1bit, cùm ipſam, quis pulſauerit?
An non ratione id optima accidit?
quandoqui
dem optima quæque melodiæ gratia ſæpè Meſe vtuntur: omneſque probi Poetæ cre
brò ad meſen veniunt: & ſi ab ea diſceſſerint, ad eam ſtatim reuertuntur: nec vllam
aliam toties repetunt. quemadmodum igitur demptis ex oratione quibuſdam con
iunctionibus (veluti τὲ, & ἤ) non eſt amplius ſermo græcus; alijs verò detractis
nihil ſermoni detrahitur; eò, quod illis vti ſæpè neceſſe eſt, his verò perrarò. ſic
etiam ſonus meſes eſt veluti aliorum ſonorum coniunctio, maximeque pulchriorŭ;
propterea eius ſonus ſæpiſſimè aſſumi ſolet) Si quis ea, quæ initio dicta ſunt, pro
bè tenuerit, facilè ad huius problematis intelligentiam perueniet; per me
ſen motam intellige de ſuo ſibi conuente ſtatu dimotam, & ideò ab alijs chor
dis diſſonantem. Idem quærit Probl. 38.
dem optima quæque melodiæ gratia ſæpè Meſe vtuntur: omneſque probi Poetæ cre
brò ad meſen veniunt: & ſi ab ea diſceſſerint, ad eam ſtatim reuertuntur: nec vllam
aliam toties repetunt. quemadmodum igitur demptis ex oratione quibuſdam con
iunctionibus (veluti τὲ, & ἤ) non eſt amplius ſermo græcus; alijs verò detractis
nihil ſermoni detrahitur; eò, quod illis vti ſæpè neceſſe eſt, his verò perrarò. ſic
etiam ſonus meſes eſt veluti aliorum ſonorum coniunctio, maximeque pulchriorŭ;
propterea eius ſonus ſæpiſſimè aſſumi ſolet) Si quis ea, quæ initio dicta ſunt, pro
bè tenuerit, facilè ad huius problematis intelligentiam perueniet; per me
ſen motam intellige de ſuo ſibi conuente ſtatu dimotam, & ideò ab alijs chor
dis diſſonantem. Idem quærit Probl. 38.
377
Probl. 21. (Cur qui grauius căntant, ſi abſonant deprehendi facilius poſſunt, quă,
qui cantant acutius: nec verò ſecus in rithmis accidit. euidentiores enim, qui pec
cant in grauiori. Vtrum, quòd plus temporis graue obtinet? plus autem plenius à
ſenſu auriŭm percipi poteſt. Vel quia illud in ampliori tempore agitur, & ideò am
pliorem etiam ſui ſenſationem exhibet. Velox autem, & acutŭ facilè ob ſuam ve
locitatem latitat) Quid eſſet rithmus explicabitur in problemate 27. ſequen
ti ait: (Velox autem, & acutum) Cur vox acuta ſit velox, dictum eſt in 1. Top.
cap. 13. reliqua ſunt ſatis clara.
qui cantant acutius: nec verò ſecus in rithmis accidit. euidentiores enim, qui pec
cant in grauiori. Vtrum, quòd plus temporis graue obtinet? plus autem plenius à
ſenſu auriŭm percipi poteſt. Vel quia illud in ampliori tempore agitur, & ideò am
pliorem etiam ſui ſenſationem exhibet. Velox autem, & acutŭ facilè ob ſuam ve
locitatem latitat) Quid eſſet rithmus explicabitur in problemate 27. ſequen
ti ait: (Velox autem, & acutum) Cur vox acuta ſit velox, dictum eſt in 1. Top.
cap. 13. reliqua ſunt ſatis clara.
Probl. 22. ex ſe manifeſtum eſt: atque idem cum ſequenti num.
46.
378
Probl. 23. (Cur Nete duplo acutior eſt hypate?
