Clavius, Christoph, In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius

Table of contents

< >
[251.] DE ORTV, ET OCC ASV SIGNO-rum in ſphæra recta.
[252.] COMMENTARIVS.
[253.] COMMENTARIVS.
[254.] COMMENTARIVS.
[255.] COMMENTARIVS.
[256.] QVOMODO ASCENSIO RECTA cuiuſlibet arcus Zodiaci a Verna ſectione inchoati ſupputetur.
[257.] TABVLA ASCENSIONVM Rectarum.
[258.] RESIDVVM TABVLAE ASCEN ſionum rectarum.
[259.] VSVS TABVLÆ ASCESIONVM RECTARVM.
[260.] DE ORTV, ET OCCASV SIGNORVM in ſphæraobliqua.
[261.] COMMENTARIVS.
[262.] COMMENTARIVS.
[263.] COMMENTARIVS.
[264.] COMMENTARIVS.
[265.] QVA RATIONE ASCENSIO OBLIQVA cuiuslibet arcus Zodiaci à Verna ſectione nu-merati inueniatur.
[266.] Sequuntur Tabulæ.
[267.] TABVLA DIFFERENTIARVM Aſcenſionalium.
[268.] RESIDVVM TABVLAE Differentiarum Aſcenſionalium. # Poli
[269.] TABVLA DIFFERENTIARVM Aſcenſionalium.
[270.] RESIDVVM TABVLAE Differentiarum Aſcenſionalium.
[271.] RESIDVVM TABVLAE Differentiarum Aſcenſionalium.
[272.] RESIDVVM TABVLAE Differentiarum Aſcenſionalium.
[273.] RESIDVVM TABVLAE Differentiarum Aſcenſionalium.
[274.] RESIDVVM TABVLAE Differentiarum Aſcenſionalium.
[275.] TABVLA ASCENSIONVM Obliquarum.
[276.] AD LATITV DINEM Graduum 36.
[277.] TABVLA ASCENSIONVM Obliquarum.
[278.] AD LATITVDINEM Graduum 37.
[279.] TABVLA ASCENSIONVM Obliquarum.
[280.] AD LATITVDINEM Graduum 38.
< >
page |< < (222) of 525 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div437" type="section" level="1" n="136">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s8987" xml:space="preserve">
              <pb o="222" file="258" n="259" rhead="Comment. in I. Cap. Sphæræ"/>
            ſemper apparentium, alter uero maximus ſemper occultorum; </s>
            <s xml:id="echoid-s8988" xml:space="preserve">Aut deniq; </s>
            <s xml:id="echoid-s8989" xml:space="preserve">in
              <lb/>
            24. </s>
            <s xml:id="echoid-s8990" xml:space="preserve">horas inæquales, quando nimirum neque per mundi polos incedũt, neque
              <lb/>
            dictos parallelos contingunt, ſed diuidunt omnia ſegmenta parallelorum ſu-
              <lb/>
            pra Horizontem, itemq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s8991" xml:space="preserve">infra Horizontem exiſtentia, in 12. </s>
            <s xml:id="echoid-s8992" xml:space="preserve">partes æquales:
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s8993" xml:space="preserve">ſed de hac uarietate horarum plura dicemus in 3. </s>
            <s xml:id="echoid-s8994" xml:space="preserve">cap. </s>
            <s xml:id="echoid-s8995" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Circvli</emph>
            domo-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-258-01" xlink:href="note-258-01a" xml:space="preserve">Citculi do-
                <lb/>
              morum cœ
                <lb/>
              leftium, &
                <lb/>
              poſitionũ.</note>
            rum cęleſtium, qui totum cęlum in 12. </s>
            <s xml:id="echoid-s8996" xml:space="preserve">partes ſecant, quæ domus cęleſtes di-
              <lb/>
            cuntur. </s>
            <s xml:id="echoid-s8997" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Circvli</emph>
            poſitionnm, qui per communes ſectiones Horizon-
              <lb/>
            tis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s8998" xml:space="preserve">Meridiani, necnon per centrum cuiuſque ſtellæ tranſire definiuntur.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s8999" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Circvli</emph>
            declinationum, qui per polos mundi, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9000" xml:space="preserve">ſingula Æquatoris
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-258-02" xlink:href="note-258-02a" xml:space="preserve">Circuli de
                <lb/>
