Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich, Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero, 1572

List of thumbnails

< >
231
231 (225)
232
232 (226)
233
233 (227)
234
234 (228)
235
235 (229)
236
236 (230)
237
237 (231)
238
238 (232)
239
239 (233)
240
240 (234)
< >
page |< < (248) of 778 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="lat" type="free">
        <div xml:id="echoid-div570" type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s17383" xml:space="preserve">
              <pb o="248" file="0254" n="254" rhead="ALHAZEN"/>
            niat lux cum forma coloris, qui eſt in illo puncto ad ſuperficiem aquæ aut ad ſuperficiem illius cor-
              <lb/>
            poris diaphani.</s>
            <s xml:id="echoid-s17384" xml:space="preserve"> Sed non poteſt extrahi ab eodem puncto alicuius ſuperficiei ad eandem ſuperficiẽ
              <lb/>
            linea perpendicularis niſi una [per 13 p 11.</s>
            <s xml:id="echoid-s17385" xml:space="preserve">] Ergo à quolibet puncto cuiuslibet corporis colorati exi-
              <lb/>
            ſtentis in corpore diaphano oritur forma lucis cum forma coloris in uniuerſo corporis diaphani,
              <lb/>
            in quo exiſtit, ſecundum lineas rectas:</s>
            <s xml:id="echoid-s17386" xml:space="preserve"> & peruenit forma ad uniuerſum oppoſitum de ſuperficie
              <lb/>
            corporis diaphani:</s>
            <s xml:id="echoid-s17387" xml:space="preserve"> & una illarum linearum erit perpendicularis ſuper ſuperficiem corporis dia-
              <lb/>
            phani uel ſuperficiem continuam cum ſuperficie corporis diaphani, reliquæ autem lineæ erunt ob-
              <lb/>
            liquæ ſuper ſuperficiem corporis diaphani.</s>
            <s xml:id="echoid-s17388" xml:space="preserve"> Sed in præcedente capitulo [3.</s>
            <s xml:id="echoid-s17389" xml:space="preserve"> 6.</s>
            <s xml:id="echoid-s17390" xml:space="preserve"> 8.</s>
            <s xml:id="echoid-s17391" xml:space="preserve"> 4.</s>
            <s xml:id="echoid-s17392" xml:space="preserve"> 7 n] declaratum
              <lb/>
            eſt, quòd lux, cum extẽditur in corpore diaphano, & occurrerit alij corpori diaphano diuerſo à dia
              <lb/>
            phanitate primi corporis, & linea, per quam extenſa eſt lux in primo corpore, fuerit perpendicula-
              <lb/>
            ris ſuper ſuperficiem ſecundi corporis:</s>
            <s xml:id="echoid-s17393" xml:space="preserve"> tunc lux extendetur in rectitudine eius in ſecundo corpore:</s>
            <s xml:id="echoid-s17394" xml:space="preserve">
              <lb/>
            & ſi linea, per quam extenditur lux, fuerit obliqua ſuper ſuperficiem ſecundi corporis:</s>
            <s xml:id="echoid-s17395" xml:space="preserve"> tunc lux re-
              <lb/>
            fringetur.</s>
            <s xml:id="echoid-s17396" xml:space="preserve"> Et cuiuslibet puncti cuiuslibet corporis colorati, & lucidi exiſtentis in corpore dia-
              <lb/>
            phano forma lucis & coloris extenditur in uniuerſo corpore diaphano, & peruenit ad oppoſitam
              <lb/>
            ſuperficiem corporis diaphani.</s>
            <s xml:id="echoid-s17397" xml:space="preserve"> Et ſi fuerit aliud corpus oppoſitum contingens diaphanum, & fue-
              <lb/>
            rit alterius diaphanitatis:</s>
            <s xml:id="echoid-s17398" xml:space="preserve"> tunc forma, quæ peruenit ad ſuperficiem illius corporis diaphani, tranſit
              <lb/>
            in corpus ipſum contingens:</s>
            <s xml:id="echoid-s17399" xml:space="preserve"> & omnes erunt refractæ, præterquam forma, quæ eſt in perpendicu-
              <lb/>
            lari:</s>
            <s xml:id="echoid-s17400" xml:space="preserve"> extenditur enim ſecundum rectitudinem in corpore contingente.</s>
            <s xml:id="echoid-s17401" xml:space="preserve"> Et ſi fortè perpendicula-
