Bošković, Ruđer Josip
,
Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
Table of handwritten notes
<
1 - 4
[out of range]
>
<
1 - 4
[out of range]
>
page
|<
<
(204)
of 389
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
type
="
section
"
level
="
0
"
n
="
0
">
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
204
"
file
="
0256
"
n
="
256
"
rhead
="
THEORIÆ
"/>
moveatur corpus progrediens, eſſet in ratione temporis, ſive
<
lb
/>
conſtans: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">nam plures quidem eodem tempore particulæ eam
<
lb
/>
vim exercent, ſed breviore tempore durat ſingularum actio,
<
lb
/>
adeoque ſumma evadit conſtans. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Verum ſi velocitas corporis
<
lb
/>
progredientis ſit major; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">particulæ magis compinguntur, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ad
<
lb
/>
ſe invicem accedunt magis, adeoque major eſt itidem vis.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Quare ejuſmodi reſiſtentia eſt partim conſtans, ſive, ut vocant,
<
lb
/>
in ratione momentorum temporis, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">partim in aliqua ratione
<
lb
/>
itidem velocitatis.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
note
position
="
left
"
xml:space
="
preserve
">Quam legem
<
lb
/>
videantur innu-
<
lb
/>
ere experimen-
<
lb
/>
ta: in viſcoſis
<
lb
/>
reſiſtentiam eſ-
<
lb
/>
ſe majorem.</
note
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">444. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Porro ex experimentis nonnullis videtur erui, reſiſten-
<
lb
/>
tiam in nonnullis fluidis eſſe partim in ratione duplicata ve-
<
lb
/>
locitatum, partim in ratione earum ſimplici, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">partim con-
<
lb
/>
ſtantem, ſive in ratione momentorum temporis, quanvis ubi
<
lb
/>
velocitas eſt ingens, deprehendatur major: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ubi fluiditas eſt
<
lb
/>
ingens, ut in aqua, ut ſecundum reſiſtentiæ genus, quod eſt
<
lb
/>
magis irregulare, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">incertum, ſit reſpectu prioris exiguum,
<
lb
/>
ſatis accedit reſiſtentia ad rationem duplicatam velocitatum.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Sed & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">illud cum Theoria conſpirat, quod viſcoſa fluida mul-
<
lb
/>
to magis reſiſtunt, quam pro ratione ſuæ denſitatis, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ve-
<
lb
/>
locitate corporis progredientis: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">nam in ejuſmodi fluidis, quæ
<
lb
/>
ad ſolida accedunt, illud ſecundum reſiſtentiæ genus eſt multo
<
lb
/>
majus, quod quidem in ſolidis uſque adeo creſcit: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">quanquam
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">in iis intrudi per ingentem vim intra maſſam poteſt corpus
<
lb
/>
extraneum, ut clavus in murum, vel in metallum, quæ tamen,
<
lb
/>
ſi fragilia ſunt, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſenſibilem compreſſionem non admittant,
<
lb
/>
diffringuntur.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">445. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Jam vero quæcunque a Newtono primum, tum ab
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0256-02
"
xlink:href
="
note-0256-02a
"
xml:space
="
preserve
">Problemata alia
<
lb
/>
ad reſiſtentiam
<
lb
/>
pertinentia iti-
<
lb
/>
dem communia
<
lb
/>
huic Theoriæ.</
note
>
aliis demonſtrata ſunt de motu corporum, quibus reſiſtitur in
<
lb
/>
variis rationibus velocitatum, ea omnia conſentiunt itidem cum
<
lb
/>
mea Theoria, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">hujus ſunt loci, ac ad illam pertinent Me-
<
lb
/>
chanicæ partem, quæ agit de motu ſolidorum per fluida. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Sic
<
lb
/>
etiam determinatio figuræ, cui minimum reſiſtitur, determi-
<
lb
/>
natio vis fluidi ſolidum impellentis directionibus quibuſcunque,
<
lb
/>
menſura velocitatis inde oriundæ per corporum objectorum
<
lb
/>
reſiſtentiam obſervatione definitam, innatatio ſolidorum in flui-
<
lb
/>
dis, ac alia ejuſmodi, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">mihi communia ſunt: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſed oportet
<
lb
/>
rite diſtinguere, quæ ſunt hypothetica tantummodo, ab iis,
<
lb
/>
quæ habentur reapſe in Natura.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">446. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Ad fluida, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſolida pertinent itidem, quæcunque in
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0256-03
"
xlink:href
="
note-0256-03a
"
xml:space
="
preserve
">Alia pertinen-
<
lb
/>
tia huc pertra-
<
lb
/>
ctata in parte
<
lb
/>
ſecunda: diſcri-
<
lb
/>
men inter ela-
<
lb
/>
ſtica, & mol-
<
lb
/>
lia.</
note
>
parte ſecunda demonſtrata ſunt de preſſione fluidorum, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
velocitate in effluxu, quæcumque de æquilibrio ſolidorum, de
<
lb
/>
vecte, de centro oſcillationis, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">percuſſionis, quæ quidem in
<
lb
/>
Mechanica pertractari ſolent. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Illud unum addo, ex motu fa-
<
lb
/>
cili particularum fluidi aliarum circa alias, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">irregulari earum
<
lb
/>
congeſtione, facile deduci, debere preſſionem propagari quaqua-
<
lb
/>
verſus. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Sed de his jam ſatis, quæ ad ſoliditatem, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">fluiditatem
<
lb
/>
pertinent: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">illud vero, quod pertinet ad diſcrimen inter elaſtica,
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">mollia, brevi expediam. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Elaſtica ſunt, quæ poſt </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>