Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Table of handwritten notes

< >
< >
page |< < (201) of 389 > >|
253201PARS TERTIA. nanciſcentur; unde & ſecretionis, & nutritionis, vegetationis,
&
certarum figurarum patet ratio admodum manifeſta. Et
hæc quidem ad nutritionem, &
ad certas figuras pertinentia
jam innueram num.
222, & 423.
440 Quoniam oſtenſum eſt, qui fieri poſſit, ut certam fi-
11Atomiſtarum
ſyſtema poſſe
deduci totum
ex hac Theoria,
& cum illa be-
ne cohærere,
explicata præ-
terea cohæſio-
ne partium in
atomis.
guram acquirant certa particularum genera, cujus admodum
tenacia ſint, ſi quis omnem veterum corpuſcularium ſenten-
tiam, quam Gaſſendus, ac e recentioribus alii ſecuti ſunt, ad-
hibentes variarum figurarum atomos, ut ad cohæſionem unci-
natas, ab hac eadem Theoria velit deducere, is ſane poterit,
ut patet, &
ejuſmodi atomos adhibere ad explicationem eorum
omnium phænomenorum, quæ pendent a ſola cohæſione, &

nertia, quæ tamen non ita multa ſunt:
poterunt autem habe-
ri ejuſmodi atomi cum infinita figuræ ſuæ tenacitate, &
co-
hæſione mutua ſuarum partium per ſolas etiam binas aſympto-
Ios illas, de quibus num.
419, inter ſe ſatis proximas. Et ſi
curva virium habeat tantummodo in minimis diſtantiis duas
ejuſmodi aſymptotos, tum poſt crus repulſivum ulterioris ſta-
tim conſequatur arcus attractivus, primo quidem plurimum re-
cedens ab axe cum exiguo receſſu ab aſymptoto, tum ad axem
regrediens, &
accedens ſtatim ad formam gravitati exhibendæ
debitam;
haberentur per ejuſmodi curvam atomi habentes im-
penetrabilitatem, gravitatem, &
figuræ ſuæ tenacitatem ejuſ-
modi, ut ab ea diſcedere non poſſent diſceſſu quantum libue-
rit parvo;
cum enim poſſint illæ duæ aſymptoti ſibi invicem
eſſe proximæ intervallo utcunque parvo, poſſet utique ita con-
trahi intervallum iſtud, ut figuræ mutatio æqualis datæ cui-
cunque utcunque parvæ mutationi eviteatur.
Ubi enim cui-
cunque figuræ inſcripta eſt ſeries continua cubulorum, &
pun-
cta in ſingulis angulis poſita ſunt, mutari non poteſt figura ex-
ternorum punctorum ductum ſequens mutatione quadam data,
per quam quædam puncta diſcedanta locis prioribus per quæ-
dam intervalla data, manentibus quibuſdam, ut manente baſi,
niſi per quædam data intervalla a ſe invicem recedant, vel ad
ſe invicem accedant ſaltem aliqua puncta, cum, data diſtantia
puncti a tribus aliis, detur etiam ejus poſitio reſpectu illorum,
quæ mutari non poteſt, niſi aliqua ex iiſdem tribus diſtantiis
mutetur, unde fit, ut poſſit data quævis poſitionis mutatio im-
pediri, impedita mutatione diſtantiæ per intervallum ad eam
mutationem neceſſarium.
Quod ſi illæ binæ aſymptoti eſſent
tantillo remotiores a ſe invicem, tum vero &
mutatio diſtantiæ
haberi poſſet tantillo major, &
idcirco ſingulis diſtantiis illata
vi aliqua poſſet figura non nihil mutari, &
quidem exigua mu-
tatione diſtantiarum ſingularum poſſet in ingenti ſerie puncto-
rum haberi inflexio figuræ ſatis magna orta ex pluribus exiguis
flexibus.
Sic & ſpirales atomi efformari poſſent, quarum ſpi-
ris per vim contractis ſentiretur ingens elaſtica vis, ſive deter-
minatio ad expanſionem, ac per hujuſmodi atomos poſſent

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index