Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich, Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero, 1572

List of thumbnails

< >
201
201 (195)
202
202 (196)
203
203 (197)
204
204 (198)
205
205 (199)
206
206 (200)
207
207 (201)
208
208 (202)
209
209 (203)
210
210 (204)
< >
page |< < (255) of 778 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="lat" type="free">
        <div xml:id="echoid-div577" type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s17758" xml:space="preserve">
              <pb o="255" file="0261" n="261" rhead="OPTICAE LIBER VII."/>
            tem comprehendet partem huius diametri decliuis, quæ eſt ſub uitro in rectitudine.</s>
            <s xml:id="echoid-s17759" xml:space="preserve"> Et quia uiſus
              <lb/>
            tangit ſuperficiem uitri, & diametri perpendicularis una pars eſt ſub uitro, alia extra uitrum ex par
              <lb/>
            te centri, altera extra uitrum ex parte extremitatis diametri:</s>
            <s xml:id="echoid-s17760" xml:space="preserve"> pars igitur, quæ ſub uitro eſt, compre-
              <lb/>
            henditur à uiſu extra uitrum ſecundum refraction em:</s>
            <s xml:id="echoid-s17761" xml:space="preserve"> & pars, quæ eſt parte extremitatis diametri,
              <lb/>
            comprehenditur à uiſu extra uitrum:</s>
            <s xml:id="echoid-s17762" xml:space="preserve"> qui uiſus eſt extra uitrum rectè & ſine refractione:</s>
            <s xml:id="echoid-s17763" xml:space="preserve"> pars au-
              <lb/>
            tem quæ eſt ex parte centri, comprehenditur ab utroque uiſu ſecundum refractionem.</s>
            <s xml:id="echoid-s17764" xml:space="preserve"> Nam lineę,
              <lb/>
            quæ exeunt à centro uiſus contingentis uitrum, & extenduntur in corpore uitri, quando perue-
              <lb/>
            niunt ad ſuperficiem uitri, quæ eſt ex parte extremitatis centri, omnes erunt decliues ſuper ſuper-
              <lb/>
            ficiem uitri.</s>
            <s xml:id="echoid-s17765" xml:space="preserve"> Pars ergo, quæ eſt ex parte centri ex diametro perpendicularis, comprehenditur à uiſu
              <lb/>
            contingente uitrum ſecundum refractionem.</s>
            <s xml:id="echoid-s17766" xml:space="preserve"> Lineæ uerò, quæ exeunt à reliquo uiſu ad ſuperio-
              <lb/>
            rem ſuperficiem uitri, erunt decliues ſuper ſuperficiem uitri ſuperiorem:</s>
            <s xml:id="echoid-s17767" xml:space="preserve"> & cum extenduntur ſu-
              <lb/>
            per ſuperficiem aliam uitri, quæ eſt ex parte centri, erunt etiam decliues:</s>
            <s xml:id="echoid-s17768" xml:space="preserve"> reliquus ergo uiſus com-
              <lb/>
            prehendit partem diametri perpendicularis, quæ eſt ex parte centri, duabus refractionibus:</s>
            <s xml:id="echoid-s17769" xml:space="preserve"> par-
              <lb/>
            tem autem, quæ eſt ſub uitro, una ſola refractione:</s>
            <s xml:id="echoid-s17770" xml:space="preserve"> & cum hoc toto, uiſus comprehendit hanc dia-
              <lb/>
            metrum rectam.</s>
            <s xml:id="echoid-s17771" xml:space="preserve"> Et ſi experimentator cooperuerit alterum uiſum, & aſpexerit per uiſum, qui ex
              <lb/>
            parte uitri:</s>
            <s xml:id="echoid-s17772" xml:space="preserve"> comprehendet perpendicularem rectam.</s>
            <s xml:id="echoid-s17773" xml:space="preserve"> Et ſi eleuauerit uiſum ſuum à uitro, & intu-
              <lb/>
