Alvarus, Thomas - Liber de triplici motu

252 ¶ Ad confirmationem reſpondeo negando ſeque-
lam: et ad probationē cõcedo antecedēs: et nego cõ-
ſequentiam: quēadmodū negant nominales de al
bedine vbi eſt plus de forma ꝙ̄ in altera: et ad īpro
bationē vltimã concedo / qḋ infertur ſicut concedūt
alie due opiniones. ¶ Ad ſecūdam confirmationeꝫ
dico primo negando ſequelã et ad ꝓbationē nõ ad
mitto caſum: q2 albedo non poteſt eſſe ſine aliquo
eſſe. Dico ſcḋo concedendo quod infertur: nec illud
eſt inconueniens. Et hec de q̄ſtiõe et capite ſcḋo.

Caput .3.4. tractatus inquireas diſpu
tatiue. An qualitates contrarie ſe com-
patiantur.

QUeritur vtrum forme contra-
rie ſe inuicē compatiantur ſecundum idē
ſubiectum adequate.

Et arguitur primo /  non auctoritate
beati Auguſtini in libro enchiridion capite .17. di-
centis. Nullus cibus ſimul dulcis eſt et amarꝰ: nul
lum corpus vbi albū ibi nigrū eſt. 11Auguſti.
enchi. Et exemplicat de
aliis contrariis volēs ꝓbare contraria eidē ineſſe
non poſſe: igitur de intētione beati Augu. eſt cõtra
ria ſe compari mīme. ¶ Secundo auctoritate phi-
loſophi in predicamēto ̄titatis dicentis. Nichil
eſt qḋ videatur ſimul contraria ſuſcipere. Et ꝑ hoc
vult probare /  cõtraria nõ poſſunt ſimul eidē ineē:
et exēplificat de albo et nigro: igitur illud eſt de mē
te eius. ¶ Tertio auctoritate eiuſdem philoſophi
primo phiſicorum tex. 9.20. / vbi dicit cõtra anaxa-
gorã ponētem vnum cõtrarium fieri ex altero:  cõ
traria poſſunt eſſe in eodem in potentia: ſed non in
actu ſimul: igitur illud eſt de intēſione philoſophi.
22dicitur. ¶ Dtces et bene ad omnes has auctoritates diſtin
guendo /  cõtraria non poſſunt eſſe ſimul in eodem
aut capiēdo ly cõtraria primo intētionaliter et ſimi
liter ly eſſe in eodē: et ſic negatur. aut ſecunde inten
tionaliter pro terminis cõtrariis et predicari acci
dentaliter: et ſic cõcedo contraria nõ poſſe eſſe natu
raliter in eodē ſubiecto. Quod beatus Aug. ſubti-
liter innuit cū inquit. Nullum corpus vbi eſt album
ibi nigrū eſt. Et hec eſt intētio eius. Similiter phi-
loſophus in predicamēto quantitatis loquitur de
contrarietate ſecundo intentionaliter. Uult em̄ lo
co preallegato probare /  magnum et paruum nõ
ſunt termini contrarii: dicens /  termini contrarii
non poſſunt ſimul de eodem verificari: paruum ve-
ro et magnum de eo verificãtur. Et ſic intelligitur
eius auctoritas vbicun de hac materia loquitur.

Contra / quia philoſophus quarto me
thaphiſices .t. 9.27. volens ꝓbare cõtra heraclitū /
 nemo poteſt aſſentire duabus cõtradictoriis ſic
arguit. Nemo poteſt habere ſimul et ſemel q̈litates
ↄ̈rias. igit̄̄ nemo põt habere ſimul duarum ↄ̈dicto
riarū aſſenſus. Supponit phūs antecedēs tã̄ ma
nifeſtum: et ꝓbat ↄ̨ñam. quia aſſenſus ↄ̈dictoriarū
ſunt qualitates ↄ̈rie: ergo ſeq̇tur /  phūs habuit ꝓ
incõueniēti cõtraria primo intentionaliter eē ī eo-
dem. 33dicitur ¶ Dices et bene diſtinguendo /  phūs opīatꝰ
fuerit qualitates contrarias eſſe incõpoſſibiles: aut
corporales / et ſic nego: aut ſpirituales et ī extenſas
cuiuſmodi eſt volitio et nolitio: aſſenſus vnius con-
tradictorii et diſſenſus eiuſdem: ſcīa actualis et opi
nio actualis reſpectu eiuſdē: et ſic bene concedo / q2
tales in quibuſcun gradibus repugnant: corpo-
rales vero minime. Et in hoc experientiã conſulen-
dum eſt que ī naturali philoſophia doctrix et in grã
cõprobatur.

