Clavius, Christoph, Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur

Page concordance

< >
Scan Original
251 231
252 232
253 235
254 236
255 237
256 238
257 239
258 240
259 241
260 242
261 245
262 246
263 247
264 248
265 249
266 250
267 251
268 252
269 253
270 254
271 255
272 256
273 257
274 258
275 259
276 260
277 261
278 262
279 263
280 264
< >
page |< < (238) of 677 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="it" type="free">
        <div xml:id="echoid-div820" type="section" level="1" n="197">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s16130" xml:space="preserve">
              <pb o="238" file="0256" n="256" rhead="GNOMONICES"/>
            per E, & </s>
            <s xml:id="echoid-s16131" xml:space="preserve">puncta diuiſionum ductæ communes ſectiones circulorum horariorum à meridie, vel
              <lb/>
            media nocte, ac Æquatoris; </s>
            <s xml:id="echoid-s16132" xml:space="preserve">cum Æquator, & </s>
            <s xml:id="echoid-s16133" xml:space="preserve">circulus F G H I, circa idem centrum E, deſcripti
              <lb/>
            in arcus ſimiles ſecentur à dictis rectis, vt conſtat ex iis, quæ ad finem cap. </s>
            <s xml:id="echoid-s16134" xml:space="preserve">1. </s>
            <s xml:id="echoid-s16135" xml:space="preserve">in ſphæram ſcripſi-
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0256-01" xlink:href="fig-0256-01a" number="179">
                <image file="0256-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0256-01"/>
              </figure>
            mus: </s>
            <s xml:id="echoid-s16136" xml:space="preserve">Nempe G I,
              <lb/>
            pſi A C, parallela,
              <lb/>
            cõmunis ſectio Æ-
              <lb/>
            quatoris, & </s>
            <s xml:id="echoid-s16137" xml:space="preserve">circuli
              <lb/>
            horæ 12. </s>
            <s xml:id="echoid-s16138" xml:space="preserve">ſeu Meri-
              <lb/>
            diani. </s>
            <s xml:id="echoid-s16139" xml:space="preserve">Nam com-
              <lb/>
            munes ſectiones Me
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0256-01" xlink:href="note-0256-01a" xml:space="preserve">10</note>
            ridiani, hoc eſt cir-
              <lb/>
            culi horæ 12. </s>
            <s xml:id="echoid-s16140" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s16141" xml:space="preserve">pla-
              <lb/>
            ni horologii factæ
              <lb/>
            ab Aequatore paral-
              <lb/>
            lelę ſunt, atque adeo
              <lb/>
            cum A C, ſit cõmu-
              <lb/>
            nis ſectio Æquato-
              <lb/>
            ris, ac plani horolo-
              <lb/>
            gii, vt oſtendimus,
              <lb/>
            erit G I, communis
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0256-02" xlink:href="note-0256-02a" xml:space="preserve">20</note>
            ſectio Æquatoris, & </s>
            <s xml:id="echoid-s16142" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Meridiani, ſeu circu
              <lb/>
            li horæ 12. </s>
            <s xml:id="echoid-s16143" xml:space="preserve">K L, cõ-
              <lb/>
            munis ſectio Æqua-
              <lb/>
            toris, & </s>
            <s xml:id="echoid-s16144" xml:space="preserve">circuli horę
              <lb/>
            11. </s>
            <s xml:id="echoid-s16145" xml:space="preserve">in horologio ad
              <lb/>
            ortum ſpectante; </s>
            <s xml:id="echoid-s16146" xml:space="preserve">at
              <lb/>
            in eo quod in occa-
              <lb/>
            ſum vergit, commu-
              <lb/>
            nis ſectio Æquatoris, & </s>
            <s xml:id="echoid-s16147" xml:space="preserve">circuli horæ primæ, & </s>
            <s xml:id="echoid-s16148" xml:space="preserve">ſic deinceps; </s>
            <s xml:id="echoid-s16149" xml:space="preserve">vt cõſtat, ſi diligenter circuli F G H I,
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0256-03" xlink:href="note-0256-03a" xml:space="preserve">30</note>
            vel Æquatoris propria poſitio conſideretur in vtriuſque horologii Meridiani plano. </s>
