Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Page concordance

< >
Scan Original
231 179
232 180
233 181
234 182
235 183
236 184
237 185
238 186
239 187
240 188
241 189
242 190
243 191
244 192
245 193
246 194
247 195
248 196
249 197
250 198
251 199
252 200
253 201
254 202
255 203
256 204
257 205
258 206
259 207
260 208
< >
page |< < (206) of 389 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:space="preserve">
              <pb o="206" file="0258" n="258" rhead="THEORIÆ"/>
            perius num. </s>
            <s xml:space="preserve">437, & </s>
            <s xml:space="preserve">inde etiam quid ductilitas, ac malleabili-
              <lb/>
            tas ſit, facile intelligitur. </s>
            <s xml:space="preserve">Ductilia nimirum a mollibus non
              <lb/>
            differunt, niſi in majore, vel minore vi, qua figuram tuentur
              <lb/>
            ſuam: </s>
            <s xml:space="preserve">ut enim mollia preſſione tenui, & </s>
            <s xml:space="preserve">ipſis digitis compri-
              <lb/>
            muntur, vel ſaltem figuram mutant, ſed mutatam retinent,
              <lb/>
            ita ductilia ictu validiore mallei mutant itidem figuram ſuam
              <lb/>
            veterem, & </s>
            <s xml:space="preserve">retinent novam, quam acquirunt.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">449. </s>
            <s xml:space="preserve">Atque hoc demum pacto quæcunque pertinent ad flui-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0258-01" xlink:href="note-0258-01a" xml:space="preserve">Superiora o-
                <lb/>
              mnia profluere
                <lb/>
              ex Theoria: e-
                <lb/>
              jus foecunditas:
                <lb/>
              illa omnia a
                <lb/>
              denſitate non
                <lb/>
              pendere.</note>
            dorum, & </s>
            <s xml:space="preserve">ſolidorum diverſa genera, nam & </s>
            <s xml:space="preserve">elaſtica, mol-
              <lb/>
            lia, ductilia, fragilia eodem referuntur, invenimus omnia in
              <lb/>
            illo particularum diſcrimine orto ex ſola diverſa combinatione
              <lb/>
            punctorum, quam nobis Theoria rite applicata exhibuit, in
              <lb/>
            quibus omnibus immenſa varietas itidem haberi poterit, & </s>
            <s xml:space="preserve">de-
              <lb/>
            bebit; </s>
            <s xml:space="preserve">ſi curva primigenia ingentem habeat numerum interſe-
              <lb/>
            ctionum cum axe, & </s>
            <s xml:space="preserve">particulæ primi ordinis, ac reliquæ or-
              <lb/>
            dinum ſuperiorum diſpoſitiones, quæ in infinitum variari poſ-
              <lb/>
            ſunt, habuerint plurimas, & </s>
            <s xml:space="preserve">admodum diverſas inter ſe, ac eas
              <lb/>
            inprimis, quæ ad hæc ipſa figurarum, & </s>
            <s xml:space="preserve">virium diſcrimina
              <lb/>
            requiruntur. </s>
            <s xml:space="preserve">Illud unum hic diligenter notandum eſt, quod
              <lb/>
            ipſam Theoriam itidem commendat plurimum, haſce proprie-
              <lb/>
            tates omnes a denſitate nihil omnino pendere. </s>
            <s xml:space="preserve">Fieri enim pot-
              <lb/>
            eſt, uti num. </s>
            <s xml:space="preserve">183 notavimus, ut curva virium primigenia
              <lb/>
            limites, & </s>
            <s xml:space="preserve">arcus habeat quocunque ordine in diverſis diſtantiis
              <lb/>
            permixtos quocunque numero, ut validiores, & </s>
            <s xml:space="preserve">minus validi,
              <lb/>
            ac ampliores, & </s>
            <s xml:space="preserve">minus ampli commiſceantur inter ſe utcun-
              <lb/>
            que, adeoque phænomena eadem figurarum, & </s>
            <s xml:space="preserve">virium æque in-
              <lb/>
            veniri poſſint, ubi multo plura, & </s>
            <s xml:space="preserve">ubi multo pauciora puncta
              <lb/>
            maſſam conſtituunt.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">450. </s>
            <s xml:space="preserve">Jam vero illa, quæ vulgo elementa appellari ſolent,
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0258-02" xlink:href="note-0258-02a" xml:space="preserve">Communiaqua.
                <lb/>
              tuor elementa
                <lb/>
              quid ſint.</note>
            Terra, Aqua, Aer, Ignis, nihil aliud mihi ſunt, niſi diver-
              <lb/>
            ſa ſolida, & </s>
            <s xml:space="preserve">fluida, ex iiſdem homogeneis punctis compoſita
              <lb/>
            diverſimode diſpoſitis, ex quibus deinde permixtis alia adhuc
              <lb/>
            magis compoſita corpora oriuntur. </s>
            <s xml:space="preserve">Et quidem Terra ex par-
              <lb/>
            ticulis conſtat inter ſe nulla vi conjunctis, quæ ſoliditatem
              <lb/>
            aliarum admixtione particularum acquirunt, ut cineres oleo-
              <lb/>
            rum ope, vel etiam aliqua mutatione diſpoſitionis internæ, ut
              <lb/>
            in vitrificatione evenit, quæ transformationes quo pacto acci-
              <lb/>
            dant, dicemus poſtremo loco. </s>
            <s xml:space="preserve">Aqua eſt fluidum liquidum ela-
              <lb/>
            ſticitate carens cadente ſub ſenſum per compreſſionem ſenſibi-
              <lb/>
            lem, licet ingentem exerceant repulſivam vim ejus particulæ,
              <lb/>
            fuſtinentes vel externæ vis, vel ſui ipſius ponderis preſſio-
              <lb/>
            nem ſine ſenſibili diſtantiarum imminutione. </s>
            <s xml:space="preserve">Aer eſt flui-
              <lb/>
            dum elaſticum, quem admodum probabile eſt conſtare parti-
              <lb/>
            culis plurimorum generum, cum e plurimis etiam fixis cor-
              <lb/>
            poribus generetur admodum diverſis, ut videbimus, ubi de
              <lb/>
            transformationibus agendum erit, ac propterea continet vapo-
              <lb/>
            res, & </s>
            <s xml:space="preserve">exhalationes plurimas, & </s>
            <s xml:space="preserve">heterogenea corpuſcula, quæ
              <lb/>
            in eo innatant: </s>
            <s xml:space="preserve">ſed ejus particulæ ſatis magna vi ſe </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>