Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 680
681 - 690
691 - 700
701 - 710
711 - 720
721 - 730
731 - 740
741 - 750
751 - 760
761 - 770
771 - 780
781 - 790
791 - 800
801 - 810
811 - 820
821 - 830
831 - 840
841 - 850
851 - 860
861 - 870
871 - 880
881 - 890
891 - 900
901 - 910
911 - 920
921 - 930
931 - 940
941 - 950
951 - 960
961 - 970
971 - 980
981 - 990
991 - 1000
1001 - 1010
1011 - 1020
1021 - 1030
1031 - 1040
1041 - 1050
1051 - 1055
>
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 680
681 - 690
691 - 700
701 - 710
711 - 720
721 - 730
731 - 740
741 - 750
751 - 760
761 - 770
771 - 780
781 - 790
791 - 800
801 - 810
811 - 820
821 - 830
831 - 840
841 - 850
851 - 860
861 - 870
871 - 880
881 - 890
891 - 900
901 - 910
911 - 920
921 - 930
931 - 940
941 - 950
951 - 960
961 - 970
971 - 980
981 - 990
991 - 1000
1001 - 1010
1011 - 1020
1021 - 1030
1031 - 1040
1041 - 1050
1051 - 1055
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
237
"/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1609
"/>
<
lb
/>
cognitionem eius quod eſt, cùm per accidens, hęc autem eſt per ſenſum; tum per ſe, quæ iam per
<
lb
/>
cauſſam, & definitionem comparatur. </
s
>
<
s
>Itaque ſi definitio naturæ tradita eſt, qua quid ipſa ſit ex
<
lb
/>
ponitur, altera item quæſtio continuò videtur abſolui: ſic per eius definitionem cognoſcetur eſ
<
lb
/>
ſe naturam, quòd ſi progreſſus à cauſſa demonſtratiuus eſt; etiam ad probandum, quòd natura
<
lb
/>
ſit, demonſtratio ſuppeditare videtur. </
s
>
<
s
>Ad primam ſanè quæſtionem logicè fortaſſe reſpondere
<
lb
/>
liceat: ſiquidem progreſſus ex cauſsis eſt duplex, aut demonſtratiuus, aut logicus: ille quidem
<
lb
/>
primus eam habet vim, vt omnia complectatur quę pertineant ad cognoſcendum, cur res ipſa ſit
<
lb
/>
per ſe, & quoniam demonſtratio demum reſoluitur in definitionem,
<
expan
abbr
="
etiã
">etiam</
expan
>
ipſa ſubminiſtrat præ
<
lb
/>
dicata quæ pertineant ad quid eſt, veruntamen ea ſolius eſt accidentis, nec vllo pacto
<
expan
abbr
="
ſubſtãtiam
">ſubſtantiam</
expan
>
<
lb
/>
attingit, quemadmodum ſignificauit nobis optimè Alexander. </
s
>
<
s
>alter autem ille progreſſus ab
<
lb
/>
Ariſtotele
<
emph
type
="
sup
"/>
a
<
emph.end
type
="
sup
"/>
nuncupatus eſt ſyllogiſmus logicus ipſius quid eſt, quo docebat
<
expan
abbr
="
vnã
">vnam</
expan
>
cauſſam oſten
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1610
"/>
<
lb
/>
di poſſe per aliam, qui quidem ita vocatus eſſe videtur, quia proficiſcatur ex veris ſanè, ſed com
<
lb
/>
munibus, ſi non, quia plura contineant: at quia cum tota rei ſubſtantia non adęquentur: at hic
<
lb
/>
etiam quoquo pacto pertinere videtur ad ſubſtantiam, quare dicet fortaſſe quiſpiam:
<
expan
abbr
="
quæſtionẽ
">quæſtionem</
expan
>
<
lb
/>
illam, quòd natura ſit, vtique à
<
expan
abbr
="
demõſtratione
">demonſtratione</
expan
>
abhorrere, eum verò qui ab Ariſtotele fuerit vſur
<
lb
/>
patus, eſſe logicum ſyllogiſmum. </