            <s xml:id="echoid-s16150" xml:space="preserve">Quamobrem
              <lb/>
            circuli horarii à meridie, vel media nocte ſecabunt æquinoctialem lineam A C, in plano horolo-
              <lb/>
            gii in punctis, in quæ cadunt rectæ per centrum E, & </s>
            <s xml:id="echoid-s16151" xml:space="preserve">puncta diuiſionum circuli F G H I, eductæ;
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s16152" xml:space="preserve">ac proinde per hæc puncta ducentur communes ſectiones eorundem circulorum horariorum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s16153" xml:space="preserve">
              <lb/>
            plani horologii, quæ quidem ſunt horariæ lineæ à meridie, vel media nocte. </s>
            <s xml:id="echoid-s16154" xml:space="preserve">Cum ergo ex coroll. </s>
            <s xml:id="echoid-s16155" xml:space="preserve">
              <lb/>
            propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s16156" xml:space="preserve">22. </s>
            <s xml:id="echoid-s16157" xml:space="preserve">ſuperioris lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s16158" xml:space="preserve">hæ lineæ horariæ parallelæ ſint in Meridiano horologio, perſpicuum eſt
              <lb/>
            rectas, quæ per puncta lineæ A C, ipſi D E, parallelæ aguntur, lineas horarias eſſe à meridie, vel me
              <lb/>
            dia nocte. </s>
            <s xml:id="echoid-s16159" xml:space="preserve">Sed dubitabit fortaſſe quiſpiam, an lineæ horarum à mer. </s>
            <s xml:id="echoid-s16160" xml:space="preserve">vel med. </s>
            <s xml:id="echoid-s16161" xml:space="preserve">noc. </s>
            <s xml:id="echoid-s16162" xml:space="preserve">ſint perpendi-
              <lb/>
            culares ad lineam æquinoctialem A C; </s>
            <s xml:id="echoid-s16163" xml:space="preserve">atqueadeo parallelæ ipſi D E, quæ perpendicularis du-
              <lb/>
            cta eſt ad A C, quemadmodum eas nos duximus: </s>
            <s xml:id="echoid-s16164" xml:space="preserve">demonſtrabimus & </s>
            <s xml:id="echoid-s16165" xml:space="preserve">hoc hac ratione. </s>
            <s xml:id="echoid-s16166" xml:space="preserve">Quo-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0256-04" xlink:href="note-0256-04a" xml:space="preserve">40</note>
            niam tam planum horologii, quàm planum cuiuſuis circuli horarii à mer. </s>
            <s xml:id="echoid-s16167" xml:space="preserve">vel med. </s>
            <s xml:id="echoid-s16168" xml:space="preserve">noc. </s>
            <s xml:id="echoid-s16169" xml:space="preserve">rectum
              <lb/>
            eſtad Æquatorem, erit quoque communis illorum ſectio ad eundem Æquatorem perpendicula-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0256-05" xlink:href="note-0256-05a" xml:space="preserve">19. vndec.</note>
            ris, atque adeo, per defin. </s>
            <s xml:id="echoid-s16170" xml:space="preserve">3. </s>
            <s xml:id="echoid-s16171" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s16172" xml:space="preserve">11. </s>
            <s xml:id="echoid-s16173" xml:space="preserve">Eucl. </s>
            <s xml:id="echoid-s16174" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s16175" xml:space="preserve">ad rectam A C, in Æquatore exiſtentem. </s>
            <s xml:id="echoid-s16176" xml:space="preserve">Igitur omnes
              <lb/>
            lineæ horariæ à mer. </s>
            <s xml:id="echoid-s16177" xml:space="preserve">vel med. </s>
            <s xml:id="echoid-s16178" xml:space="preserve">noc. </s>
            <s xml:id="echoid-s16179" xml:space="preserve">nempe communes ſectiones circulorum horariorum & </s>
            <s xml:id="echoid-s16180" xml:space="preserve">plani
              <lb/>
            horologii ad rectam A C, perpendiculares ſunt: </s>
            <s xml:id="echoid-s16181" xml:space="preserve">Ac proinde cum per puncta inuenta in recta A C,
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0256-06" xlink:href="note-0256-06a" xml:space="preserve">29. primi.</note>
            ducendæ ſint, recte eas per illa puncta parallelas ipſi D E, quæ ad A C, perpẽdicularis eſt, duximus:
