Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Page concordance

< >
Scan Original
201 149
202 150
203 151
204 152
205 153
206 154
207 155
208 156
209 157
210 158
211 159
212 160
213 161
214 162
215 163
216 164
217 165
218 166
219 167
220 168
221 169
222 170
223 171
224 172
225 173
226 174
227 175
228 176
229 177
230 178
< >
page |< < (200) of 389 > >|
252200THEORIÆ velut in plumbo. Si demum vires hinc, & inde per exiguum
intervallum durent, poſt quod nulla ſit actio, vel ingens re-
pulſivus arcus conſequatur, qui ſequentes attractivos ſuperet;
habebitur virga rigida, & fractio, ac eo major erit ſoliditas,
&
illa, quæ vulgo appellatur durities, quo vires illæ hinc &
inde ſtatim poſt limites fuerint majores.
438. Atque hic quidem jam etiam ad diſcrimen devenimus
inter elaſtica, &
mollia: verum antequam ad ea faciamus gra-
11Quid, & unde
viſcoſitas.
dum, adnotabo non nulla, quæ adhuc pertinent ad ſolidorum,
&
fluidorum naturam, ac proprietates. Inprimis media inter
ſolida, &
fluida, ſunt viſcoſa corpora, in quibus eſt aliqua
vis in latus, ſed exigua.
Ea reſiſtunt mutationi figuræ, ſed
eo majore, vel minore vi, quo majus, vel minus eſt in di-
verſis particularum punctis virium diſcrimen, a quo oritur vis
in latus.
Viſcoſa autem præter tenacitatem, quam habent in-
ter ſe, habent etiam vim, qua adhærent externis corporibus,
ſed non omnibus, in quo ad humidos liquores referuntur.
Hu-
miditas enim eſt itidem reſpectiva.
Aqua, quæ digitis noſtris
adhæret illico, &
per vitrum, ac lignum diffunditur admo-
dum facile, oleaginoſa, &
reſinoſa corpora non humectat, in
foliis herbarum pinguibus extat in guttulas eminens, &
avium
plurium plumas non inficit.
Id pendet a vi inter particulas
fluidi, &
particulas externi corporis; & jam vidimus pro di-
verſa punctorum diſtributione particuias eaſdem reſpectu alia-
rum debere habere in eadem directione vim attractivam, re-
ſpectu aliarum repulſivam vim, &
reſpectu aliarum nullam.
439. In particulis illis, quæ ad ſoliditatem requiruntur, in-
22Organicorum
corporum effor-
matio per vires
in latus verſus
certa ſuperficiei
puncta.
venitur admodum expedita ratio phænomeni ad ſolida corpo-
ra pertinentis, quod Phyſicos in ſummam admirationem ra-
pit, nimirum diſpoſitio quædam in peculiares quaſdam figu-
ras, quæ in ſalibus inprimis apparent admodum conſtantes,
in glacie, &
in nivium ſtellulis potiſſimum adeo ſunt elegan-
tes etiam, &
ad certas quaſdam leges accedunt, quas itidem
cum conſtanti admodum figurarum forma in gemmarum ſuc-
cis ſimplicibus obſervamus, quæ vero nuſquam magis ſe pro-
dunt, quam in organicis vegetabilium, &
animalium corpori-
bus.
In hac mea Theoria in promptu eſt ratio. Si enim par-
ticulæ in certis ſuæ ſuperficiei partibus quaſdam alias particu-
las attrahunt, in aliis repellunt;
facile concipitur, cur non niſi
certo ordine ſibi adhæreant, in illis nimirum locis tantummo-
do, in quibus ſe attrahunt, &
fatis firmos limites nanciſci poſ-
ſunt, adeoque non niſi in certas tantummodo figuras poſſint coa-
leſcere.
Quoniam vero præterea eadem particula, eadem ſui
parte, qua alteram attrahit, alteram pro ejus varia diſpoſitio-
ne repellit;
dum maſſa plurium particularum temere agitata
prætervolat;
eæ tantummodo ſiſtentur, quæ attrahuntur, & ad
ea ſe applicabunt puncta, ad quæ maxime attrahuntur, ac in
illis hærebunt, in quibus poſt acceſſum maxime tenaces

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index