254230M. VITRUVII P. DE ARCHITECTURA
expeditiora,, alia machinis et earnm verſationibus, nonnulla organis.
Et
ita quae animadverterunt ad uſum utilia eſſe ſtudiis, artibus, inſtitutis,
gradatim augenda doctrinis curaverunt. Attendamus enim primum in-
ventum de neceſſitate, ut veſtitus; quemadmodum telarum organicis ad-
miniſtrationibus connexus ſtaminis ad ſubtegmen, non modo corpora te-
gendo tueantur, ſed etiam ornatus adjiciant honeſtatem. Cibi vero non
habuiſſemus abundantiam, niſi juga, et aratra bobus jumentisque omnibus
eſſent inventa. Sucularumque et prelorum et vectium ſi non ſuiſſet tor-
cularis praeparatio; neque olei nitorem, neque vitium fructum habere po-
tuiſſemus ad jucunditatem. Portationesque eorum non eſſent, niſi plau-
ſtrorum aut ſarracorum per terram, navicularum per aquam, inventae eſ-
ſent machinationes. Trutinarum vero librarumque ponderibus examina-
tio reperta, vindicat ab iniquitate juſtis moribus vitam. Non minusque
ſunt innumerabiles moderationes machinationum, de quibus non neceſſe
videtur diſputare, quoniam ſunt ad manum quotidianae, ut ſunt rotae, ſol-
les ſabrorum, rhedae, ciſia, torni, ceteraque quae communes ad uſum
conſuetudinibus habent opportunitates. Itaque incipiemus de his quae
raro veniunt ad manus, ut nota ſint, explicare.
ita quae animadverterunt ad uſum utilia eſſe ſtudiis, artibus, inſtitutis,
gradatim augenda doctrinis curaverunt. Attendamus enim primum in-
ventum de neceſſitate, ut veſtitus; quemadmodum telarum organicis ad-
miniſtrationibus connexus ſtaminis ad ſubtegmen, non modo corpora te-
gendo tueantur, ſed etiam ornatus adjiciant honeſtatem. Cibi vero non
habuiſſemus abundantiam, niſi juga, et aratra bobus jumentisque omnibus
eſſent inventa. Sucularumque et prelorum et vectium ſi non ſuiſſet tor-
cularis praeparatio; neque olei nitorem, neque vitium fructum habere po-
tuiſſemus ad jucunditatem. Portationesque eorum non eſſent, niſi plau-
ſtrorum aut ſarracorum per terram, navicularum per aquam, inventae eſ-
ſent machinationes. Trutinarum vero librarumque ponderibus examina-
tio reperta, vindicat ab iniquitate juſtis moribus vitam. Non minusque
ſunt innumerabiles moderationes machinationum, de quibus non neceſſe
videtur diſputare, quoniam ſunt ad manum quotidianae, ut ſunt rotae, ſol-
les ſabrorum, rhedae, ciſia, torni, ceteraque quae communes ad uſum
conſuetudinibus habent opportunitates. Itaque incipiemus de his quae
raro veniunt ad manus, ut nota ſint, explicare.
CAPUT II.
De machinis tractoriis.
De machinis tractoriis.
Primumque inſtituemus de his, quae aedibus ſacris ad operumque pu-
blicorum perſectionem neceſſitate comparantur: quae ſiunt ita. Tigna (A)
tria ad onerum magnitudinem ratione expediuntur, et a capite ſibu- la (B) conjuncta, et in imo divaricata, eriguntur funibus in capitibus col-
locatis, et iis item circa diſpoſitis erecta retinentur. Alligatur in 12
blicorum perſectionem neceſſitate comparantur: quae ſiunt ita. Tigna (A)
tria ad onerum magnitudinem ratione expediuntur, et a capite ſibu- la (B) conjuncta, et in imo divaricata, eriguntur funibus in capitibus col-
locatis, et iis item circa diſpoſitis erecta retinentur. Alligatur in 12