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s16182" xml:space="preserve">quia hac ratione omnes ad A C, perpendiculares erunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s16183" xml:space="preserve">Quod idem hac ratione demonſtrabitur. </s>
            <s xml:id="echoid-s16184" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Quoniam ſectiones factæ in Meridiano & </s>
            <s xml:id="echoid-s16185" xml:space="preserve">plano horologii ab Horizonte parallelæ ſunt; </s>
            <s xml:id="echoid-s16186" xml:space="preserve">Item ſe-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0256-07" xlink:href="note-0256-07a" xml:space="preserve">10. vndec.</note>
            ctiones factæ in eiſdẽ planis à circulo horæ 6. </s>
            <s xml:id="echoid-s16187" xml:space="preserve">erit angulus ſub illis contentus in Meridiano æqua
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0256-08" xlink:href="note-0256-08a" xml:space="preserve">16. vndec.</note>
            lis angulo comprehenſo ſub his in plano horologii. </s>
            <s xml:id="echoid-s16188" xml:space="preserve">Cum ergo ille ſit angulus altitudinis poli,
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0256-09" xlink:href="note-0256-09a" xml:space="preserve">50</note>
            vt conſtat, erit quoque hic angulus altitudinis poli. </s>
            <s xml:id="echoid-s16189" xml:space="preserve">Quocirca cum angulus B A D, ſit angulus al-
              <lb/>
            titudinis poli, propterea quòd, per conſtructionem, reliquus ex recto B A C, æqualis eſt comple-
              <lb/>
            mento altitudinis poli; </s>
            <s xml:id="echoid-s16190" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s16191" xml:space="preserve">A B, ſit communis ſectio plani horologii & </s>
            <s xml:id="echoid-s16192" xml:space="preserve">Horizontis, erit A D, com-
              <lb/>
            munis ſectio eiuſdem plani horologii, & </s>
            <s xml:id="echoid-s16193" xml:space="preserve">circuli horæ 6. </s>
            <s xml:id="echoid-s16194" xml:space="preserve">à mer. </s>
            <s xml:id="echoid-s16195" xml:space="preserve">vel med. </s>
            <s xml:id="echoid-s16196" xml:space="preserve">noc. </s>
            <s xml:id="echoid-s16197" xml:space="preserve">Ac proinde cum om
              <lb/>
            nes lineæ horariæ ſint inter ſe parallelæ, ac idcirco & </s>
            <s xml:id="echoid-s16198" xml:space="preserve">ipſi A D, æquidiſtent, vt oſtendimus; </s>
            <s xml:id="echoid-s16199" xml:space="preserve">erunt
              <lb/>
            omnes ad A C, perpendiculares, quemadmodum & </s>
            <s xml:id="echoid-s16200" xml:space="preserve">ipſa A D, ad A C, perpendicularis eſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s16201" xml:space="preserve">Sola li-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0256-10" xlink:href="note-0256-10a" xml:space="preserve">29. primi.</note>
            nea meridiana, vel horæ 12. </s>
            <s xml:id="echoid-s16202" xml:space="preserve">à mer. </s>
            <s xml:id="echoid-s16203" xml:space="preserve">vel med. </s>
            <s xml:id="echoid-s16204" xml:space="preserve">noc. </s>
            <s xml:id="echoid-s16205" xml:space="preserve">deſcribi in hoc horologio n
              <unsure/>
            on poteſt, ſed euane-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0256-11" xlink:href="note-0256-11a" xml:space="preserve">Linea meridia-
                <lb/>
              na, ſeu horæ 12.
                <lb/>
              deſcribi nequit
                <lb/>
              in Meridiano
                <lb/>
              horologio.</note>
            ſcit, vt liquido conſtat ex ſcholio propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s16206" xml:space="preserve">11. </s>
            <s xml:id="echoid-s16207" xml:space="preserve">primi libri, cum Meridianus circulus planum ho-
              <lb/>
            rologii non ſecet, ſed ei æquidiſtet. </s>
            <s xml:id="echoid-s16208" xml:space="preserve">Itaque horologium Aſtronomicum Meridianum conſtitui-
              <lb/>
            mus, &</s>
            <s xml:id="echoid-s16209" xml:space="preserve">c. </s>
            <s xml:id="echoid-s16210" xml:space="preserve">Quod erat faciendum.</s>
            <s xml:id="echoid-s16211" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>