s
>
<
s
>At verò quoniam approbo in hoc Alexandrum ex ipſomet
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1611
"/>
<
lb
/>
Ariſtotele
<
expan
abbr
="
teſtantẽ
">teſtantem</
expan
>
ad quęſtioneis ſimpliceis nullum prorſus adhiberi ſyllogiſmum, & id negan
<
lb
/>
dum puto, quòd ad concludendum quòd natura ſit, logicus ſyllogiſmus fuerit vſurpatus, atque
<
lb
/>
id etiam, quòd cauſſæ ſyllogiſmo logico concludantur: ſed cauſſam è gemina ratione conſtare
<
lb
/>
cenſeo, altera quidem quæ res ipſa ſit, quæ vim habeat, vt ſic dixerim, efficiendi: altera verò quæ
<
lb
/>
contineat attributum, cuius ſit notio, vel communis ipſius cauſſæ, vel cuiuſque generis propria
<
lb
/>
in hoc autem progreſſu non inferri id quod pertineat ad ſubſtantiam, ſed cauſſæ attributum, vt
<
lb
/>
puta, ſi concludamus, quia ſit enſis, fore neceſſario ferrum; non ex eo concludatur, ferrum eſſe
<
lb
/>
ſimpliciter, ſed ipſum eſſe cauſſam quampiam enſis, vel ex quo fiat enſis, & eius denique mate
<
lb
/>
ria, & ſemper cum habitudine ad id cuius eſt cauſſa. </
s
>
<
s
>Idcirco nobis alia ratio diſſoluendi nodum
<
lb
/>
hunc excogitanda eſt. </
s
>
<
s
>Puto verò altero ex his modis euerti poſſe difficultatem, vèl quòd, neque
<
lb
/>
in phyſica noſtra, neque vlla methodo omnino natura, quia ſit abſolutè principium, vllo pacto
<
lb
/>
demonſtrationi ſubiicienda ſit, vel quòd oſtendatur de illa modus quo fungitur officio ſuo qui
<
lb
/>
duplex eſt, vel vt conſtituit ſubſtantiam compoſiti, vel vt præſtat in eo propria munera. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
idq́ue
">idque</
expan
>
in
<
lb
/>
phyſica & prima philoſophia confici. </
s
>
<
s
>Nam quanuis prior ipſa ſit cùm efficiens cauſſa, tum fi
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1612
"/>
<
lb
/>
nis: at non huiuſmodi ſunt abſolutè, neque vt ſubſtantia. </
s
>
<
s
>Nam ſecundùm ſubſtantiam idem
<
lb
/>
ſunt finis, efficiens, & natura, ſi fuerint in materia, quòd ſi quatenus
<
expan
abbr
="
admodũ
">admodum</
expan
>
efficiendi pertinet,
<
lb
/>
id eſt, fungendi officio cauſſæ generatim, illę ſint priores: iam non ſpectat id amplius ad oſten
<
lb
/>
ſionem ſubſtantiæ, ſed attributi; & eſt quæſtio
<
expan
abbr
="
cõplexa
">complexa</
expan
>
, non ſimplex. </
s
>
<
s
>ſi verò fuerint illæ cauſſæ ab
<
lb
/>
omni materia ſecretæ, ſunt planè natura priores: attamen neque aliter eas tractari puto, quàm
<
lb
/>
in phyſicis, vt dant eſſe
<
expan
abbr
="
cõpoſito
">compoſito</
expan
>
, & ſunt cauſſę, cur officio ſuo fungantur. </
s
>
<
s
>Solùm magis vniuer
<
lb
/>
ſalis erit conſideratio primi philoſophi. </
s
>
<
s
>Nam verebitur fortaſſe quiſpiam primum
<
expan
abbr
="
philoſophũ
">philoſophum</
expan
>
,
<
lb
/>
quia ſpectet id quod eſt, quatenus eſt,
<
expan
abbr
="
etiã
">etiam</
expan
>
demonſtrare poſſe naturam eſſe. </
s
>
<
s
>Sed neque id atten
<
lb
/>
taſſe puto
<
expan
abbr
="
primũ
">primum</
expan
>
philoſophum; verùm oſtendiſſe quæſtionem
<
expan
abbr
="
cõplexam
">complexam</
expan
>
, quæ contineret habi
<
lb
/>
tudinem ipſius naturæ ad cauſſam primam. </
s
>
<
s
>ſic igitur nullo pacto naturam eſſe demonſtrabitur,
<
lb
/>
neque id à primo philoſopho requiritur, ſed & ipſe ſemper cauſſas ſpectat ad compoſitum,
<
expan
abbr
="
itaq;
">itaque</
expan
>
<
lb
/>
notitia quòd ſint in
<
expan
abbr
="
cõpoſitum
">compoſitum</
expan
>
potiſsimè expetit, & retundat,
<
expan
abbr
="
quemadmodũ
">quemadmodum</
expan
>
ipſe quoque naturę
<
lb
/>
interpres Ariſtoteles 3. Eth. nos admonuit c. 3. Secundam verò quæſtionem confirmauit Simpli
<
lb
/>
cius, & exiſtimauit ea quę de huiuſmodi quęſtione notata fuerint ab Ariſtotele, non abſolutè, ſed
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1613
"/>
<
lb
/>
contractè fore accipienda. </
s
>
<
s
>quaſi dictum ſit. </
s
>
<
s
>poſtquàm naturæ definitio tradita eſt, ita noteſcit in
<
lb
/>
ea, quòd ſit natura, vt fruſtra rationes ad
<
expan
abbr
="
alterã
">alteram</
expan
>
quæſtionem afferantur. </
s
>
<
s
>Sed mihi cumulatè non
<
lb
/>
ſatisfacit hæc expoſitio, quòd reddens Ariſtoteles
<
expan
abbr
="
rationẽ
">rationem</
expan
>
, cur hoc demonſtrandum non ſit, non
<
lb
/>
ita dicit, quia planè ex ſua definitione noſcatur, ſed quòd ſit per ſe notum, quemadmodum alia
<
lb
/>
multa, quibus ad aliorum oſtenſionem vtimur. </
s
>
<
s
>Quò fit, vt credam naturam ſatis notuiſſe nobis
<
lb
/>
ante illam
<
expan
abbr
="
definitionẽ
">definitionem</
expan
>
, neque alio auxilio indiguiſſe, vt noſceretur, quòd eſſet. </
s
>
<
s
>Itaque mihi non
<
lb
/>
videtur eadem eſſe ratio notitię in iis quę cauſſas habent, & in cauſsis ipſis. </
s
>
<
s
>Nam quæ cauſſas ha
<
lb
/>
bent, aliquid ſunt pręter cauſſas, aliquid adiicientia ſuis cauſsis, & eſſentiæ propriæ, nimirùm
<
lb
/>
conditiones materiæ ſenſilis & ſingularis. </
s
>
<
s
>quapropter in illis aliud eſt eſſe quod ſenſui ſeſe offert,
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
atq;
">atque</
expan
>
id quod fluit ab eſſentia. </
s
>
<
s
>Quamobrem geminę cognitioni obnoxia ſunt effecta, alteri qui
<
lb
/>
dem quę per ſenſum eſt, atque alteri quę per
<
expan
abbr
="
cauſsã
">cauſsam</
expan
>
; at cauſſas ſic eſſe cognoſcitur, vt eodem mo
<
lb
/>
do cognoſcantur per ſenſum eſſe, ſicut per definitionem, quia ſic cognoſcuntur in effectis, quòd
<
lb
/>
ſunt, & per effecta quoque definiuntur. </
s
>
<
s
>At effecta cognoſcuntur quòd ſunt in materia ſenſili, &
<
lb
/>
definiuntur per
<
expan
abbr
="
formã
">formam</
expan
>
. </
s
>
<
s
>Itaque
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
eſt idem eſſe quod per ſenſum cognoſcitur, & per
<
expan
abbr
="
definitionẽ
">definitionem</
expan
>
,
<
lb
/>
Sic ea definitio quæ tribuitur cauſsis ſolùm exponit & euoluit
<
expan
abbr
="
eſſentiã
">eſſentiam</
expan
>
: nihil autem ad id quòd </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>