Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Table of contents

< >
< >
page |< < (208) of 389 > >|
260208THEORIÆ
452. Primo loco ſe mihi offerunt diſſolutio, & ipſi contra-
11Quid ſint: diſ-
ſolutio & præ-
cipitatio: prima
quomodo fiat,
& quæ ſit ejus
cauſa.
ria præcipitatio.
Immiſſis in quædam fluida quibuſdam ſoli-
dis, cernimus, mutuum nexum, qui habebatur inter eorum
particulas, diſſolvi ita, ut ipſa jam nuſquam appareant, quæ ta-
men ibidem adhuc manere in particulas perquam exiguas re-
dacta, &
diſperſa, oſtendit præcipitatio. Nam immiſſo alio
corpore quodam, decidit ad fundum pulviſculus tenuiſſimus e-
jus ſubſtantiæ, &
quodammodo depluit. Sic metalla in ſuis
quæque menſtruis diſſolvuntur, tum ope aliarum ſubſtantiarum
præcipitantur:
aurum diſſolvit aqua regia, quod immiſſo et-
iam communi ſale præcipitatur.
Rei ideam eſt admodum fa-
cile ſibi efformare ſatis diſtinctam.
Si particulæ ſolidi, quod
diſſolvitur, majorem habent attractionem cum particulis aquæ,
quam inter ſe;
utique avellentur a maſſa ſua, & ſingulæ cir-
cumquaque acquirent ſluidas particulas, quæ illas ambiant, uti
limatura ferri adhæret magnetibus, ac fient quidam veluti glo-
buli ſimiles illi, quem referret Terra;
ſi ei tanta aquarum copia
affunderetur, ut poſſet totam alte ſubmergere, vel illi, quem re.
fert Terra ſubmerſa in aere verſus eam gravitante. Si, ut re-
ipſa debet accidere, illa vis attractiva in diſtantiis paullo ma-
joribus ſit inſenſibilis;
ubi jam erit ad illam diſtantiam ſatu-
rata eo fluido particula ſolidi, ulterius fiuidum non attrahet,
quod idcirco aliis eodem pacto particulis ſolidi immerſi affun-
detur.
Quare diſſolvetur ſolidum ipſum, ac quidam veluti
globuli terrulas ſuas cum ingenti affuſa marium vi exhibebunt,
quæ terrulæ ob exiguam molem effugient noſtros ſenſus, nec
vero decident ſuſtentatæ a vi, quæ illas cum circumfuſo mari
conjungit:
ſed globuli illi ipſi conſtituent quandam veluti con-
tinui fluidi maſſam.
Ea eſt diſſolutionis idea.
453. Quod ſi jam in ejuſmodi fluidum immittatur alia ſub-
22Quomodo fiat
præcipitatio, &
quæ ſit ejus ca-
uſa.
ſtantia, cujus particulæ particulas fluidi ad ſe magis attrahant,
&
fortaſſe ad majores etiam diſtantias, quam attrahuntur ab illis;
diſſolvetur utique hæc ſecunda ſubſtantia, & circa ipſius parti-
culas affundentur particulæ fluidi, quæ prioris ſolidi particulis
adhærebant, ab illis avulſæ, &
ipſis ereptæ. Illæ igitur nati-
vo pondere intra fluidum ſpecifice lævius depluent, &
habebi-
tur præcipitatio.
Pulviſculus autem ille veterem particularum
ſuarum nexum non acquiret ibi per ſeſe, vel quia &
gluten
fortaſſe aliquod admodum tenue, quo connectebantur invicem,
diſſolutum ſimul jam deeſt in ſuperficiebus illis, quarum ſepa-
ratio eſt facta, vel potius quia, ut ubi per limam, per tun-
ſionem, vel aliis ſimilibus modis ſolidum in pulverem reda-
ctum eſt, vel utcunque confractum, juxta ea, quæ diximus
num.
413, non poteſt iterum ſolo acceſſu, & appreſſione de-
veniri ad illos eoſdem limites, qui prius habebantur.
33Pluviam for-
taſſe eſſe quod-
dam præcipita-
tionis genus:
454. Hoc pacto diſſolutionis, & præcipitationis acquiritur
idea admodum diſtincta;
& fortaſſe etiam pluvia eſt quod-
dam præcipitationis genus, nec provenit e ſola unione

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index