Guevara, Giovanni di, In Aristotelis mechanicas commentarii, 1627
page |< < of 303 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N10019">
            <p id="N17379" type="main">
              <s id="N1738D">
                <pb pagenum="246" xlink:href="005/01/254.jpg"/>
              namque graue quodlibet quieſcendo, corpori cui adiacet
                <lb/>
              adhæret, ac perpetua quadam preſſione deorſum mundi
                <lb/>
              centrum iugiter petit. </s>
              <s id="N17399">Quapropter dum aliò transferri con­
                <lb/>
              tigerit, reſiſtit quaſi per contrarium motum. </s>
              <s id="N1739E">Vice autem
                <lb/>
              verſa cum iam moueri cœperit per impulſum tunc acce­
                <lb/>
              ptum, non modò adhuc refrænatur grauitas,
                <expan abbr="minuiturq.">minuiturque</expan>
              ef­
                <lb/>
              fectus preſsionis illius qua tendit deorſum, ſed iam graue
                <lb/>
              ipſum ad vlteriorem motum progreſsionis reperitur diſpo­
                <lb/>
              ſitum, vt adueniente nouo impetu quaſi duplicato principio
                <lb/>
              transferatur. </s>
              <s id="N173B1">Imo ipſa quoque grauitas in corpore agita­
                <lb/>
              to ſi ex parte illud tendat deorſum, vt in decliue vrget quo
                <lb/>
              verſum graue proijcitur, ita vt vis quæ merè deorſum ten­
                <lb/>
              debat, in vim quæ aliò transfert per accidens refundatur.
                <lb/>
              </s>
              <s id="N173BB">Facilius ergo deinceps fertur graue proximè commotum
                <lb/>
              quàm cum primò quietem relinquit: quia mouetur ad no­
                <lb/>
              uum ipſum impulſum ſimul cum reliquijs impetus prius im­
                <lb/>
              preſsi, quo adhuc grauitas compeſcitur, ac moderatur ne
                <lb/>
              progreſsioni obſiſtat, ſed potius ad illam
                <expan abbr="quandoq.">quandoque</expan>
              per ac­
                <lb/>
              cidens conferat, at que concurrat. </s>
            </p>
            <p id="N173CC" type="main">
              <s id="N173CE">Quod autem dictum eſt de motione, & commotione
                <lb/>
              violenta idipſum, vel quid ſimile communiter obſeruatur in
                <lb/>
              motione naturali grauium deorſum, ac leuium ſurſum; vt
                <lb/>
              ſcilicet hæc corpora facilius, ac velocius moueantur in pro­
                <lb/>
              greſſu poſtquam commota iam fuerint, quàm in principio
                <lb/>
              quando tunc ſe mouere incipiunt; imò tanto facilius ac ve­
                <lb/>
              locius, quantò magis à principio motus diſceſſerint. </s>
              <s id="N173DD">Sed
                <lb/>
              qua ratione id eueniat, diuerſo exiſtente principio motus
                <lb/>
              naturalis à principio motus violenti, non conuenit inter Phi­
                <lb/>
              loſophos, qui propterea in varias, ac diſcrepantes abierunt
                <lb/>
              ſententias. </s>
              <s id="N173E8">Inter quas ea videtur aliqua cum probabilitate
                <lb/>
              percrebuiſſe, quæ totam hanc maiorem facilitatem, ac velo­
                <lb/>
              citatem, refert ad medium per quod mobile tranſit: non
                <lb/>
              ſolum ob minorem eius reſiſtentiam, quæ reperitur in pro­
                <lb/>
              greſſu, ac prope finem, ſed præcipuè propter accurſum eiuſ­
                <lb/>
              dem poſt terga ipſius mobilis ad replendum vacuum, quod
                <lb/>
              relinquit. </s>
              <s id="N173F7">Nam is cum celerrimè fiat, impingere videtur in </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>