1minores, quam ſub dupli illius ſunt, omninò euaneſcunt.
Hic eſt ſenſus he
rum verborum; vtrum autem allata ratio ſit bona, aliorum eſto iudicium.
Idem quærit num. 43.
rum verborum; vtrum autem allata ratio ſit bona, aliorum eſto iudicium.
Idem quærit num. 43.
380
Probl. 25. (Cur in harmonijs chorda illa, quæ dicitur Meſe, ſeu media, ſic ap
pellata eſt? cum inter octo nullum medium ſit? An quoniam olim harmoniæ ſep
tem fidibus conſtabant, qui numerus medium habet) Ex ordine chordarum Li
chaonis, & Terpandri, quorum alter ſeptem, alter verò octo chordis mono
chordium conflabat, vt ſupra recenſui, huic loco abundè ſatisfieri poteſt.
pellata eſt? cum inter octo nullum medium ſit? An quoniam olim harmoniæ ſep
tem fidibus conſtabant, qui numerus medium habet) Ex ordine chordarum Li
chaonis, & Terpandri, quorum alter ſeptem, alter verò octo chordis mono
chordium conflabat, vt ſupra recenſui, huic loco abundè ſatisfieri poteſt.
Probl. 26. ſatis ex ſe clarum eſt, atque idem cum num.
47.
381
Probl. 27. (Cur inter omnia, quæ ſub ſenſus cadunt, ſola audibilia mores obti
nent? quamuis ſine ſermone aliquid modulemur, mores tamen præ ſe ipſa modula
tio fert, ſed nec color, nec odor, nec ſapor id habet. An quia motum non ſolŭ eum
obtinet, quo ipſe ſtrepitus aures mouet (talis enim motio reliquis etiam ſenſibus
ineſt, nam, & color mouet viſum) ſed illum etiam quem poſt prædictum, ſubſequen
tem percipimus: hic. n. ſimilitudinem habet, & in rithmis, & in ſonorum grauium,
& acutorum ordine: non autem in eorum mixtione; quod in alijs ſenſibilibus non
eſt. porrò motus ipſi practici ſunt, praxis autem morum index est) Mores obti
nere, aut præſeferre nihil aliud eſt, quàm mores illius referre, & in mentem
reuocare, à quo talis motus, aut ſonus prouenire ſolet, qui ſonus mores il
los refert. propterea videmus cantilenas nonnullas turpes mores reddere,
vt laſciuiam, procacitatem, leuitatem, quia à natura hominum turpium, vt
laſciuorum proficiſci ſolent, eosque; decent. alij cantus ex oppoſito bonos mo
res referunt, vt grauitatem, temperantiam, æſtitatem; qui quidem ex pro
borum hominum natura prodire ſolent, eosque; decent. Illud in prophanis
canticis, iſtud verò in Eccleſiaſticis quotidie experimur; cur autem Audi
bilia præ cætéris mores referant, cauſam Ariſt. refert in motum illum, qui
in ſonis, & vocibus percipitur. neque hic motus eſt is, quo ſonus aures immu
tat, hoc enim commune eſt omnibus ſenſorijs, vt à ſuis obiectis immuten
tur, & afficiantur: ſed is eſt, qui prædictam aurium immutationem ſubſe
quitur, intellectuque; percipitur, v.g. quando audimus cantilenam, ſonus ip
ſe primò aures ferit, easque; afficit; deinde percipimus vocis ipſius motum,
& quaſi curſum, quo à graui in acutum, & è cóntra, aliquando celeriter, ali
quando tardè vario modulamine mouetur. huiuſmodi motus habet in ſe
morum ſimilitudinem; hac igitur de cauſa audibilia mores referunt. Vide
infra probl. 39.