              clinationũ,
                <lb/>
              & latitudi-
                <lb/>
              num.</note>
            puncta educuntur. </s>
            <s xml:id="echoid-s9001" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Circvli</emph>
            latitudinum, qui per polos Zodiaci, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9002" xml:space="preserve">ſin-
              <lb/>
            gula Eclipticæ puncta deſcribuntur. </s>
            <s xml:id="echoid-s9003" xml:space="preserve">Denique quamplurimi alij circuli repe-
              <lb/>
            riuntur apud Aſtronomos. </s>
            <s xml:id="echoid-s9004" xml:space="preserve">Vt enim maximos omittamus, conſiderantur pro-
              <lb/>
            pemodum infiniti circuli non maximi. </s>
            <s xml:id="echoid-s9005" xml:space="preserve">Nam quilibet maximus habet ſuos pa-
              <lb/>
            rallelos: </s>
            <s xml:id="echoid-s9006" xml:space="preserve">Vt Horizon habet circulos parallelos circa verticem capitis deſcri-
              <lb/>
            ptos, qui dici ſolent circuli altitudinum. </s>
            <s xml:id="echoid-s9007" xml:space="preserve">Aequator habet parallelos circulos
              <lb/>
            circa polos mũdi deſcriptos, cuiuſmodi ſunt illi circuli, quos ſingulæ ſtellæ, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9008" xml:space="preserve">
              <lb/>
            planetæ, ſiue puncta cęli quælibet, ad motum diurnum deſeribunt quotidie.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s9009" xml:space="preserve">Zodiacus habet quoq; </s>
            <s xml:id="echoid-s9010" xml:space="preserve">ſuos parallelos circa polos Zodiaci deſcriptos, quales
              <lb/>
            ſunt ij, quos fingulæ ftellæ & </s>
            <s xml:id="echoid-s9011" xml:space="preserve">planetæ, ſeu quælibet puncta cęli, ad motum pro
              <lb/>
            prium nonæ Sphæræ ab occidente in orientem conficiunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s9012" xml:space="preserve">Idemq́ue dicẽdum
              <lb/>
            eſt de alijs circulis maximis. </s>
            <s xml:id="echoid-s9013" xml:space="preserve">Verum de his circulis omnibus agendum eſt alio
              <lb/>
            in loco; </s>
            <s xml:id="echoid-s9014" xml:space="preserve">Satis enim nunc nobis erit, decem illos priores, qui primarij dicũtur,
              <lb/>
            in hoc 2. </s>
            <s xml:id="echoid-s9015" xml:space="preserve">cap. </s>
            <s xml:id="echoid-s9016" xml:space="preserve">exponere: </s>
            <s xml:id="echoid-s9017" xml:space="preserve">quoniam hi proprie ad ſphæram ſpectant.</s>
            <s xml:id="echoid-s9018" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s9019" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Dicvntvr</emph>
            in ſphæra illi circuli, qui idem cum ſphæra centrum poſ-
              <lb/>
            ſident, maximi, ſiue maiores, quia, ut demonſtrat Theodoſius lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s9020" xml:space="preserve">1. </s>
            <s xml:id="echoid-s9021" xml:space="preserve">propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s9022" xml:space="preserve">6.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s9023" xml:space="preserve">
              <note position="left" xlink:label="note-258-03" xlink:href="note-258-03a" xml:space="preserve">Maximi cir
                <lb/>
              culi, & non
                <lb/>
              maximi in
                <lb/>
              ſphæra cur
                <lb/>
              ſic dicti.</note>
            circuli, qui per ſphæræ centrum dncuntur, ſunt omnium maximi, ita ut maior
              <lb/>
            illis dari non poſſit: </s>
            <s xml:id="echoid-s9024" xml:space="preserve">quemadmodum etiam linea, quæ in circulo aliquo per cẽ