Sed contra / q2 vel qū phūs aſſumit
īpoſſibile eē qualitates ↄ̈rias ſe cõpati ītelligit vlr
vel ſolum dementalibus. Si primū habetur inten
tum. Si ſecundū adhuc nichil probaret: quia aſſu
meret falſum. Nã qualitates mētales et habituales
ↄ̈rie ſe cõpatiūtur. Et ſi ſolū intelligeret de actua-
libus: tunc aſſumeret ꝓbandum et ſic argumentum
philoſophi eēt inefficax. 44Confir° ¶ Et ↄ̨firmat̄̄ / q2 ſi due for
me accidētales cõtrarie ſe cõpatiunt̄̄ in eodē: ſeque
retur duas formas ſubſtantiales ſe cõpati in eadē
materia: ſed ↄ̨ñs manifeſte falſuꝫ: igit̄̄ illud ex quo
ſequitur. Sequela ꝓbatur: q2 ſi illa q̄ repugnãt et
naturaliter cõtrariãtur ſunt naturaliter cõpoſſibi
lia: a fortiori ea q̄ nõ cõtrariãtur erunt ↄ̨poſſibilia
cuiuſmodi ſunt forme ſubſtantiales.

Secundo ad idem argr̄ ſic / quia nulle
forme īcompoſſibiles ſe compatiūtur: ſed omēs for
me contrarie ſunt incõpoſſibiles: ergo nulle forme
contrarie ſe compatiuntur. 55diffi° q̈li
tatuꝫ con
trariarū. Maior eſt nota cum cõ
ſequentia et minor probatur / quia forme contrarie
ſunt que ſub eodem genere poſite ſunt, et eidem ſu-
ſceptibili viciſſim inſunt: et mutuo ſe expellunt.

66dicitur.

¶ Dices diſtinguēdo minorem aut  ſint incõpoſ-
ſibiles ſcḋm quoſcū gradus, et ſic negatur, aut ſe
cundum aliquos et aliquos non, et ſic cõceditur. Nã
ſecundū gradus ſummos ſunt incõpoſſibiles, et ſe-
cundū certos remiſſos ſe cõpatiuntur. ¶ Sed cõtra /
q2 tunc ſequeretur aliquã frigiditatem alicui cali-
ditati non eſſe contrariam: ſed conſequens eſt fal-
ſum: igitur illud ex quo ſequitur. Falſitas cõſequē
tis oſtenditur: quia quando aliqua ſunt eiuſdē ſpe
ciei quicquid cõtrariatur vni cõtrariat̄̄ et alteri: ſꝫ

igitur ſi aliqua frigiditas alicui caliditati contra
riatur: quelibet frigiditas contrariabitur cuilibet
caliditati: quod eſt contrarium ↄ̨ñtis. Sequela tñ
probatur / quia per te frigiditas remiſſa et calidi-
tas remiſſa ſe cõpatiuntur: et per cõſequens nõ mu
tuo ſe expellūt: et ſi non mutuo ſe expellūt: nõ ſunt
forme cõtrarie. Prima ↄ̨ña patet et ſecūda ꝓbatur
per diffinitionē q̈litatū cõtrariuꝫ. 77dr̄
ṗmo. ¶ Dices forte /
ſicut videtur dicere iacobus de forlinio cõcedendo
quod infertur vcꝫ  caliditas remiſſa et frigiditas
remiſſa non ſunt cõtrarie qualitates ꝓpter rõnem
adductã: et cū probatur oppoſitū negatur illa pro
poſitio vniuerſalis quãdocū aliqua ſunt eiuſdem
ſpeciei quicquid cõtrariatur vni cõtrariatur et al-
teri. Imo (vt inquit) cuilibet frigiditati ↄ̨trariatur
caliditas ſumma: et tamen caliditas remiſſa nõ cõ
riatur ei. Si quereret̄̄ ratio diceret forte /  talis eſt
natura rei ſicut dicit gregoriꝰ de armino de incõ-
poſſibilitate quorūcū ↄ̨trariorū in quãtuliſcū
gradibus. 88dr̄ ſcḋo. Dico tamen aliter negando ſequelam: et
ad punctum probationis: nego hanc ↄ̨ſequentiam
non mutuo ſe expellūt: ergo non cõtrariantur. Et
ad probationem dicit̄̄ /  illa non eſt totalis defini
tio: ſed d3 addi mutuo ſe expellūt ſecundū ſe vel ali
quas illi eiuſdem ſpeciei. Mõ ̄uis ille ſe nõ expel-
lant: alique eiuſdē ſpeciei cum illis ſe expellunt / qḋ
ſufficit vt dicantur contrarie.

Cõtra quia tūc ſequeretur quoſcū
gradus remiſſe caliditatis et remiſſe frigiditatis
eē compoſſibiles: ſed conſequens eſt falſum: igitur
illud ex quo ſequitur. Sequela ꝓbat̄̄: quia nõ videt̄̄
maior rõ de aliq̇bꝰ ꝙ̄ de aliis Sꝫ fĺitas ↄ̨ñtis ꝓbat̄̄ /
q2 ſi q̊tcū frigiditatꝪ remiſſe et calididatꝪ remiſſe
ſṫ ↄ̨poſſibĺes ſeq̇t̄̄ g̈dꝰ calididatꝪ vt .6. et frigiditatꝪ

Table of contents

Text layer

Text normalization

Search