nent? quamuis ſine ſermone aliquid modulemur, mores tamen præ ſe ipſa modula
tio fert, ſed nec color, nec odor, nec ſapor id habet. An quia motum non ſolŭ eum
obtinet, quo ipſe ſtrepitus aures mouet (talis enim motio reliquis etiam ſenſibus
ineſt, nam, & color mouet viſum) ſed illum etiam quem poſt prædictum, ſubſequen
tem percipimus: hic. n. ſimilitudinem habet, & in rithmis, & in ſonorum grauium,
& acutorum ordine: non autem in eorum mixtione; quod in alijs ſenſibilibus non
eſt. porrò motus ipſi practici ſunt, praxis autem morum index est) Mores obti
nere, aut præſeferre nihil aliud eſt, quàm mores illius referre, & in mentem
reuocare, à quo talis motus, aut ſonus prouenire ſolet, qui ſonus mores il
los refert. propterea videmus cantilenas nonnullas turpes mores reddere,
vt laſciuiam, procacitatem, leuitatem, quia à natura hominum turpium, vt
laſciuorum proficiſci ſolent, eosque; decent. alij cantus ex oppoſito bonos mo
res referunt, vt grauitatem, temperantiam, æſtitatem; qui quidem ex pro
borum hominum natura prodire ſolent, eosque; decent. Illud in prophanis
canticis, iſtud verò in Eccleſiaſticis quotidie experimur; cur autem Audi
bilia præ cætéris mores referant, cauſam Ariſt. refert in motum illum, qui
in ſonis, & vocibus percipitur. neque hic motus eſt is, quo ſonus aures immu
tat, hoc enim commune eſt omnibus ſenſorijs, vt à ſuis obiectis immuten
tur, & afficiantur: ſed is eſt, qui prædictam aurium immutationem ſubſe
quitur, intellectuque; percipitur, v.g. quando audimus cantilenam, ſonus ip
ſe primò aures ferit, easque; afficit; deinde percipimus vocis ipſius motum,
& quaſi curſum, quo à graui in acutum, & è cóntra, aliquando celeriter, ali
quando tardè vario modulamine mouetur. huiuſmodi motus habet in ſe
morum ſimilitudinem; hac igitur de cauſa audibilia mores referunt. Vide
infra probl. 39.
Iam explicandum eſt breuiter, quid ſit rithmus, quem Latini numerum
dicunt partim ex Platone, partim ex Ariſt. Plato lib. 2. de leg. ſic. alia qui
dem animalia non habent ſenſationem ordinationis, & inordinationis mo
tuum, quibus rithmus, & harmonia nomen eſt. Ariſt. infra probl. 38. ſic.
rithmo verò gaudemus, quia habet numerum manifeſtum, ordinatum, ra
tumque: vnde & nos ordinatè mouet. Ex quibus patet, rithmum eſſe cer
tam, ac ſtatam periodum aliquot interuallerum ſibi ſuccedéntium in quouis
motu in determinata menſura temporis. quæ periodus ſolet ſæpius recur
rere, aut repeti. dictum eſt in quouis motu, quia in choreis pedum pulſa
tione, ac motu, rithmi complures efficiuntur, quos choreæ magiſtri docent,
qualis eſt is, quem vulgò dicunt Gagliarda. Digitorum etiam motu, &
dicunt partim ex Platone, partim ex Ariſt. Plato lib. 2. de leg. ſic. alia qui
dem animalia non habent ſenſationem ordinationis, & inordinationis mo
tuum, quibus rithmus, & harmonia nomen eſt. Ariſt. infra probl. 38. ſic.
rithmo verò gaudemus, quia habet numerum manifeſtum, ordinatum, ra
tumque: vnde & nos ordinatè mouet. Ex quibus patet, rithmum eſſe cer
tam, ac ſtatam periodum aliquot interuallerum ſibi ſuccedéntium in quouis
motu in determinata menſura temporis. quæ periodus ſolet ſæpius recur
rere, aut repeti. dictum eſt in quouis motu, quia in choreis pedum pulſa
tione, ac motu, rithmi complures efficiuntur, quos choreæ magiſtri docent,
qualis eſt is, quem vulgò dicunt Gagliarda. Digitorum etiam motu, &
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib