Biancani, Giuseppe, Aristotelis loca mathematica, 1615

Page concordance

< >
< >
page |< < of 355 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.004327">
                <pb pagenum="253" xlink:href="009/01/253.jpg"/>
                <emph type="italics"/>
              oportet? </s>
              <s id="s.004328">An quoniam manifeſtior eſt ſcopus eius, cùm ad vnam lyram, vel tibiam
                <lb/>
              cantatur? </s>
              <s id="s.004329">ad plures verò ſuauitas ſeruari non poteſt, cùm cantilena offuſcetur, te­
                <lb/>
              taqué penè deleatur)
                <emph.end type="italics"/>
              Cur ſolitariæ cantilenæ (quas Græci Monodias appella­
                <lb/>
              bant, & ab vna tantum perſona cantabantur) ſuauiores ſunt, ſi ad lyram
                <lb/>
              vnam, vel ad tibiam vnam, quam ſi ad plures lyras, aut tibias accinantur;
                <lb/>
              cùm tamen vtroque modo, ideſt tam ad lyram, quàm ad tibiam, & tam ad
                <lb/>
              vnam, quàm ad plures idem canticum perſonetur. </s>
              <s id="s.004330">& cùm idem canticum
                <lb/>
              ad plures lyras, aut tibias decantatum in maius exereſcat, deberet etiam
                <lb/>
              ſuauius auribus accidere. </s>
              <s id="s.004331">Reſpondet fortè monodiam iucundiorem eſſe ad
                <lb/>
              vnum inſtrumentum, quia ipſius ſcopus tunc manifeſtior eſt: pluribus au­
                <lb/>
              tem adhibitis inſtrumentis ſuauitas ſeruari nequit, cùm cantilena tot ſonis
                <lb/>
              offuſcetur, ac tota penè obruatur. </s>
              <s id="s.004332">Verumenimuerò vtinam recentiores Mu­
                <lb/>
              ſicæ contrapuntiſtæ, iſta, quæ hoc loco ab Ariſt tradita ſunt ritè animad­
                <lb/>
              uertent. </s>
              <s id="s.004333">non
                <expan abbr="vtiq;">vtique</expan>
              tanta verborum,
                <expan abbr="atq;">atque</expan>
              rithmorum confuſione,
                <expan abbr="atq;">atque</expan>
              pluri­
                <lb/>
              morum inſtrumentorum ſtrepitu gauderent: ex quibus eorum cantilena ita
                <lb/>
              offuſcatur, vt nulla omninò reddatur;
                <expan abbr="ſolusq́">ſolusque</expan>
              ; ſtrepitus quidam ingens aures
                <lb/>
              obtundat; quem modum non ſine huius ætatis dedecore, futura ſecula non
                <lb/>
              ſine irriſione mirabuntur: non aliter, ac nos ſemipriſcæ ætatis architectu­
                <lb/>
              ram, & ſculpturam irridere ſolemus.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.004334">
                <arrow.to.target n="marg358"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.004335">
                <margin.target id="marg358"/>
              366</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.004336">Probl. 10. ſatis clarum ex ſe. </s>
              <s id="s.004337">illud ſolum notatione dignum eſt, Teretiza­
                <lb/>
              re, quod eſt canere, vt modo aiunt, non verba, ſed notas, fuiſſe idem, quod
                <lb/>
              nunc ſolmifationem, aut lalagen decantare.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.004338">
                <arrow.to.target n="marg359"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.004339">
                <margin.target id="marg359"/>
              367</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.004340">Probl. 11.
                <emph type="italics"/>
              (Cur vox, aut ſonus deſinens acutoir fit? </s>
              <s id="s.004341">An quia minor, vt quæ fa­
                <lb/>
              cta ſit imbecillior?)
                <emph.end type="italics"/>
              lege quæ in probl. </s>
              <s id="s.004342">8. annotata ſunt, & huic quoque ſatis­
                <lb/>
              factum erit.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.004343">
                <arrow.to.target n="marg360"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.004344">
                <margin.target id="marg360"/>
              368</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.004345">Probl. 12.
                <emph type="italics"/>
              (Quamobrem quæ grauior è fidibus eft ſemper modulationem, aut
                <lb/>
              cantilenam ſuſcipit: nam ſi oporteat canere parameſen cùm ſola meſe, nihilominus
                <lb/>
              medium gignetur: ſi verò meſen, neceſſarium ambo, ſola non gignitur? </s>
              <s id="s.004346">An quia
                <lb/>
              graue magnum eſt, itaque validius: & in magno paruum ineſi. </s>
              <s id="s.004347">& per interceptio­
                <lb/>
              nem duæ netæ ex hypate fiunt)
                <emph.end type="italics"/>
              Vt facilè præſens problema intelligatur, ha­
                <lb/>
              bendus eſt ob oculos ordo antiquarum chordarum, quem ſupra ante pro­
                <lb/>
              blema tertium expoſui. </s>
              <s id="s.004348">Quærit cur fidicines ſolerent modulationem tam
                <lb/>
              cum cautu, quàm ſine cantu à grauiſſima omnium chordarum exordiri:
                <lb/>
              ideſt primam omnium grauiſſimam chordam pulſare; vt ipſa reliquis acu­
                <lb/>
              tioribus, quaſi dux præiret, quam reliquæ ſequerentur: & ſi oporteat cane­
                <lb/>
              re parameſen vnà cùm meſe, quæ grauior eſt, gignitur, non ſonus parame­
                <lb/>
              ſes, ſed ipſius meſes redditur. </s>
              <s id="s.004349">ſi verò oporteat canere meſen, id non poteſt
                <lb/>
              fieri per ſolam parameſen, ſed
                <expan abbr="vtraq;">vtraque</expan>
              neceſſaria eſt, vel ſaltem ipſa meſe.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.004350">Ratio huius, inquit, eſt, quia quod graue eſt, magnum eſt, & proinde acuto
                <lb/>
              etiam validius. </s>
              <s id="s.004351">præterea in magno etiam paruum ineſt: grauior igitur vox
                <lb/>
              maior eſt, ac validior, quàm acuta, vt ſuperius explicatum eſt; meritò igi­
                <lb/>
              tur ſonus grauior pręire debet,
                <expan abbr="atq;">atque</expan>
              ad modulationem alios prouocare, cùm
                <lb/>
              reliquas ſecum tanquam partes proprias naturaliter trahat. </s>
              <s id="s.004352">quando autem
                <lb/>
              parameſe, ac meſe ſimul canuntur, tunc meſe ſola videtur exaudiri; quia
                <lb/>
              cùm ipſa grauior ſit, quàm parameſe, erit etiam ipſa maior, ac validior, &
                <lb/>
              propterea ſonus parameſes in ſono meſes euaneſcit, ſiue ſuperuacaneus eſt,</s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>