              <lb/>
            ris ceciderit ſuper punctum ſuperficiei continuæ cum ſuperficie corporis, quod non eſt in ipſo cor-
              <lb/>
            pore diaphano:</s>
            <s xml:id="echoid-s17402" xml:space="preserve"> tunc illa forma delebitur, & tunc omnes formæ, quæ tranſeunt in corpus contin-
              <lb/>
            gens, erunt refractæ.</s>
            <s xml:id="echoid-s17403" xml:space="preserve"> Ergo formæ omnium uiſibilium, quæ ſunt in aqua, & in cœlo, & in omni-
              <lb/>
            bus corporibus diaphanis contingentibus aerem, quæ differunt à diaphanitate aeris, extendun-
              <lb/>
            tur in uniuerſo aere oppoſito ſecundum lineas rectas:</s>
            <s xml:id="echoid-s17404" xml:space="preserve"> & illæ lineæ, quæ fuerint ex iſtis lineis decli-
              <lb/>
            natæ, per quas extenduntur formæ ſuper ſuperficiem aeris contingentis ſuperficiem corporis dia-
              <lb/>
            phani, habebunt formas refractas:</s>
            <s xml:id="echoid-s17405" xml:space="preserve"> & quæ fuerint ex illis perpendiculares ſuper ſuperficiem ae-
              <lb/>
            ris, contingentis ſuperficiem corporis diaphani, habebunt formas extenſas ſecundum rectitudi-
              <lb/>
            nem ipſarum.</s>
            <s xml:id="echoid-s17406" xml:space="preserve"> Et cum iam declaratum ſit, quòd à quolibet puncto cuiuslibet corporis colorati &
              <lb/>
            lucidi extenditur forma lucis, & coloris in uniuerſo corpore diaphano, & peruenit ad ſuperficiem
              <lb/>
            eius, & refringitur à ſuperficie eius:</s>
            <s xml:id="echoid-s17407" xml:space="preserve"> ergo forma, quæ extenditur ab uno puncto ad ſuperficiem cor-
              <lb/>
            poris diaphani, erit continua & coniuncta.</s>
            <s xml:id="echoid-s17408" xml:space="preserve"> Et cum forma fuerit continua, & ſuperficies corpo-
              <lb/>
            ris diaphani fuerit continua coniuncta, & forma fuerit refracta in alio corpore diaphano:</s>
            <s xml:id="echoid-s17409" xml:space="preserve"> tunc re-
              <lb/>
            fringetur continua.</s>
            <s xml:id="echoid-s17410" xml:space="preserve"> Et cum forma refracta fuerit continua:</s>
            <s xml:id="echoid-s17411" xml:space="preserve"> & occurrerit corpus denſum:</s>
            <s xml:id="echoid-s17412" xml:space="preserve"> tunc for-
              <lb/>
            ma perueniet ad illud corpus diaphanum:</s>
            <s xml:id="echoid-s17413" xml:space="preserve"> & ſic locus corporis diaphani, per quem extenditur for-
              <lb/>
            ma puncti, quod eſt in primo corpore, quæ refringitur à ſuperficie primi corporis, ad illum locum,
              <lb/>
            cum fuerit lucidus coloratus, mittet formam lucis & coloris à quolibet puncto ipſius per omnem
              <lb/>
            lineam rectam, quæ poterit extendi ex illo puncto.</s>
            <s xml:id="echoid-s17414" xml:space="preserve"> Accidit ergo ex hoc, quòd ſint lineæ refra-
              <lb/>
            ctæ ad illum locum exlineis, per quas extenditur forma illius loci:</s>
            <s xml:id="echoid-s17415" xml:space="preserve"> & iam extendebatur forma cu-
              <lb/>
            iuslibet puncti illius loci per unam illarum linearum refractarum.</s>
            <s xml:id="echoid-s17416" xml:space="preserve"> Forma ergo illius loci ex cor-
              <lb/>
            pore denſo colorato lucido erit in loco ex ſuperficie corporis diaphani, apud quem refringitur for-
              <lb/>
            ma unius puncti extenſi ad illum locum ſuperficiei corporis diaphani, quæ refringitur ad eundem
              <lb/>
            locum corporis denſi.</s>
            <s xml:id="echoid-s17417" xml:space="preserve"> Ex quo ſequitur, quòd forma loci corporis denſi, quæ extenditur ad illum
              <lb/>
            locum corporis diaphani, refringitur ad eaſdem lineas extenſas ab uno puncto ad illum locum cor
              <lb/>
            poris diaphani.</s>
            <s xml:id="echoid-s17418" xml:space="preserve"> Et cum formaloci corporis diaphani fuerit refracta ſuper illas eaſdem lineas:</s>
            <s xml:id="echoid-s17419" xml:space="preserve"> tunc
              <lb/>
            perueniet ad illud idem punctum.</s>
            <s xml:id="echoid-s17420" xml:space="preserve"> Ex quo declaratur, quòd ſi imaginatus fuerit aliquis pyramidem
              <lb/>
            extenſam à quolibet puncto aeris ſecundum lineas rectas, & pyramis fuerit coniuncta continua,
              <lb/>
            & peruenerit illa pyramis ad ſuperficiem corporis diaphani diuerſæ diaphanitatis ab aere, & ima-
              <lb/>
            ginatus fuerit omnem lineam rectam, quæ poſsit extendi ex illa pyramide, refringi apud ſuperfi-
              <lb/>
            ciem corporis diaphani in loco, quem exigit eius declinatio:</s>
            <s xml:id="echoid-s17421" xml:space="preserve"> & ſi aliqua fuerit perpendicularis, ex-
              <lb/>
            tendetur rectè:</s>
            <s xml:id="echoid-s17422" xml:space="preserve"> tunc efficitur & hoc corpus continuum refractum in corpore diaphano, quod dif-
              <lb/>
            fert à diaphanitate aeris.</s>
            <s xml:id="echoid-s17423" xml:space="preserve"> Et cum hoc corpus refractum peruenerit ad corpus denſum:</s>
            <s xml:id="echoid-s17424" xml:space="preserve"> tunc illud
              <lb/>
            corpus denſum, ſi fuerit coloratum & lucidum, mittet formam lucis & coloris, quæ ſunt in ipſo, in
              <lb/>
            hoc corpore refracto imaginato per quamlibet lineam rectam, quæ poterit extendi in hoc corpo-
              <lb/>
            re refracto à linea extenſa in corpore pyramidis à puncto, quod eſt in aere.</s>
            <s xml:id="echoid-s17425" xml:space="preserve"> Nam omne corpus co-
              <lb/>
            loratum lucidum propriè mittit formam ſuam à quolibet puncto ipſius per omnem lineam rectam,
              <lb/>
            quæ poterit extendi ab illo puncto.</s>
            <s xml:id="echoid-s17426" xml:space="preserve"> Erit ergo forma puncti illius loci corporis denſi extenſa per
              <lb/>
            quamlibet linearum refractarum ad illum locum corporis denſi.</s>
            <s xml:id="echoid-s17427" xml:space="preserve"> Perueniet ergo illius forma à cor-
              <lb/>
            pore denſo, colorato, lucido ad locum ſuperficiei corporis diaphani, in quem refringuntur illæ
              <lb/>
            lineæ.</s>
            <s xml:id="echoid-s17428" xml:space="preserve"> Et cum peruenerit forma ad illum locum ſuperficiei corporis diaphani, neceſſariò refringe-
              <lb/>
            tur per eaſdem lineas extenſas ad illum locum ab uno puncto, quod eſt in aere:</s>
            <s xml:id="echoid-s17429" xml:space="preserve"> forma autem, quæ
              <lb/>
            eſt forma loci colorati corporis denſi, quod eſt in corpore diaphano, quod differt à diaphanitate
              <lb/>
            aeris (& eſt ſuper lineam, quæ eſt de numero illarum linearum, per quas extenditur forma ad cen-
              <lb/>
            trum uiſus) forma, dico, quæ extenditur per illam lineam:</s>
            <s xml:id="echoid-s17430" xml:space="preserve"> peruenit ad centrum uiſus rectè.</s>
            <s xml:id="echoid-s17431" xml:space="preserve"> Formæ
              <lb/>
            autem, quæ extenduntur per omnes alias lineas, quæ conſtituunt pyramidem extenſam à centro
              <lb/>
            uiſus, erunt refractæ, non directæ.</s>
            <s xml:id="echoid-s17432" xml:space="preserve"> Et in primo tractatu [14.</s>
            <s xml:id="echoid-s17433" xml:space="preserve"> 17.</s>
            <s xml:id="echoid-s17434" xml:space="preserve"> 28 n] declaratum eſt, quòd aer re-
              <lb/>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>