1
159[Figure 159]
prima eſt hypate, vltima verò note, quibus re
petitis facilè eſt intelligere, quod reſpondet
Ariſt. Reſpondet enim id non omninò verum
cenſeri debere, nam vtramque quidem hypa
tem, ſcilicet & neten aſſumebant; triten verò
omittebant. quibus verbis ordinem, quem Ter
pander inuexit, inſinuare videtur, nam vt ait
Pauſanias in Lachonicis, Timothæus quatuor
chordas, antiquis ſeptem chordis à Terpan
dro ordinatis addidit, quarum ſeptem chor
darum hic erat ordo, & nomenclatura, & in
terualla; è quibus triten ademptam videre eſt,
vt Ariſt. innuit.
159[Figure 159]prima eſt hypate, vltima verò note, quibus re
petitis facilè eſt intelligere, quod reſpondet
Ariſt. Reſpondet enim id non omninò verum
cenſeri debere, nam vtramque quidem hypa
tem, ſcilicet & neten aſſumebant; triten verò
omittebant. quibus verbis ordinem, quem Ter
pander inuexit, inſinuare videtur, nam vt ait
Pauſanias in Lachonicis, Timothæus quatuor
chordas, antiquis ſeptem chordis à Terpan
dro ordinatis addidit, quarum ſeptem chor
darum hic erat ordo, & nomenclatura, & in
terualla; è quibus triten ademptam videre eſt,
vt Ariſt. innuit.
Subdit poſtea aliam rationem dicens; fortè ſatius eſſe dicere neten qui
dem antiquitus fuiſſe prætermiſſam, relicta hypate, co quod hypate, cum
diſtet per octauam, ſeu per Diapaſon à Nete, erat illius Antiphonum, ideſt,
erat vox eiuſdem naturæ, & ferè eadem cum ea. ſciendum. n. Muſicos docere
voces omnes vſque ad ſeptem eſſe ab inuicem differentes, & diuerſæ naturæ
cùm autem ad octauam ventum eſt, tunc redire voces iterum eiuſdem na
turæ, & ferè eædem cum præcedentibus: ita vt octaua ſit eadem cum pri
ma, & nona cum ſecunda, & decima cum tertia, & ſic de reliquis, quæ om
nes diſtant per octonarium, ſine ſunt octauæ. dicebanturque; huiuſmodi voces
Antiphonæ, quaſi contraſonantes, vel viciſſim ſonantes (vide infra annota
ta in 14. Probl.) quarum vox grauior, cùm dupla ſit, acutioris edit ſonum,
qui duplus eſt ſoni acutioris, ſiue qui bis in ſe continet ſonum acutioris. Qua
re relicta hypate, & dempta nete, quarum illa eſt huius dupla, nihil ferè ad
emptum fuiſſe videbatur, cùm ſonus nete contineretur in ſono hypates. hac
igitur de cauſa veteres illi netem potius, quam hypatem omiſerunt. præte
rea dici poteſt, eos hypatem potius retinuiſſe, quia cùm remiſſior ſit, fa
cilius cantatur; Nete autem cùm acutiſſima ſit maiore vi, vt cantetur,
opus habet.
dem antiquitus fuiſſe prætermiſſam, relicta hypate, co quod hypate, cum
diſtet per octauam, ſeu per Diapaſon à Nete, erat illius Antiphonum, ideſt,
erat vox eiuſdem naturæ, & ferè eadem cum ea. ſciendum. n. Muſicos docere
voces omnes vſque ad ſeptem eſſe ab inuicem differentes, & diuerſæ naturæ
cùm autem ad octauam ventum eſt, tunc redire voces iterum eiuſdem na
turæ, & ferè eædem cum præcedentibus: ita vt octaua ſit eadem cum pri
ma, & nona cum ſecunda, & decima cum tertia, & ſic de reliquis, quæ om
nes diſtant per octonarium, ſine ſunt octauæ. dicebanturque; huiuſmodi voces
Antiphonæ, quaſi contraſonantes, vel viciſſim ſonantes (vide infra annota
ta in 14. Probl.) quarum vox grauior, cùm dupla ſit, acutioris edit ſonum,
qui duplus eſt ſoni acutioris, ſiue qui bis in ſe continet ſonum acutioris. Qua
re relicta hypate, & dempta nete, quarum illa eſt huius dupla, nihil ferè ad
emptum fuiſſe videbatur, cùm ſonus nete contineretur in ſono hypates. hac
igitur de cauſa veteres illi netem potius, quam hypatem omiſerunt. præte
rea dici poteſt, eos hypatem potius retinuiſſe, quia cùm remiſſior ſit, fa
cilius cantatur; Nete autem cùm acutiſſima ſit maiore vi, vt cantetur,
opus habet.
364
Probl. 8. (Cur grauis ſonum poteſt acutæ?
An quia maius eſt; etenim quemad
modum graue obtuſo, ſic acutum acuto angulo ſimile eſt) Ex intelligentia præ
cedentis problematis, præſens fatis ferè clarum eſt: imò ex illo ortum iſtud
eſſe videtur. quærit, cur vox grauior poſſit vocem acutiorem, ſiuè illi æqui
ualeat, vt dictum eſt, in præcedenti de Antiphonis. cauſa eſt, inquit, quia
grauis maior eſt, quàm acuta; grauis enim oritur à maiori corpore, vt à
chorda maiori, vt ſuperius apparuit; vel à maiori canna, vt patet in Orga
nis. voces autem, & ſoni eandem habent cum corporibus ſonantibus pro
portionem. quare grauis ſonus maior eſt acuto; cum igitur maior ſit, eum in
ſe continebit, eumque; poterit. eſt enim grauis ſonus ſimilis angulo obtuſo, &
acutus ſonus ſimilis acuto angulo: obtuſus autem angulus maior eſt acuto,
eumque; in ſe continet. eumque; propterea poteſt.
modum graue obtuſo, ſic acutum acuto angulo ſimile eſt) Ex intelligentia præ
cedentis problematis, præſens fatis ferè clarum eſt: imò ex illo ortum iſtud
eſſe videtur. quærit, cur vox grauior poſſit vocem acutiorem, ſiuè illi æqui
ualeat, vt dictum eſt, in præcedenti de Antiphonis. cauſa eſt, inquit, quia
grauis maior eſt, quàm acuta; grauis enim oritur à maiori corpore, vt à
chorda maiori, vt ſuperius apparuit; vel à maiori canna, vt patet in Orga
nis. voces autem, & ſoni eandem habent cum corporibus ſonantibus pro
portionem. quare grauis ſonus maior eſt acuto; cum igitur maior ſit, eum in
ſe continebit, eumque; poterit. eſt enim grauis ſonus ſimilis angulo obtuſo, &
acutus ſonus ſimilis acuto angulo: obtuſus autem angulus maior eſt acuto,
eumque; in ſe continet. eumque; propterea poteſt.
365
Probl. 9. (Cur ſolitarias cantilenas ſuauius audire ſolemus, ſi ad tybiam, aut
ad lyram vnam cantatur, cùm tamen ad fides, canticumqué idem, modo vtroque per
agatur? nam ſi idem ita amplius fit, plus ad plures tibias, atque etiam ſuauius eſſe
ad lyram vnam cantatur, cùm tamen ad fides, canticumqué idem, modo vtroque per
agatur? nam ſi idem ita amplius fit, plus ad plures tibias, atque etiam ſuauius eſſe
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib