Quæſtio Trigeſimaprima.
Cvr faciliùs mouetur commotum, quàm ma
nens? Veluti currus citiùs commotos agitant,
quàm moueri incipientes. An quia difficilli
mum est pondus mouere, quod in contrarium
mouetur, aufert enim quiddam ex motoris po
tentia, licet multò ſit velocior, neceſſe namque
eſt tardiorem eſſe impulsionem illius, quod re
pellitur. Secundo autem loco ſi quieuerit, reſistit enim ipſum
quieſcens. Quod autem mouetur ad id ipſum ad quod impelli
tur, impellenti ſimile facit, ceu ſi quiſpiam mouentis poten
tiam, & celeritatem augeret, quod enim ab illo pateretur, vti
que ipſum facit ex ſe commotum.
nens? Veluti currus citiùs commotos agitant,
quàm moueri incipientes. An quia difficilli
mum est pondus mouere, quod in contrarium
mouetur, aufert enim quiddam ex motoris po
tentia, licet multò ſit velocior, neceſſe namque
eſt tardiorem eſſe impulsionem illius, quod re
pellitur. Secundo autem loco ſi quieuerit, reſistit enim ipſum
quieſcens. Quod autem mouetur ad id ipſum ad quod impelli
tur, impellenti ſimile facit, ceu ſi quiſpiam mouentis poten
tiam, & celeritatem augeret, quod enim ab illo pateretur, vti
que ipſum facit ex ſe commotum.
COMMENTARIVS.
Facilius deinceps moueri corpus, quod iam moueri
cœperit, quàm cum primò ei moueri contingit, aper
tiſſima experientia comprobatur in pluribus, ac præ
ſertim in curribus, vt hic ſupponit Ariſtoteles. Cuius rei
cauſam indagando præmittit, difficillimum eſſe mouere
pondus, quod ex ſe mouetur in contrarium. Quippe cum
ſemper aliquid minuat de motoris virtute, & efficacitate,
quamuis motor ipſo commoto ſit longè potentior, atque
in agendo velocior. Neceſſe enim eſt imbecilliorem, ac
tardiorem reddi potentiam eiuſque impulſionem, quæ ab
alio repellitur; nec poteſt potentia, vel conatus motoris, ip
ſa vi in contrarium commoti non repelli.
cœperit, quàm cum primò ei moueri contingit, aper
tiſſima experientia comprobatur in pluribus, ac præ
ſertim in curribus, vt hic ſupponit Ariſtoteles. Cuius rei
cauſam indagando præmittit, difficillimum eſſe mouere
pondus, quod ex ſe mouetur in contrarium. Quippe cum
ſemper aliquid minuat de motoris virtute, & efficacitate,
quamuis motor ipſo commoto ſit longè potentior, atque
in agendo velocior. Neceſſe enim eſt imbecilliorem, ac
tardiorem reddi potentiam eiuſque impulſionem, quæ ab
alio repellitur; nec poteſt potentia, vel conatus motoris, ip
ſa vi in contrarium commoti non repelli.
Ex quo tanquam à ſimili argumentando ipſe Philoſo
phus, cauſam propoſiti experimenti ait eſſe, tum reſiſten
tiam corporis quieſcentis quando primo incipit moueri;
tum nutum, quem habet ad vlteriorem motum idem cor
pus poſtquam reperitur in motu. Cum enim à quiete tran
ſit in motum, & aliquo transfertur, reſiſtit non ſecus, vel
paulò minus, ac ſi ex ſe in contrarium raperetur. Ex ſe
phus, cauſam propoſiti experimenti ait eſſe, tum reſiſten
tiam corporis quieſcentis quando primo incipit moueri;
tum nutum, quem habet ad vlteriorem motum idem cor
pus poſtquam reperitur in motu. Cum enim à quiete tran
ſit in motum, & aliquo transfertur, reſiſtit non ſecus, vel
paulò minus, ac ſi ex ſe in contrarium raperetur. Ex ſe
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib