257 darentur contraria immediata:
Negat conſequen
tiam Dicit enim / non ideo dicuntur contraria im
mediata / q2 ſubiectum nec per tempus nec per īſtãs
non poteſt eē ſine altero illoruꝫ: ſed ideo ſunt imme
diata / q2 ſubiectum per tempus non põt eē ſine alte
ro illorum quãuis poſſit per inſtans.
tiam Dicit enim / non ideo dicuntur contraria im
mediata / q2 ſubiectum nec per tempus nec per īſtãs
non poteſt eē ſine altero illoruꝫ: ſed ideo ſunt imme
diata / q2 ſubiectum per tempus non põt eē ſine alte
ro illorum quãuis poſſit per inſtans.
Sed contra hoc arguitur ſic / quia ſi ſo
lutio eēt bona ſequeretur / etiam per tempus poſ
ſet eē nec ſanum nec egrum: ſed conſequens eſt falſū /
igitur illud ex quo ſequitur. Sequela probat̄̄ et po
no caſum / alicui animali egro adhibeatur medi-
cina remittens per horam egritudinem ad non gra
dum: ita in inſtanti terminatiuo nihil ſit egritudi
nis et ſucceſſiue per eandem horam approximet̄̄ ali
quod agens contrarium inductioni ſanitatis / qḋ
primo medicinam inductiuam ſanitatis et impedia
tur adequate ab ea. Quo poſito manentibus illis
ſic per tempus in tali animali nec erit ſanitas nec
egritudo: igitur per tempus erit aliquod anīal de
nudatum ab vtro īmeditatorum contrarioruꝫ / qḋ
fuit probandum Nec valet dicere / tūc animal de
ſinit eē. Tum primo tunc aliquod animal deſine
ret eſſe ſine aliqua egritudine / quod eſt falſum. 11dicitur. ¶ Di-
ces ſicut dicendum eſt negando ſequelam. ymo di-
ces / tunc illud morietur. Et cū probat̄̄ / nõ quia
tunc aliquod animal deſineret eē ſine aliqua egri-
tudine: nego ſequelam. Et ratio ē / q2 illud agens cõ
trarium ſanitati vel qualitas mediante qua agit ē
illi animali egritudo. Unde egritudo eſt queuis diſ
poſitio ſenſibiliter ledens operationes animalis.
vt etc̈. infra dicetur ex quo ſequitur / non omne il-
lnd in quo eſt egritudo ſubiectiue eſt egrum. plerū
eni3 denominat̄̄ animal egrū per egritudinem que
non eſt iu ipſo: 22de forli. Et hoc eſt correlarium de forliuio
prima primi .9.4.
lutio eēt bona ſequeretur / etiam per tempus poſ
ſet eē nec ſanum nec egrum: ſed conſequens eſt falſū /
igitur illud ex quo ſequitur. Sequela probat̄̄ et po
no caſum / alicui animali egro adhibeatur medi-
cina remittens per horam egritudinem ad non gra
dum: ita in inſtanti terminatiuo nihil ſit egritudi
nis et ſucceſſiue per eandem horam approximet̄̄ ali
quod agens contrarium inductioni ſanitatis / qḋ
primo medicinam inductiuam ſanitatis et impedia
tur adequate ab ea. Quo poſito manentibus illis
ſic per tempus in tali animali nec erit ſanitas nec
egritudo: igitur per tempus erit aliquod anīal de
nudatum ab vtro īmeditatorum contrarioruꝫ / qḋ
fuit probandum Nec valet dicere / tūc animal de
ſinit eē. Tum primo tunc aliquod animal deſine
ret eſſe ſine aliqua egritudine / quod eſt falſum. 11dicitur. ¶ Di-
ces ſicut dicendum eſt negando ſequelam. ymo di-
ces / tunc illud morietur. Et cū probat̄̄ / nõ quia
tunc aliquod animal deſineret eē ſine aliqua egri-
tudine: nego ſequelam. Et ratio ē / q2 illud agens cõ
trarium ſanitati vel qualitas mediante qua agit ē
illi animali egritudo. Unde egritudo eſt queuis diſ
poſitio ſenſibiliter ledens operationes animalis.
vt etc̈. infra dicetur ex quo ſequitur / non omne il-
lnd in quo eſt egritudo ſubiectiue eſt egrum. plerū
eni3 denominat̄̄ animal egrū per egritudinem que
non eſt iu ipſo: 22de forli. Et hoc eſt correlarium de forliuio
prima primi .9.4.
Sed contra / quia tunc homo deſine-
ret eē per vltimum inſtans ſui eſſe. Sed conſequens
eſt falſum: igitur illud ex quo ſequitur. Sequela pa
tet aſpicienti. ¶ Reſpondeo / non habeo illud ī ta
li caſu pro inconuenienti.
ret eē per vltimum inſtans ſui eſſe. Sed conſequens
eſt falſum: igitur illud ex quo ſequitur. Sequela pa
tet aſpicienti. ¶ Reſpondeo / non habeo illud ī ta
li caſu pro inconuenienti.
Pro epilogo autem huius materie ad
uerte hanc diſtīctionē forme introducēde abiicien
de. q2 vel talis forma abiiciēda requiritur ad cõſer-
uationem paſſi. Et ſic dico / in inſtanti corruptio-
nis talis forme corrumpitur paſſum: Et introducit̄̄
ſubito contraria forma in materia ſi nulla ſit paſ-
ſi reſiſtentia. Si vero non requiritur forma expellē
da ad conſeruationem paſſi aut forma introducen
da eſt paſſo conſentanea et naturalis: aut non. Si
primum ſnbito introducitur dummõ non ſit contra
rium circunſtans aut aliquod īpediens. Si nõ tunc
manet paſſum per inſtans vel per tempus ſi natum
ſit manere ab vtro contrariorum denudatum ꝓ-
pter reſiſtentiam. Sed tamen non manebit per tem
pus ſi contraria ſint īmediata.
uerte hanc diſtīctionē forme introducēde abiicien
de. q2 vel talis forma abiiciēda requiritur ad cõſer-
uationem paſſi. Et ſic dico / in inſtanti corruptio-
nis talis forme corrumpitur paſſum: Et introducit̄̄
ſubito contraria forma in materia ſi nulla ſit paſ-
ſi reſiſtentia. Si vero non requiritur forma expellē
da ad conſeruationem paſſi aut forma introducen
da eſt paſſo conſentanea et naturalis: aut non. Si
primum ſnbito introducitur dummõ non ſit contra
rium circunſtans aut aliquod īpediens. Si nõ tunc
manet paſſum per inſtans vel per tempus ſi natum
ſit manere ab vtro contrariorum denudatum ꝓ-
pter reſiſtentiam. Sed tamen non manebit per tem
pus ſi contraria ſint īmediata.
Sed contra / quia ſubiectum contrari
orum īmediatorum ſtat naturaliter ſine altero illo
rum / quod eſt ſibi conueniens et cum ſibi diſconueni
enti: igitur poteſt ſtare naturaliter ſine conuenien-
ti et ſine diſconuenienti ſimul. Patet conſequentia /
quia alias propter deſitionē diſpoſitionis diſcon
uenientis ſubiectum deſineret eē / quod eſt abſurduꝫ
in philoſophia.
orum īmediatorum ſtat naturaliter ſine altero illo
rum / quod eſt ſibi conueniens et cum ſibi diſconueni
enti: igitur poteſt ſtare naturaliter ſine conuenien-
ti et ſine diſconuenienti ſimul. Patet conſequentia /
quia alias propter deſitionē diſpoſitionis diſcon
uenientis ſubiectum deſineret eē / quod eſt abſurduꝫ
in philoſophia.
Secundo arguitur
Et pono minimū
naturale inter calidum et frigidum in equali diſtan
tia ita calidū et frigidum nata ſint agere ab eq̈li
ꝓportione in illud minimū naturale et ſit illud mi-
nimū naturale ita natū ſuſcipere actionem vnius ſi
cut alṫi. Quo poſito ſic argumētor calidū agit ī il-
lud minimū naturale cum habeat ꝓportionem ma
ioris īequalitatis ad ipſuꝫ. Et ſimiliter frigidū: et
non per diuerſas partes cum illud ſit minimū natū
ſuſcipere caliditatem et frigiditatem que per ſe po
teſt exiſtere: igitur in illo minimo naturali eſt ſimul
caliditas et frigiditas: et per conſequens contraria
ſe compatiuntur. Nec valet dicere / vnum illorum
agentium impedit aliud: et ſic neutrum agit: q2 po-
no / tota reſiſtentia paſſi cum adiutorio calidi iu-
uantis ipſum ne frigidū agat in illud ſit minor acti
uitate frigidi. et ſic dicat̄̄ de actiuitate calidi etc. / quo
poſito vtrun illorum habebit ꝓportionem maio-
ris inequalitatis ad paſſum et per conſeq̄ns aget.
naturale inter calidum et frigidum in equali diſtan
tia ita calidū et frigidum nata ſint agere ab eq̈li
ꝓportione in illud minimū naturale et ſit illud mi-
nimū naturale ita natū ſuſcipere actionem vnius ſi
cut alṫi. Quo poſito ſic argumētor calidū agit ī il-
lud minimū naturale cum habeat ꝓportionem ma
ioris īequalitatis ad ipſuꝫ. Et ſimiliter frigidū: et
non per diuerſas partes cum illud ſit minimū natū
ſuſcipere caliditatem et frigiditatem que per ſe po
teſt exiſtere: igitur in illo minimo naturali eſt ſimul
caliditas et frigiditas: et per conſequens contraria
ſe compatiuntur. Nec valet dicere / vnum illorum
agentium impedit aliud: et ſic neutrum agit: q2 po-
no / tota reſiſtentia paſſi cum adiutorio calidi iu-
uantis ipſum ne frigidū agat in illud ſit minor acti
uitate frigidi. et ſic dicat̄̄ de actiuitate calidi etc. / quo
poſito vtrun illorum habebit ꝓportionem maio-
ris inequalitatis ad paſſum et per conſeq̄ns aget.
Tertio principaliter ad idem arguit̄̄
ſic argumēto pauli veneti in libro de generatiõe ca
pite: 25°. Sit a. calidū et b. frigidum agentia et patiē
tia ab inuicē et cū b. incipit introducere frigiditatē
ſit vna parua pars ipſius a. repaſſa ꝓpinquior fri
gido a quo recipit frigiditatem: et ſit d. pars maior
non repaſſa in eodem inſtanti. Quo poſito ſic ar-
guo d. pars repaſſa agit in b. ꝓducendo caliditatē /
igitur agit in c. etiam producendo caliditatem et b.
frigidum agit in c. ꝓducendo frigiditatem ex caſu /
igitur in c. parte eſt caliditas et frigiditas in eodem
ſubiecto adequate. Prima conſequentia ptꝫ / q2 om
ne agens in remotum ceteris paribus agit in ꝓpin
quum Item melius applicatur d. pars ipſi c. ꝙ̄ ipſi
b. et non tm̄ reſiſtit ei c. ſicut b. / igit̄̄ d. pars agit in c.
331. cõfir̄a°. ¶ Et confirmatur / q2 in corpore medio colore colo-
rato puta viridi croceo etc. ſunt qualitates contra-
rie / igitur contraria ſe cõpatiunt̄̄. 44phūs de
ſen. et ſē. Antecedens patet
ꝑ phm̄ in libro de ſen. et ſēſa. dicētē colores medios
cõponi ex extremis. Patꝫ etiam hoc ꝑ pictores qui
ex cõmixtione albedinis et nigredinis faciunt colo-
res medios. 552. confir. ¶ Confirmat̄̄ ſecundo / q2 aliquid moue
tur motibus contrariis / igitur contraria ſe compa
tiuntur. Antecedens patet de anima rationali aſcē
dente in vno brachio et deſcendente in alio ¶ Dices
et bene diſtinguendo antecedens aut per ſe et ſic ne-
gatur aut per accidens / et ſic conceditur. ¶ Contra
aliquid mouetur per ſemotibus contrariis / igitur
ſolutio nulla. Antecedens probatur et volo / deſcē
dat lancea in aere et aſcendat muſca per lã
ceam. Quo poſito illa muſca aſcendit per lanceam
et ſimiliter deſcendit cū lancea / igitur ſimul aſcendit
et deſcendit cum lancea per ſe / quod fuit probanduꝫ
ſic argumēto pauli veneti in libro de generatiõe ca
pite: 25°. Sit a. calidū et b. frigidum agentia et patiē
tia ab inuicē et cū b. incipit introducere frigiditatē
ſit vna parua pars ipſius a. repaſſa ꝓpinquior fri
gido a quo recipit frigiditatem: et ſit d. pars maior
non repaſſa in eodem inſtanti. Quo poſito ſic ar-
guo d. pars repaſſa agit in b. ꝓducendo caliditatē /
igitur agit in c. etiam producendo caliditatem et b.
frigidum agit in c. ꝓducendo frigiditatem ex caſu /
igitur in c. parte eſt caliditas et frigiditas in eodem
ſubiecto adequate. Prima conſequentia ptꝫ / q2 om
ne agens in remotum ceteris paribus agit in ꝓpin
quum Item melius applicatur d. pars ipſi c. ꝙ̄ ipſi
b. et non tm̄ reſiſtit ei c. ſicut b. / igit̄̄ d. pars agit in c.
331. cõfir̄a°. ¶ Et confirmatur / q2 in corpore medio colore colo-
rato puta viridi croceo etc. ſunt qualitates contra-
rie / igitur contraria ſe cõpatiunt̄̄. 44phūs de
ſen. et ſē. Antecedens patet
ꝑ phm̄ in libro de ſen. et ſēſa. dicētē colores medios
cõponi ex extremis. Patꝫ etiam hoc ꝑ pictores qui
ex cõmixtione albedinis et nigredinis faciunt colo-
res medios. 552. confir. ¶ Confirmat̄̄ ſecundo / q2 aliquid moue
tur motibus contrariis / igitur contraria ſe compa
tiuntur. Antecedens patet de anima rationali aſcē
dente in vno brachio et deſcendente in alio ¶ Dices
et bene diſtinguendo antecedens aut per ſe et ſic ne-
gatur aut per accidens / et ſic conceditur. ¶ Contra
aliquid mouetur per ſemotibus contrariis / igitur
ſolutio nulla. Antecedens probatur et volo / deſcē
dat lancea in aere et aſcendat muſca per lã
ceam. Quo poſito illa muſca aſcendit per lanceam
et ſimiliter deſcendit cū lancea / igitur ſimul aſcendit
et deſcendit cum lancea per ſe / quod fuit probanduꝫ
In oppoſitum ſunt rationes aucto
ritates contra aliam rationem aducte.
ritates contra aliam rationem aducte.
Sit igitur concluſio reſpõſiua ad du
bium: probabile eſt qualitates contrarias in q̇buſ
cun gradibus ſe excludere. hec concluſio patet ſol
uendo rationes ad oppoſitum factas
bium: probabile eſt qualitates contrarias in q̇buſ
cun gradibus ſe excludere. hec concluſio patet ſol
uendo rationes ad oppoſitum factas
Ad rationes ante oppoſitum
Ad pri-
mam dico ſicut dictum eſt / ibi vſ ad vltimaꝫ repli
cam. Ad quam reſpondeo / nulla egritudo eſt ita
diſcouueniens quin ſit quodam mõ naturalis. diſ-
poſitio. Hoc videtur dicere iacobus de forliuio ī ṗ-
mo tegni .9:11.
mam dico ſicut dictum eſt / ibi vſ ad vltimaꝫ repli
cam. Ad quam reſpondeo / nulla egritudo eſt ita
diſcouueniens quin ſit quodam mõ naturalis. diſ-
poſitio. Hoc videtur dicere iacobus de forliuio ī ṗ-
mo tegni .9:11.
Ad ſecundam rationcm dico / agen-
tia illa producunt in illud minimum naturale qua
litatem ſecundam virtualiter continentem calidita
tem et frigiditatem: Et talis qualitas eſt tepiditas
tia illa producunt in illud minimum naturale qua
litatem ſecundam virtualiter continentem calidita
tem et frigiditatem: Et talis qualitas eſt tepiditas
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib