Bošković, Ruđer Josip
,
Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
Table of figures
<
1 - 17
[out of range]
>
<
1 - 17
[out of range]
>
page
|<
<
(201)
of 389
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
type
="
section
"
level
="
0
"
n
="
0
">
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
201
"
file
="
0253
"
n
="
253
"
rhead
="
PARS TERTIA.
"/>
nanciſcentur; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">unde & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſecretionis, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">nutritionis, vegetationis,
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">certarum figurarum patet ratio admodum manifeſta. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Et
<
lb
/>
hæc quidem ad nutritionem, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ad certas figuras pertinentia
<
lb
/>
jam innueram num. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">222, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">423.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">440 Quoniam oſtenſum eſt, qui fieri poſſit, ut certam fi-
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0253-01
"
xlink:href
="
note-0253-01a
"
xml:space
="
preserve
">Atomiſtarum
<
lb
/>
ſyſtema poſſe
<
lb
/>
deduci totum
<
lb
/>
ex hac Theoria,
<
lb
/>
& cum illa be-
<
lb
/>
ne cohærere,
<
lb
/>
explicata præ-
<
lb
/>
terea cohæſio-
<
lb
/>
ne partium in
<
lb
/>
atomis.</
note
>
guram acquirant certa particularum genera, cujus admodum
<
lb
/>
tenacia ſint, ſi quis omnem veterum corpuſcularium ſenten-
<
lb
/>
tiam, quam Gaſſendus, ac e recentioribus alii ſecuti ſunt, ad-
<
lb
/>
hibentes variarum figurarum atomos, ut ad cohæſionem unci-
<
lb
/>
natas, ab hac eadem Theoria velit deducere, is ſane poterit,
<
lb
/>
ut patet, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ejuſmodi atomos adhibere ad explicationem eorum
<
lb
/>
omnium phænomenorum, quæ pendent a ſola cohæſione, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
nertia, quæ tamen non ita multa ſunt: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">poterunt autem habe-
<
lb
/>
ri ejuſmodi atomi cum infinita figuræ ſuæ tenacitate, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">co-
<
lb
/>
hæſione mutua ſuarum partium per ſolas etiam binas aſympto-
<
lb
/>
Ios illas, de quibus num. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">419, inter ſe ſatis proximas. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Et ſi
<
lb
/>
curva virium habeat tantummodo in minimis diſtantiis duas
<
lb
/>
ejuſmodi aſymptotos, tum poſt crus repulſivum ulterioris ſta-
<
lb
/>
tim conſequatur arcus attractivus, primo quidem plurimum re-
<
lb
/>
cedens ab axe cum exiguo receſſu ab aſymptoto, tum ad axem
<
lb
/>
regrediens, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">accedens ſtatim ad formam gravitati exhibendæ
<
lb
/>
debitam; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">haberentur per ejuſmodi curvam atomi habentes im-
<
lb
/>
penetrabilitatem, gravitatem, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">figuræ ſuæ tenacitatem ejuſ-
<
lb
/>
modi, ut ab ea diſcedere non poſſent diſceſſu quantum libue-
<
lb
/>
rit parvo; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">cum enim poſſint illæ duæ aſymptoti ſibi invicem
<
lb
/>
eſſe proximæ intervallo utcunque parvo, poſſet utique ita con-
<
lb
/>
trahi intervallum iſtud, ut figuræ mutatio æqualis datæ cui-
<
lb
/>
cunque utcunque parvæ mutationi eviteatur. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Ubi enim cui-
<
lb
/>
cunque figuræ inſcripta eſt ſeries continua cubulorum, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">pun-
<
lb
/>
cta in ſingulis angulis poſita ſunt, mutari non poteſt figura ex-
<
lb
/>
ternorum punctorum ductum ſequens mutatione quadam data,
<
lb
/>
per quam quædam puncta diſcedanta locis prioribus per quæ-
<
lb
/>
dam intervalla data, manentibus quibuſdam, ut manente baſi,
<
lb
/>
niſi per quædam data intervalla a ſe invicem recedant, vel ad
<
lb
/>
ſe invicem accedant ſaltem aliqua puncta, cum, data diſtantia
<
lb
/>
puncti a tribus aliis, detur etiam ejus poſitio reſpectu illorum,
<
lb
/>
quæ mutari non poteſt, niſi aliqua ex iiſdem tribus diſtantiis
<
lb
/>
mutetur, unde fit, ut poſſit data quævis poſitionis mutatio im-
<
lb
/>
pediri, impedita mutatione diſtantiæ per intervallum ad eam
<
lb
/>
mutationem neceſſarium. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Quod ſi illæ binæ aſymptoti eſſent
<
lb
/>
tantillo remotiores a ſe invicem, tum vero & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">mutatio diſtantiæ
<
lb
/>
haberi poſſet tantillo major, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">idcirco ſingulis diſtantiis illata
<
lb
/>
vi aliqua poſſet figura non nihil mutari, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">quidem exigua mu-
<
lb
/>
tatione diſtantiarum ſingularum poſſet in ingenti ſerie puncto-
<
lb
/>
rum haberi inflexio figuræ ſatis magna orta ex pluribus exiguis
<
lb
/>
flexibus. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Sic & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſpirales atomi efformari poſſent, quarum ſpi-
<
lb
/>
ris per vim contractis ſentiretur ingens elaſtica vis, ſive deter-
<
lb
/>
minatio ad expanſionem, ac per hujuſmodi atomos poſſent </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>