Guevara, Giovanni di, In Aristotelis mechanicas commentarii, 1627

Table of figures

< >
< >
page |< < of 303 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N10019">
            <pb pagenum="245" xlink:href="005/01/253.jpg"/>
            <p id="N17319" type="head">
              <s id="N1731B">Quæſtio Trigeſimaprima.</s>
            </p>
            <p id="N1731E" type="main">
              <s id="N17320">C
                <emph type="italics"/>
              vr faciliùs mouetur commotum, quàm ma­
                <lb/>
              nens? </s>
              <s id="N17328">Veluti currus citiùs commotos agitant,
                <lb/>
              quàm moueri incipientes. </s>
              <s id="N1732D">An quia difficilli­
                <lb/>
              mum est pondus mouere, quod in contrarium
                <lb/>
              mouetur, aufert enim quiddam ex motoris po­
                <lb/>
              tentia, licet multò ſit velocior, neceſſe namque
                <lb/>
              eſt tardiorem eſſe impulsionem illius, quod re­
                <lb/>
              pellitur. </s>
              <s id="N1733A">Secundo autem loco ſi quieuerit, reſistit enim ipſum
                <lb/>
              quieſcens. </s>
              <s id="N1733F">Quod autem mouetur ad id ipſum ad quod impelli­
                <lb/>
              tur, impellenti ſimile facit, ceu ſi quiſpiam mouentis poten­
                <lb/>
              tiam, & celeritatem augeret, quod enim ab illo pateretur, vti­
                <lb/>
              que ipſum facit ex ſe commotum.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N1734A" type="head">
              <s id="N1734C">COMMENTARIVS.</s>
            </p>
            <p id="N17350" type="main">
              <s id="N17352">Facilius deinceps moueri corpus, quod iam moueri
                <lb/>
              cœperit, quàm cum primò ei moueri
                <expan abbr="cõtingit">contingit</expan>
              , aper­
                <lb/>
              tiſſima experientia comprobatur in pluribus, ac præ­
                <lb/>
              ſertim in curribus, vt hic ſupponit Ariſtoteles. </s>
              <s id="N17360">Cuius rei
                <lb/>
              cauſam indagando præmittit, difficillimum eſſe mouere
                <lb/>
              pondus, quod ex ſe mouetur in contrarium. </s>
              <s id="N17367">Quippe cum
                <lb/>
              ſemper aliquid minuat de motoris virtute, & efficacitate,
                <lb/>
              quamuis motor ipſo commoto ſit longè potentior, atque
                <lb/>
              in agendo velocior. </s>
              <s id="N17370">Neceſſe enim eſt imbecilliorem, ac
                <lb/>
              tardiorem reddi potentiam eiuſque impulſionem, quæ ab
                <lb/>
              alio repellitur; nec poteſt potentia, vel conatus motoris, ip­
                <lb/>
              ſa vi in contrarium commoti non repelli. </s>
            </p>
            <p id="N17379" type="main">
              <s id="N1737B">Ex quo tanquam à ſimili argumentando ipſe Philoſo­
                <lb/>
              phus, cauſam propoſiti experimenti ait eſſe, tum reſiſten­
                <lb/>
              tiam corporis quieſcentis quando primo incipit moueri;
                <lb/>
              tum nutum, quem habet ad vlteriorem motum idem cor­
                <lb/>
              pus poſtquam reperitur in motu. </s>
              <s id="N17386">Cum enim à quiete tran­
                <lb/>
              ſit in motum, & aliquo transfertur, reſiſtit non ſecus, vel
                <lb/>
              paulò minus, ac ſi ex ſe in contrarium raperetur. </s>
              <s id="N1738D">Ex ſe </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>