An primum, quod cum ner
uus parte ſui dimidia, & totus ſimul pulſatur, Diapaſon concinentia exultat: quod
pariter in fiſtulis apparet, ſonus enim, qui per medium foramen emergit Diapaſon
cum eo reſonat, qui per totam fiſtulam exit. In cæteris etiam duplo interuallo Dia
paſon continetur, nam, & qui tibias perforant, it a eas oſſumunt. & qui fiſtulas aptè
elaborant, ſumitatem extremam tăntum hypates circumlinunt: netem verò ad vſque
dimidium obturant. & in Triquetris Pſalterijs, nerui, quorum alter ſit alterius
longitudine duplus, æquè intenti Diapaſon reddunt. Diapente verò ſeſquialtera
proportione; Diateſſaron autem ſeſquitertio interuallo continetur) Ex ijs, quæ
initio huius tractationis de Monochordij diuiſione, deque; Diapaſon, Diapen
te, Diateſſaron conſonantiarum ordine, ac proportione dicta ſunt, perſpi
cua omnino redduntur omnia, quæ hic quæruntur, & redduntur. Illud no
tandum Triquetrum Pſalterium inſtrumentum muſicum fuiſſe, à triangula
ri figura denominatum, noſtræ forſan Harpæ, perſimile: in quo fides eſſent
eo modo diſpoſitæ, ac intentæ, vt in Harpa.
uus parte ſui dimidia, & totus ſimul pulſatur, Diapaſon concinentia exultat: quod
pariter in fiſtulis apparet, ſonus enim, qui per medium foramen emergit Diapaſon
cum eo reſonat, qui per totam fiſtulam exit. In cæteris etiam duplo interuallo Dia
paſon continetur, nam, & qui tibias perforant, it a eas oſſumunt. & qui fiſtulas aptè
elaborant, ſumitatem extremam tăntum hypates circumlinunt: netem verò ad vſque
dimidium obturant. & in Triquetris Pſalterijs, nerui, quorum alter ſit alterius
longitudine duplus, æquè intenti Diapaſon reddunt. Diapente verò ſeſquialtera
proportione; Diateſſaron autem ſeſquitertio interuallo continetur) Ex ijs, quæ
initio huius tractationis de Monochordij diuiſione, deque; Diapaſon, Diapen
te, Diateſſaron conſonantiarum ordine, ac proportione dicta ſunt, perſpi
cua omnino redduntur omnia, quæ hic quæruntur, & redduntur. Illud no
tandum Triquetrum Pſalterium inſtrumentum muſicum fuiſſe, à triangula
ri figura denominatum, noſtræ forſan Harpæ, perſimile: in quo fides eſſent
eo modo diſpoſitæ, ac intentæ, vt in Harpa.
379
Probl. 24. (Cur ſi quis pſallens netem pulſatam apprehenderit, ſolam Hypa
tem reſonare videbitur? An quod tinnitus huius maximè connaturalis eſt ſono il
lius, illique conſonus. quia igitur cum ſuo conſimili augetur, hoc ceſſante, ille ſo
lus apparet ſoni verò alij propter paruitatem euaneſcunt) Cur ſi quis dum pſal
terium pulſatur, neten pulſatam ſonantem manu apprehenderit, ita vt ſo
num ipſius interpellet, ſonus ille intermortuus, ac dimidiatus, videbitur ſo
nus hypates, & non alterius chordæ, quia, vt dictum eſt, hypates, & nete,
Diapaſon reſonant; cuius conſonantiæ voces ſunt eiuſdem naturæ, aut val
dè connaturales; imò ſonus hypates duplus eſt ſoni netes. Interpellato igi
tur acutioris ſono, reliquus qui ipſi adeò ſimilis eſt meritò videbitur hypa
tes: ſoni verò aliarum chordarum ob ipſorum paruitatem, quia nimirum
tem reſonare videbitur? An quod tinnitus huius maximè connaturalis eſt ſono il
lius, illique conſonus. quia igitur cum ſuo conſimili augetur, hoc ceſſante, ille ſo
lus apparet ſoni verò alij propter paruitatem euaneſcunt) Cur ſi quis dum pſal
terium pulſatur, neten pulſatam ſonantem manu apprehenderit, ita vt ſo
num ipſius interpellet, ſonus ille intermortuus, ac dimidiatus, videbitur ſo
nus hypates, & non alterius chordæ, quia, vt dictum eſt, hypates, & nete,
Diapaſon reſonant; cuius conſonantiæ voces ſunt eiuſdem naturæ, aut val
dè connaturales; imò ſonus hypates duplus eſt ſoni netes. Interpellato igi
tur acutioris ſono, reliquus qui ipſi adeò ſimilis eſt meritò videbitur hypa
tes: ſoni verò aliarum chordarum ob ipſorum paruitatem, quia nimirum