256204THEORIÆ
moveatur corpus progrediens, eſſet in ratione temporis, ſive
conſtans: nam plures quidem eodem tempore particulæ eam
vim exercent, ſed breviore tempore durat ſingularum actio,
adeoque ſumma evadit conſtans. Verum ſi velocitas corporis
progredientis ſit major; particulæ magis compinguntur, & ad
ſe invicem accedunt magis, adeoque major eſt itidem vis.
Quare ejuſmodi reſiſtentia eſt partim conſtans, ſive, ut vocant,
in ratione momentorum temporis, & partim in aliqua ratione
itidem velocitatis.
11Quam legem conſtans: nam plures quidem eodem tempore particulæ eam
vim exercent, ſed breviore tempore durat ſingularum actio,
adeoque ſumma evadit conſtans. Verum ſi velocitas corporis
progredientis ſit major; particulæ magis compinguntur, & ad
ſe invicem accedunt magis, adeoque major eſt itidem vis.
Quare ejuſmodi reſiſtentia eſt partim conſtans, ſive, ut vocant,
in ratione momentorum temporis, & partim in aliqua ratione
itidem velocitatis.
videantur innu-
ere experimen-
ta: in viſcoſis
reſiſtentiam eſ-
ſe majorem.
444.
Porro ex experimentis nonnullis videtur erui, reſiſten-
tiam in nonnullis fluidis eſſe partim in ratione duplicata ve-
locitatum, partim in ratione earum ſimplici, & partim con-
ſtantem, ſive in ratione momentorum temporis, quanvis ubi
velocitas eſt ingens, deprehendatur major: & ubi fluiditas eſt
ingens, ut in aqua, ut ſecundum reſiſtentiæ genus, quod eſt
magis irregulare, & incertum, ſit reſpectu prioris exiguum,
ſatis accedit reſiſtentia ad rationem duplicatam velocitatum.
Sed & illud cum Theoria conſpirat, quod viſcoſa fluida mul-
to magis reſiſtunt, quam pro ratione ſuæ denſitatis, & ve-
locitate corporis progredientis: nam in ejuſmodi fluidis, quæ
ad ſolida accedunt, illud ſecundum reſiſtentiæ genus eſt multo
majus, quod quidem in ſolidis uſque adeo creſcit: quanquam
& in iis intrudi per ingentem vim intra maſſam poteſt corpus
extraneum, ut clavus in murum, vel in metallum, quæ tamen,
ſi fragilia ſunt, & ſenſibilem compreſſionem non admittant,
diffringuntur.
tiam in nonnullis fluidis eſſe partim in ratione duplicata ve-
locitatum, partim in ratione earum ſimplici, & partim con-
ſtantem, ſive in ratione momentorum temporis, quanvis ubi
velocitas eſt ingens, deprehendatur major: & ubi fluiditas eſt
ingens, ut in aqua, ut ſecundum reſiſtentiæ genus, quod eſt
magis irregulare, & incertum, ſit reſpectu prioris exiguum,
ſatis accedit reſiſtentia ad rationem duplicatam velocitatum.
Sed & illud cum Theoria conſpirat, quod viſcoſa fluida mul-
to magis reſiſtunt, quam pro ratione ſuæ denſitatis, & ve-
locitate corporis progredientis: nam in ejuſmodi fluidis, quæ
ad ſolida accedunt, illud ſecundum reſiſtentiæ genus eſt multo
majus, quod quidem in ſolidis uſque adeo creſcit: quanquam
& in iis intrudi per ingentem vim intra maſſam poteſt corpus
extraneum, ut clavus in murum, vel in metallum, quæ tamen,
ſi fragilia ſunt, & ſenſibilem compreſſionem non admittant,
diffringuntur.
445.
Jam vero quæcunque a Newtono primum, tum ab
22Problemata alia
ad reſiſtentiam
pertinentia iti-
dem communia
huic Theoriæ. aliis demonſtrata ſunt de motu corporum, quibus reſiſtitur in
variis rationibus velocitatum, ea omnia conſentiunt itidem cum
mea Theoria, & hujus ſunt loci, ac ad illam pertinent Me-
chanicæ partem, quæ agit de motu ſolidorum per fluida. Sic
etiam determinatio figuræ, cui minimum reſiſtitur, determi-
natio vis fluidi ſolidum impellentis directionibus quibuſcunque,
menſura velocitatis inde oriundæ per corporum objectorum
reſiſtentiam obſervatione definitam, innatatio ſolidorum in flui-
dis, ac alia ejuſmodi, & mihi communia ſunt: ſed oportet
rite diſtinguere, quæ ſunt hypothetica tantummodo, ab iis,
quæ habentur reapſe in Natura.
22Problemata alia
ad reſiſtentiam
pertinentia iti-
dem communia
huic Theoriæ. aliis demonſtrata ſunt de motu corporum, quibus reſiſtitur in
variis rationibus velocitatum, ea omnia conſentiunt itidem cum
mea Theoria, & hujus ſunt loci, ac ad illam pertinent Me-
chanicæ partem, quæ agit de motu ſolidorum per fluida. Sic
etiam determinatio figuræ, cui minimum reſiſtitur, determi-
natio vis fluidi ſolidum impellentis directionibus quibuſcunque,
menſura velocitatis inde oriundæ per corporum objectorum
reſiſtentiam obſervatione definitam, innatatio ſolidorum in flui-
dis, ac alia ejuſmodi, & mihi communia ſunt: ſed oportet
rite diſtinguere, quæ ſunt hypothetica tantummodo, ab iis,
quæ habentur reapſe in Natura.
446.
Ad fluida, &
ſolida pertinent itidem, quæcunque in
33Alia pertinen-
tia huc pertra-
ctata in parte
ſecunda: diſcri-
men inter ela-
ſtica, & mol-
lia. parte ſecunda demonſtrata ſunt de preſſione fluidorum, &
velocitate in effluxu, quæcumque de æquilibrio ſolidorum, de
vecte, de centro oſcillationis, & percuſſionis, quæ quidem in
Mechanica pertractari ſolent. Illud unum addo, ex motu fa-
cili particularum fluidi aliarum circa alias, & irregulari earum
congeſtione, facile deduci, debere preſſionem propagari quaqua-
verſus. Sed de his jam ſatis, quæ ad ſoliditatem, & fluiditatem
pertinent: illud vero, quod pertinet ad diſcrimen inter elaſtica,
& mollia, brevi expediam. Elaſtica ſunt, quæ poſt
33Alia pertinen-
tia huc pertra-
ctata in parte
ſecunda: diſcri-
men inter ela-
ſtica, & mol-
lia. parte ſecunda demonſtrata ſunt de preſſione fluidorum, &
velocitate in effluxu, quæcumque de æquilibrio ſolidorum, de
vecte, de centro oſcillationis, & percuſſionis, quæ quidem in
Mechanica pertractari ſolent. Illud unum addo, ex motu fa-
cili particularum fluidi aliarum circa alias, & irregulari earum
congeſtione, facile deduci, debere preſſionem propagari quaqua-
verſus. Sed de his jam ſatis, quæ ad ſoliditatem, & fluiditatem
pertinent: illud vero, quod pertinet ad diſcrimen inter elaſtica,
& mollia, brevi expediam. Elaſtica ſunt, quæ poſt