1
Admistum quoniam simul est in rebus inane.
At contra si mollia sint primordia rerum;
Unde queant validi silices, ferrumque creari,
Non poterit ratio reddi: nam funditus omnis
Principio fundamenti natura carebit.
Sunt igitur solida pollentia simplicitate;
Quorum condenso magis omnia conciliatu
Artari possunt, validasque ostendere vires.
At contra si mollia sint primordia rerum;
Unde queant validi silices, ferrumque creari,
Non poterit ratio reddi: nam funditus omnis
Principio fundamenti natura carebit.
Sunt igitur solida pollentia simplicitate;
Quorum condenso magis omnia conciliatu
Artari possunt, validasque ostendere vires.
Denique iam quoniam generatim reddita finis
Crescendi rebus constat, vitamque tuendi:
Et quid quaeque queant per foedera naturai,
Quid porro nequeant, sancitum quandoquidem extat:
Nec commutatur quidquam, quando omnia constant
Usqueadeo, variae volucres ut in ordine cunctae
Ostendant maculas generalis corpori inesse:
Immutabile materiae quoque corpus habere
Debent nimirum. nam si primordia rerum
Commutari aliqua possent ratione revicta:
Incertum quoque iam constet, quid possit oriri,
Quid nequeat; finita potestas denique cuique
Qua nam sit ratione, utque alte terminus hereat;
Nec toties possent generatim saecla referre
Naturam, motus, victum, moresque parentum.
Crescendi rebus constat, vitamque tuendi:
Et quid quaeque queant per foedera naturai,
Quid porro nequeant, sancitum quandoquidem extat:
Nec commutatur quidquam, quando omnia constant
Usqueadeo, variae volucres ut in ordine cunctae
Ostendant maculas generalis corpori inesse:
Immutabile materiae quoque corpus habere
Debent nimirum. nam si primordia rerum
Commutari aliqua possent ratione revicta:
Incertum quoque iam constet, quid possit oriri,
Quid nequeat; finita potestas denique cuique
Qua nam sit ratione, utque alte terminus hereat;
Nec toties possent generatim saecla referre
Naturam, motus, victum, moresque parentum.
Tum porro, quoniam extremum quoiusque cacumen
Corporis est aliquod, nostri cernere sensus
Iam nequeunt; id nimirum sine partibus extat,
Et minima constat natura: nec fuit umquam
Per se secretum, neque post hac esse valebit;
Alterius quoniam est ipsum pars: primaque & ima,
Inde aliae, atque aliae similes ex ordine partes,
Agmine condenso naturam corporis explent.
Quae quoniam per se nequeunt constare, necesse est
Corporis est aliquod, nostri cernere sensus
Iam nequeunt; id nimirum sine partibus extat,
Et minima constat natura: nec fuit umquam
Per se secretum, neque post hac esse valebit;
Alterius quoniam est ipsum pars: primaque & ima,
Inde aliae, atque aliae similes ex ordine partes,
Agmine condenso naturam corporis explent.
Quae quoniam per se nequeunt constare, necesse est