Vitruvius, Marci Vitruvii Pollionis De architectura libri decem : ope codicis Guelferbytani, editionis principis, ceterorumque subsidiorum recensuit, et glossario in quo vocabula artis propria Germ. Ital. Gall. et Angl. explicantur, 1800

Table of contents

< >
[91.] CAPUT IV. De proprietate item nonnullorum locorum et fontiun.
[92.] CAPUT V. De aquarum experimentis.
[93.] CAPUT VI. De librationibus aquarum et inſtrumentis ad hunc uſum.
[94.] CAPUT VII. De ductionibus aquarum; de puteorum ſoſſionibus; de ciſternis, etε de Signinis operibus.
[95.] M. VITRUVII POLLIONIS DE ARCHITECTURA LIBER NONUS. PRAEFATIO.
[96.] (CAPUT I.)
[97.] (CAPUT II.)
[98.] (CAPUT III.)
[99.] CAPUT I. (IV.) De gnomonicis rationibus ex radiis ſolis per umbram inventis, et mundo atque planetis.
[100.] CAPUT (V.) II. De Solis curſu per duodecim ſigna.
[101.] CAPUT III. (VI.) De ſideribus quae ſunt a zodiaco ad ſeptentrionem.
[102.] CAPUT IV. (VII.) De ſideribus quae ſunt a zodiaco ad meridiem.
[103.] CAPUT V. (VIII.) De horologiorum rationibus et umbris gnomonum aequinoctiali tempore Romae, et nonnullis aliis locis.
[104.] CAPUT VI. (IX.) De quorundam horologiorum ratione, et inventoribus.
[105.] M. VITRUVII POLLIONIS DE ARCHITECTURA LIBER DECIMUS. PRAEFATIO.
[106.] CAPUT I. De machina et ejus ab organo diſferentia.
[107.] CAPUT II. De machinis tractoriis.
[108.] CAPUT III. De alia machina tractoria.
[109.] CAPUT IV. Similis ſuperiori machina, cui coloſſicotera tutius committi poſſunt, im-mutata duntaxat ſucula in tympanum.
[110.] CAPUT V. Aliud machinae tractoriae genus, Polyſpaſtos.
[111.] CAPUT VI. Ingenioſa Cteſiphontis ratio ad gravia onera ducenda.
[112.] CAPUT VII. De inventione lapicidinae qua templum Dianae Epheſiae conſtructum eſt.
[113.] CAPUT VIII. De porrecto et rotundatione machinarum ad onerum levationes.
[114.] CAPUT IX. De organorum ad aquam hauriendam generibus et primum de tympano.
[115.] CAPUT X. De alio tympano, et hydromylis.
[116.] CAPUT XI. De cochlea quae magnam copiam extollit aquae, ſed non tam alte.
[117.] CAPUT XII. De Cteſibica machina, quae altiſſime extollit aquam.
[118.] CAPUT XIII. De Hydraulicis.
[119.] CAPUT XIV. Qua ratione rheda vel navi vecti, peractum iter dimetiamur.
[120.] CAPUT XV. De catapultarum et ſcorpionum rationibus.
< >
page |< < (234) of 376 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div205" type="section" level="1" n="110">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s4074" xml:space="preserve">
              <pb o="234" file="0258" n="258" rhead="M. VITRUVII P. DE ARCHITECTURA"/>
            tur in ſummum ad orbiculos ſecundos, trajecti redeunt ad imum: </s>
            <s xml:id="echoid-s4075" xml:space="preserve">ex imo
              <lb/>
            referuntur ad caput, et trajecti per ſummos redeunt ad machinam imam.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s4076" xml:space="preserve">In radice autem machinae collocatur tertia trochlea. </s>
            <s xml:id="echoid-s4077" xml:space="preserve">Eam autem Graeci
              <lb/>
            ἐπάγοντα, noſtri artemonem (f) appellant. </s>
            <s xml:id="echoid-s4078" xml:space="preserve">Ea trochlea religatur ad ma-
              <lb/>
            chinae radicem habens orbiculos tres, per quos trajecti funes (g) tradun-
              <lb/>
            tur hominibus ad ducendum. </s>
            <s xml:id="echoid-s4079" xml:space="preserve">Ita tres ordines hominum ducentes, ſine
              <lb/>
            ergata, celeriter onus ad ſummum perducunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s4080" xml:space="preserve">Hoc genus machinae po-
              <lb/>
            lyſpaſton appellatur, quod multis orbiculorum circuitionibus et facilita-
              <lb/>
            tem ſummam praeſtat et celeritatem. </s>
            <s xml:id="echoid-s4081" xml:space="preserve">Una autem ſtatutio tigni hanc ha-
              <lb/>
            bet utilitatem; </s>
            <s xml:id="echoid-s4082" xml:space="preserve">quod ante, quantum velit a dextra ac ſiniſtra, ad latera
              <lb/>
            declinando onus deponere poteſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s4083" xml:space="preserve">Harum machinationum omnium, quae ſupra ſunt ſcriptae, rationes non modo ad has res, ſed etiam ad o-
              <lb/>
            nerandas et exonerandas naves ſunt paratae, aliae erectae, aliae planae
              <lb/>
            in carcheſiis verſatilibus collocatae. </s>
            <s xml:id="echoid-s4084" xml:space="preserve">Non minus ſine tignorum erectioni-
              <lb/>
            bus, in plano etiam eadem ratione et temperatis funibus et trochleis,
              <lb/>
            ſubductiones navium efficiuntur.</s>
            <s xml:id="echoid-s4085" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div207" type="section" level="1" n="111">
          <head xml:id="echoid-head116" xml:space="preserve">
            <emph style="bf">CAPUT VI.</emph>
            <lb/>
          Ingenioſa Cteſiphontis ratio ad gravia onera ducenda.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s4086" xml:space="preserve">
              <emph style="bf">N</emph>
            on eſt alienum, etiam Cteſiphontis ingenioſam rationem exponere. </s>
            <s xml:id="echoid-s4087" xml:space="preserve">Is enim ſcapos columnarum ex lapicidinis cum deportare vellet Epheſum
              <lb/>
            ad Dianae fanum, propter magnitudinem onerum, et viarum campeſtrem
              <lb/>
            mollitudinem, non conſiſus carris, ne rotae devorarentur, ſic eſt conatus. </s>
            <s xml:id="echoid-s4088" xml:space="preserve"> De materia trientali ſcapos quatuor, duos transverſarios (a) interpoſitos
              <lb/>
            duobus longis (d), quanta longitudo ſcapi fuerat, complectit et
              <note symbol="3)" position="foot" xlink:label="note-0258-01" xlink:href="note-0258-01a" xml:space="preserve">Cod. G. et F. proclinando.</note>
              <note symbol="1)" position="foot" xlink:label="note-0258-02" xlink:href="note-0258-02a" xml:space="preserve">Sic Codices Guelf. et Fran. at E. S. inventionem.</note>
              <note symbol="*)" position="foot" xlink:label="note-0258-03" xlink:href="note-0258-03a" xml:space="preserve">Forma III.</note>
              <note symbol="2)" position="foot" xlink:label="note-0258-04" xlink:href="note-0258-04a" xml:space="preserve">Duobus longis non leguntur in Codicibus G. et F. nec in E. S.</note>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>