Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 403
>
Scan
Original
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.011322
">
<
pb
pagenum
="
607
"
xlink:href
="
016/01/254.jpg
"/>
beati Thomæ prouenit. </
s
>
<
s
id
="
s.011323
">Sic tritici vbertas
<
lb
/>
contraria ratione paucos piſces facit. </
s
>
<
s
id
="
s.011324
">Sed ſi
<
lb
/>
omnia attingere voluero, finem nunquam
<
lb
/>
ſum facturus: vituperabatur pictor ille quan
<
lb
/>
quam egregius ab Apelle, qui à tabula nun
<
lb
/>
quam ſciret manus abducere, præcipuè cùm
<
lb
/>
homini nihil ſit difficilius ſcientia futuro
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1573
"/>
<
lb
/>
rum: hæc nanque adeò obſcura eſt, vt ni
<
lb
/>
ſi diuino aliquo afflatu adiuuetur, vix lau
<
lb
/>
dem afferat. </
s
>
<
s
id
="
s.011325
">Ob id qui in ea claruerunt, fue
<
lb
/>
runt autem admodum pauci, diuini meritò
<
lb
/>
vocati ſunt. </
s
>
<
s
id
="
s.011326
">Claruerunt autem inter viros
<
lb
/>
Muſæus Athenienſis, & ex eadem vrbe Ly
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1574
"/>
<
lb
/>
cus Pandionis filius & Bacchides Bœotius,
<
lb
/>
tum Tireſias & ipſe Bœotius, tum Cyprius
<
lb
/>
Eucleus, & famoſus Epimenides Cretenſis.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.011327
">Sicut inter fœminas ſibyllæ, à
<
foreign
lang
="
grc
">σιβυλλιᾱͅν</
foreign
>
,
<
lb
/>
quod eſt vaticinari, ſeu à
<
foreign
lang
="
grc
">σιοὺς</
foreign
>
, quod eſt deo
<
lb
/>
rum, &
<
foreign
lang
="
grc
">βουλὲ</
foreign
>
ſententia, dictæ. </
s
>
<
s
id
="
s.011328
">Nobiliſſimæ è
<
lb
/>
decem Erythrea & Cumæa, quam Amal
<
lb
/>
thæam ſeu Demophilen, vel Erophilen ap
<
lb
/>
pellarunt: harum enim carmina Romanis
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1575
"/>
<
lb
/>
præcipuè in præcio fuêre. </
s
>
<
s
id
="
s.011329
">Sed & diuinatio
<
lb
/>
futurorum quadruplex: aut enim ex inſolitis,
<
lb
/>
velut cum in Heluetiis
<
emph
type
="
italics
"/>
(
<
emph.end
type
="
italics
"/>
vt referunt) in aëre
<
lb
/>
viſi ſunt duo leones inter ſe pugnantes, quo
<
lb
/>
rum alter alteri caput præcidit. </
s
>
<
s
id
="
s.011330
">Et viri ar
<
lb
/>
mati, & acies, vt tempore Machabæorum,
<
lb
/>
& ante Hieroſolymæ deſtructionem in cælo
<
lb
/>
perpetuis quadraginta debus. </
s
>
<
s
id
="
s.011331
">Atque hæc
<
lb
/>
forſan non ineptè quiſpiam in vapores, velut
<
lb
/>
& nubium varias formas, referat. </
s
>
<
s
id
="
s.011332
">Sed de his
<
lb
/>
alio loco dictum eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.011333
">Aut in vim fatidicam,
<
lb
/>
de qua nuper locuti ſumus. </
s
>
<
s
id
="
s.011334
">Aut in artem
<
lb
/>
quampiam naturalem, vt aſtrologiam, phy
<
lb
/>
ſiognomiam, metopoſcopiam, chiroman
<
lb
/>
tiam, nauticam, agriculturam, medicinam,
<
lb
/>
ſomniorum interpretationem. </
s
>
<
s
id
="
s.011335
">Aut in prodi
<
lb
/>
gia omináque & auguria, ementitáſque ar
<
lb
/>
tes: de quibus in quarto libro de Sapientia
<
lb
/>
diximus. </
s
>
<
s
id
="
s.011336
">Et poſtquam tot, tantáque ſunt fu
<
lb
/>
tura prænoſcendi argumenta, tam varia,
<
lb
/>
tam incerta, vt neque obſeruaſſe decorum,
<
lb
/>
nec omninò neglexiſſe tutum fuerit, pauci
<
lb
/>
tamen reclamantibus pro arbitrio omnibus,
<
lb
/>
deterioráque ipſis, quàm quæ reprehendunt
<
lb
/>
admittentibus, hoc in genere eruditi inue
<
lb
/>
niuntur, qui quæ obſeruare debeant,
<
expan
abbr
="
tanquã
">tanquam</
expan
>
<
lb
/>
vera norint, quæque tanquam falſa neglige
<
lb
/>
Omnis enim veritas diuina eſt, & ab opti
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1576
"/>
<
lb
/>
mo proficiſcitur. </
s
>
<
s
id
="
s.011337
">Frequentiores licet in diſci
<
lb
/>
plinis viros præſtantes inuenire, è quorum
<
lb
/>
numero decem ſelegi, vnicuique iudicium
<
lb
/>
ſuum relinquens. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.011338
">
<
margin.target
id
="
marg1570
"/>
De medici
<
lb
/>
na.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.011339
">
<
margin.target
id
="
marg1571
"/>
Peſtilentiæ
<
lb
/>
futuræ ſigna.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.011340
">
<
margin.target
id
="
marg1572
"/>
<
expan
abbr
="
Abundãtiæ
">Abundantiæ</
expan
>
,
<
lb
/>
& ſterilita
<
lb
/>
tis ſigna.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.011341
">
<
margin.target
id
="
marg1573
"/>
Homini nihil
<
lb
/>
futurorum
<
lb
/>
ſcientia diffi
<
lb
/>
cilius.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.011342
">
<
margin.target
id
="
marg1574
"/>
Vates &
<
lb
/>
Sybilla.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.011343
">
<
margin.target
id
="
marg1575
"/>
Diuinatio
<
lb
/>
quadruplex.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.011344
">
<
margin.target
id
="
marg1576
"/>
Viri 12. ſub
<
lb
/>
tilitate præ
<
lb
/>
ſtantes.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.011345
">Archimedes primus ſit, non ſolùm ob mo
<
lb
/>
numenta illius nunc vulgata, ſed ob mecha
<
lb
/>
nica, quibus vt Plutarchus auctor eſt, vires
<
lb
/>
Romanorum ſæpius fregit. </
s
>
<
s
id
="
s.011346
">Refert mira il
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1577
"/>
<
lb
/>
lius inuenta in M. </
s
>
<
s
id
="
s.011347
">Marcelli vita, & nos alia
<
lb
/>
non minora, ex Galeni teſtimonio, in vtro
<
lb
/>
que genere non tam primus auctor, quàm
<
lb
/>
immirabilis. </
s
>
<
s
id
="
s.011348
">Nec qui Græculos
<
emph
type
="
italics
"/>
(
<
emph.end
type
="
italics
"/>
omne ſolet
<
lb
/>
appellare Cicero genus id hominum) laudare
<
lb
/>
ingenium, & inter vrbis ruinas Syracuſiæ, ac
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1578
"/>
<
lb
/>
ſentes, ſepulchrum quærere dignatus eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.011349
">Se
<
lb
/>
cundus eſt Ariſtoteles Stagirita, Macedo
<
lb
/>
Magni Alexandri præceptor, qui res natura
<
lb
/>
les, ac diuinas, dialecticámque mirum in mo
<
lb
/>
dum excoluit: animaliúmque vitam, mores
<
lb
/>
ac ſtructuram incredibili ſagacitate perſe
<
lb
/>
cutus eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.011350
">Qui cùm in ſingulis diſciplinis ſcri
<
lb
/>
pſerit quod probaretur, error tamen conſpi
<
lb
/>
cuus in tot ſeculis in illius ſcriptis depræ
<
lb
/>
hendi non potuit. </
s
>
<
s
id
="
s.011351
">Tertium locum obſident
<
lb
/>
paribus argumentis Euclides, Scotus, &
<
lb
/>
Ioannes Suiſſet, quem Calculatorem vulgus
<
lb
/>
vocat, pari ſpe: ſed antiquitate & vſu præpo
<
lb
/>
natur Euclides. </
s
>
<
s
id
="
s.011352
">Eius verò ſunt duæ præci
<
lb
/>
puæ laudes: inconcuſſa dogmatum firmitas
<
lb
/>
libri Elementorum, perfectióque adeò abſo
<
lb
/>
luta, vt nullum opus iure huic aliud compa
<
lb
/>
rare audeas: quibus fit vt ſoli hi in arduis
<
lb
/>
quæſtionibus videantur poſſe à falſo verum
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1579
"/>
<
lb
/>
diſcernere, qui Euclidem habent familia
<
lb
/>
rem. </
s
>
<
s
id
="
s.011353
">Megara fuit oriundus: pluráque alia
<
lb
/>
quæ etiam extant, pari ſub vtilitate ſcripſit,
<
lb
/>
ſed longè minus vtilia. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.011354
">
<
margin.target
id
="
marg1577
"/>
Archimedis
<
lb
/>
laus.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.011355
">
<
margin.target
id
="
marg1578
"/>
Ariſtotelis
<
lb
/>
laus.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.011356
">
<
margin.target
id
="
marg1579
"/>
Euclidis
<
lb
/>
laus.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.011357
">Succedit huic Ioan. </
s
>
<
s
id
="
s.011358
">Scotus: patria hæc il
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1580
"/>
<
lb
/>
lius: qui ſubtilis doctoris, ob doctrinam, pár
<
lb
/>
que vbique acumen meruit. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.011359
">
<
margin.target
id
="
marg1580
"/>
Scoti laus.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.011360
">Eiuſdem inſulæ accola fuit Ioannes ( vt
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1581
"/>
<
lb
/>
dixi) Suiſſet, cognomento Calculator: in cu
<
lb
/>
ius ſolius vnius argumenti ſolutione, quod
<
lb
/>
contra experimentum eſt de actione mutua,
<
lb
/>
tota laborauit poſteritas: quem ſenem ad
<
lb
/>
modum, nec inuenta ſua dum legeret intelli
<
lb
/>
gentem, fleuiſſe referunt. </
s
>
<
s
id
="
s.011361
">Ex quo haud du
<
lb
/>
bium eſſe reor, quod in libro de Animi im
<
lb
/>
mortalitate ſcripſi, Barbaros ingenio nobis
<
lb
/>
haud eſſe inferiores: quandoquidem ſub
<
lb
/>
Brumæ cœlo, diuiſa toto orbe Britannia,
<
lb
/>
duos tam clari ingenij viros emiſerit. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.011362
">
<
margin.target
id
="
marg1581
"/>
Calculatoris
<
lb
/>
laus.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.011363
">Sextus locus Apollonio Pergeo debetur,
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1582
"/>
<
lb
/>
qui fermè ętate ęqualis fuit Archimedi. </
s
>
<
s
id
="
s.011364
">Scri
<
lb
/>
pſit octo de Conicis elementis libros egre
<
lb
/>
gius: quorum ad hanc vſque diem, primi
<
lb
/>
tantùm quatuor editi ſunt, tam fœdè à trans
<
lb
/>
latore conſpurcati, vt ne illos etiam editos
<
lb
/>
meritò dicere poſſis. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.011365
">
<
margin.target
id
="
marg1582
"/>
Apollonij
<
lb
/>
laus.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.011366
">Proximus autem huic, verùm longè anti
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1583
"/>
<
lb
/>
quior, Architas Tarentinus, vt etiam in
<
lb
/>
ter tam egregios viros ſedem aliquam Italus
<
lb
/>
vir obtineat, collocetur: qui præter ligneam
<
lb
/>
columbam volantem, quam conſtruxiſſe fer
<
lb
/>
tur, veram demonſtrationem duas lineas in
<
lb
/>
ter duas alias propoſitas in continuo pro
<
lb
/>
portionem collocandi inuenit, quam inter
<
lb
/>
decem aliàs falſas Eutotius tradidit. </
s
>
<
s
id
="
s.011367
">Huic
<
lb
/>
Mahometus Moſis filius Arabs, Algebrati
<
lb
/>
cæ (vt ita dicam) artis inuentor, ſuccedit. </
s
>
<
s
id
="
s.011368
">Ob id
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1584
"/>
<
lb
/>
inuentum ab artis nomine cognomen ade
<
lb
/>
ptus eſt, Nonne Alchindus & ipſe Arabs,
<
lb
/>
editorum librorum quorum Auerroës me
<
lb
/>
minit, exemplum eſt, qui ſupereſt libellus de
<
lb
/>
Ratione ſex quantitatum, quem nos excu
<
lb
/>
dendum trademus, exhibet cùm nihil ſit in
<
lb
/>
genioſius. </
s
>
<
s
id
="
s.011369
">Pòſt ſequitur Heber Hiſpanus cla
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1585
"/>
<
lb
/>
riſſimo inuento: cùm Ptolemæus ex quinque
<
lb
/>
quantitatibus maximo labore ſextam quæ
<
lb
/>
rat, hic in eiſdem cum tribus quartam. </
s
>
<
s
id
="
s.011370
">Mul
<
lb
/>
ta etiam in melius mutauit, quæ ad ſtatum
<
lb
/>
cœli pertinebant: vt facilè intelligas multo
<
lb
/>
minus æſtus maximos frigoribus gelidis ob
<
lb
/>
eſſe ingeniis. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.011371
">
<
margin.target
id
="
marg1583
"/>
Architæ
<
lb
/>
laus.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.011372
">
<
margin.target
id
="
marg1584
"/>
Algebræ
<
lb
/>
laus.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.011373
">Alchindi
<
lb
/>
laus.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.011374
">
<
margin.target
id
="
marg1585
"/>
Hebri laus.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.011375
">Vndecimus, ſubtilitate, ſed clariſſimus arte
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1586
"/>
<
lb
/>
Galenus, methodis, pulſibus, atque diſſectio
<
lb
/>
nibus: ſed adeò verboſus, & ſtudio contradi
<
lb
/>
cendi tædulus, vt alterum vix ferre queas, in
<
lb
/>
reliquo grauis iactura artium poſita eſt,
<
expan
abbr
="
quã
">quam</
expan
>
<
lb
/>
noſtræ ætatis viri reſtituere conati ſunt. </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>