
239
239 (187)
240
240 (188)
< >
page |< < (199) of 389 > >|
251199PARS TERTIA. ſitionem ſervantis, quæ eſt ipſa ſuperius indicata ſolidorum
natura.
Res autem multo adhuc magis manifeſta fit, ubi figu-
ra multum abludat a ſphærica, ut ſi ſint bina parallelepipeda
inter ſe conſtituta in quodam cohæſionis limite, alterum ex
adverſo alterius.
Alterum ex iis moveri non poterit, niſi
vel utrinque a lateribus accedat ad alterum, vel utrinque rece-
dat, vel ex altero latere accedat, &
recedat ex altero. In pri-
mo caſu imminuta diſtantia habetur repulſiva vis, &
illud al-
terum progreditur:
in ſecundo, eadem aucta, habetur attractio,
&
illud ſecundum ad prioris motum conſequitur; in tertio ca-
ſu, qui haberi non poteſt, niſi per inclinationem prioris pa-
rallelepipedi, altero latere attracto, &
altero repulſo inclinari
nrceſſe eſt etiam ſecundum;
quo pacto ſi ejuſmodi parallelepi-
pedorum ſit ſeries quædam continua, quæ fibram longiorem,
vel virgam conſtituat;
inclinata baſi, inclinatur illico ſeries
tota:
& ſi ex ejusmodi particulis maſſa conſtet; tota moveri
debet, ac inclinari, inclinato latere quocunque,
436. Quod de parallelepipedis eſt dictum, id ipſum ad fi-
11Idem in figu-
ris omnibus:
unde diſerimen
inter flexilia, &c
rigida.
guras quaſcunque transferri poteſt inæquales utcunque, quæ ex
altero latere poſſint accedere ad aliam particulam, ex altero
recedere:
habebitur ſemper motus in latus, & habebuntur ſo-
liditatis phænomena, niſi paribus a centro diſtantiis homoge-
neæ, &
ſphæricæ formæ particulæ ſint. Verum ingens in eo
motu diſcrimen erit inter diverſa corpora.
Si nimirum vi-
res illæ hinc, &
inde a limite, in quo particulæ conſtitutæ
ſunt, ſint admodum validæ;
motus in latus fiet celerrime, &
nulla flexio in virga, aut in maſſa apparebit;
quanquam erit
utique ſemper aliqua.
Si minores ſint vires; longiore tempo-
re opus erit ad motum, &
ad poſitionem debitam acquiren-
dam, quo caſu, inclinata parte ima virgæ, nondum pars ſum-
ma obtinere poteſt poſitionem jacentem in directum cumipſa,
adeoque habebitur inflexio, quæ quidem eo erit major, quo
major fuerit celeritas converſionis ipſius virgæ, uti omnino
per experimenta deprehendimus.
437. Nec vero minus facile intelligitur illud, quid interſit
22Diſcrimen in-
ter flexilia, &
fragilia unde.
inter flexilia ſolida corpora, &
fragilia. Si nimirum vires
hinc, &
inde ab illo limite, in quo ſunt particulæ, extendun-
tur ad ſatis magnas diſtantias eædem, arcu utroque habente
amplitudinem non ita exiguam;
tum vero, vi externa adhibi-
ta utrique extremo, vel majore velocitate impreſſa alteri, in-
curvabitur virga, atque inflectetur, ſed ſibi relicta ad poſitionem
abibit ſuam, &
in illo inflexionis violento ſtatu vim exercebit
perpetuam ad regreſſum, quod in elaſticis virgis accidit.
Si vi-
res illæ non diu durent hinc, &
inde eædem, vel per ſatis ma-
gnum intervallum ſit ingens frequentia limitum;
tum quidem in-
flexio habebitur ſine conatu ad ſe reſtituendum, &
ſine fractio-
ne, tam vi adhibita utrique extremo, quam ingenti velocitate
impreſſa alteri, ut videmus accidere in maxime

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index