              <lb/>
            trum ducitur, nempe diameter, eſt omnium maxima. </s>
            <s xml:id="echoid-s9025" xml:space="preserve">Illi autem circuli, quo-
              <lb/>
            rum centrum diuerſum eſt à centro ſphæræ, appellantur non maximi, ſiue mi
              <lb/>
            nores, quoniam, ut Theodoſius demonſtrat loco citato, circuli, qui non per
              <lb/>
            centrum ſphæræ ducuntur, minores exiſtunt ijs, qui per centrum ſphæræ tran
              <lb/>
            ſeunt, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9026" xml:space="preserve">quo remotiores à centro ſphæræ fuerint, eo etiã minores efficiuntur.</s>
            <s xml:id="echoid-s9027" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s9028" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Vt</emph>
            autem ea, quæ de circulis cęleſtibus dicenda erunt, perfectius intelli-
              <lb/>
            gantur, adducam in medium aliquot proprietates circulorum ſphæræ tam ma
              <lb/>
            iorum, quàm minorum, demonſtratas à Theodoſio in ſphæricis elementis. </s>
            <s xml:id="echoid-s9029" xml:space="preserve">Ex
              <lb/>
            quibus quidem multa in ſequentibus ſunt demonſtranda.</s>
            <s xml:id="echoid-s9030" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div442" type="section" level="1" n="137">
          <head xml:id="echoid-head142" xml:space="preserve">I.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s9031" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Omnes</emph>
            circuli ſphæræ maximi ſecant feſe mutuo bifariam, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9032" xml:space="preserve">contra, cir
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-258-04" xlink:href="note-258-04a" xml:space="preserve">@@oprieta-
                <lb/>
              tes nonnul-
                <lb/>
              la circulo-
                <lb/>
              @ũ in ſphæ-
                <lb/>
              ra.</note>
            culi in ſphæra ſeſe mutuo bifariam ſecantes, ſunt maximi. </s>
            <s xml:id="echoid-s9033" xml:space="preserve">Primum demõſtrat
              <lb/>
            Theod. </s>
            <s xml:id="echoid-s9034" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s9035" xml:space="preserve">1. </s>
            <s xml:id="echoid-s9036" xml:space="preserve">propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s9037" xml:space="preserve">11. </s>
            <s xml:id="echoid-s9038" xml:space="preserve">Secundum uero propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s9039" xml:space="preserve">12. </s>
            <s xml:id="echoid-s9040" xml:space="preserve">eiuſdem libri.</s>
            <s xml:id="echoid-s9041" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div444" type="section" level="1" n="138">
          <head xml:id="echoid-head143" xml:space="preserve">II.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s9042" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Omnes</emph>
            circuli ſphæræ maximi ſunt inter ſe æquales. </s>
            <s xml:id="echoid-s9043" xml:space="preserve">Quod quidem fa-
              <lb/>
            cile conſtat ex æqualitate diametrorum. </s>
            <s xml:id="echoid-s9044" xml:space="preserve">Eſt enim cuiuſlibet circuli maximi
              <lb/>
            diameter eadem, quæ diameter ſphæræ. </s>
            <s xml:id="echoid-s9045" xml:space="preserve">Imo
              <unsure/>
            ſi alter altero eſſet maior, non
              <lb/>
            eſſet uterque inaximus. </s>
            <s xml:id="echoid-s9046" xml:space="preserve">Minor enim illorum maximus non eſſet, cum alter eo
              <lb/>
            maior detur.</s>
            <s xml:id="echoid-s9047" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>