Guevara, Giovanni di, In Aristotelis mechanicas commentarii, 1627
page |< < of 303 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N10019">
            <p id="N173CC" type="main">
              <s id="N173F7">
                <pb pagenum="247" xlink:href="005/01/255.jpg"/>
              ipſum mobile,
                <expan abbr="proindeq.">proindeque</expan>
              impetu incuſſo, motum eius acce­
                <lb/>
              lerare; ex qua acceleratione velocior adhuc redditur no­
                <lb/>
              uus accurſus, quo rurſus mobile magis impellitur, & ſic
                <lb/>
              deinceps. </s>
              <s id="N17409">
                <expan abbr="Citaturq.">Citaturque</expan>
              pro hac ſententia Ariſtoteles 3. de cæ­
                <lb/>
              lo tex. 28. vbi loquendo de diſtinctione motus naturalis à
                <lb/>
              violento, & acceleratione vtriuſque inquit: Ad ambo au­
                <lb/>
              tem tanquam inſtrumento vtitur aere: nempe ipſum princi­
                <lb/>
              pium à quo principaliter prouenit motus. </s>
              <s id="N17419">
                <expan abbr="Rurſumq.">Rurſumque</expan>
              paulò
                <lb/>
              inferius loquens adhuc de aere, ſubdit: Veluti enim impri­
                <lb/>
              mens tradit vtrique. </s>
              <s id="N17423">Impulſum ſcilicet vtrique mobili ad
                <lb/>
              proprium motum impertiendo. </s>
              <s id="N1742A">Verum ex hoc loco ad ſum­
                <lb/>
              mum tantum colligitur de mente Ariſtotelis, aerem ad
                <lb/>
              vtrunque motum perficiendum, videlicet tam naturalem,
                <lb/>
              quàm violentum deſeruire, ac tanquam inſtrumentum con­
                <lb/>
              currere. </s>
              <s id="N17435">Alioquin præcisè loquendo de maiori celeritate
                <lb/>
              motus naturalis deorſum quò proprius graue ad imum ac­
                <lb/>
              ceſſerit, potius ibidem docet Philoſophus, eam ab adiuncta
                <lb/>
              virtute præternaturali oriri; inquiens, eum motum, qui eſt
                <lb/>
              ſecundum naturam (vt in lapide dum fertur deorſum) velo­
                <lb/>
              ciorem fieri ab eo, qui eſt ſecundum potentiam: vocat au­
                <lb/>
              tem potentiam ipſam virtutem motiuam, quæ per violen­
                <lb/>
              tiam imprimitur, aut producitur in corporibus, vt patet ex
                <lb/>
              contextu. </s>
            </p>
            <p id="N17448" type="main">
              <s id="N1744A">Quare dicendum eſt ex eo facilius, ac velocius grauia
                <lb/>
              deorſum moueri in progreſſu, quanto magis à principio mo­
                <lb/>
              tus diſceſſerint; quia nimirum per ipſum motum naturalem
                <lb/>
              augetur in eis virtus motiua, qua feruntur in proprium lo­
                <lb/>
              cum. </s>
              <s id="N17455">Producunt enim in ſe impetum, cumque ſucceſsiuè
                <lb/>
              ſemper magis ac magis intendunt per grauitatem tanquam
                <lb/>
              per formam principaliter agendi. </s>
              <s id="N1745C">Ita vt poſt primam grauis
                <lb/>
              motionem deorſum, non modo duplicetur deinceps prin­
                <lb/>
              cipium ipſius motionis, ſeu virtus motiua, per productionem
                <lb/>
              impetus in eundem locum tendentis; ſed creſcente diſtan­
                <lb/>
              tia creſcat pariter impetus, & cum eo velocitas in immen­
                <lb/>
              ſum. </s>
              <s id="N17469">Quam ſententiam expreſsè fuiſſe Ariſtotelis decla­
                <lb/>
              rant tum eius verba proximè a nobis expoſita, tum ea quæ </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>