            ens ſuerit diametrum perpendicularem ultra uitrum:</s>
            <s xml:id="echoid-s17774" xml:space="preserve"> comprehendet ipſam rectam, cum hoc, quòd
              <lb/>
            comprehendit ipſam ſecundum refractionem.</s>
            <s xml:id="echoid-s17775" xml:space="preserve"> Cauſſa autem huius eſt, quòd omne punctum dia-
              <lb/>
            metri perpendicularis, quando comprehenditur à uiſu ſecundum refractionem, comprehenditur
              <lb/>
            non in ſuo loco, ſed tamen comprehenditur in loco, qui eſt in rectitudine perpendicularis, quæ
              <lb/>
            exit ab illo ſuper ſuperficiem uitri:</s>
            <s xml:id="echoid-s17776" xml:space="preserve"> & iſta diameter eſt perpendicularis, quæ exit à quolibet puncto
              <lb/>
            eius ad ſuperficiem uitri:</s>
            <s xml:id="echoid-s17777" xml:space="preserve"> & nullum punctum comprehenditur refractè, niſi ſuper ipſam.</s>
            <s xml:id="echoid-s17778" xml:space="preserve"> Cum er-
              <lb/>
            go uiſus comprehendit hanc diametrum rectam, & comprehendit formam centri in rectitudine hu
              <lb/>
            ius diametri:</s>
            <s xml:id="echoid-s17779" xml:space="preserve"> forma centri, quam uiſus comprehendit ultra uitrum, quando uiſus tangit uitrum, eſt
              <lb/>
            in rectitudine perpendicularis exeuntis à centro ſuper ſuperficiẽ uitri.</s>
            <s xml:id="echoid-s17780" xml:space="preserve"> Et cum cõprehenderit dia-
              <lb/>
            metrũ decliuem incuruatam:</s>
            <s xml:id="echoid-s17781" xml:space="preserve"> cõprehendet partem eius, quæ exit à centro, quæ eſt ex parte centri,
              <lb/>
            non in ſuo loco:</s>
            <s xml:id="echoid-s17782" xml:space="preserve"> & punctum centri non comprehenditur à uiſu, niſi præter fuuum locum.</s>
            <s xml:id="echoid-s17783" xml:space="preserve"> Et cum
              <lb/>
            angulus incuruationis fuerit ex parte circumferentiæ:</s>
            <s xml:id="echoid-s17784" xml:space="preserve"> tunc punctum, quod eſt forma centri, eſt
              <lb/>
            ſub centro.</s>
            <s xml:id="echoid-s17785" xml:space="preserve"> Ex quo patet, quòd imago cuiuslibet puncti comprehenſi à uiſu ultra corpus diapha-
              <lb/>
            num, ſubtilius corpore diaphano, quod eſt in parte uiſus, eſt in rectitudine lineæ, quæ exit ab illo
              <lb/>
            puncto, perpendicularis ſuper ſuperficiem corporis diaphani, quod eſt in parte uiſus:</s>
            <s xml:id="echoid-s17786" xml:space="preserve"> & eſt remo-
              <lb/>
            tior à ſuperficie corporis diaphani, quod eſt in parte uiſus, quàm ipſum punctum.</s>
            <s xml:id="echoid-s17787" xml:space="preserve"> Et omne pun-
              <lb/>
            ctum comprehenſum à uiſu, eſt in rectitudine lineæ, per quam forma peruenit ad uiſum.</s>
            <s xml:id="echoid-s17788" xml:space="preserve"> Et imago
              <lb/>
            cuiuslibet puncti comprehenſi à uiſu ultra corpus diaphanum, ſubtilius corpore diaphano, quod
              <lb/>
            eſt ex parte uiſus, eſt in differentia communi lineæ, per quam forma peruenit ad uiſum, & perpen-
              <lb/>
            diculari, quæ exit à puncto uiſo ſuper ſuperficiem corporis diaphani, quod eſt ex parte uiſus.</s>
            <s xml:id="echoid-s17789" xml:space="preserve"> Ex
              <lb/>
            omnibus ergo iſtis declaratis in hoc capitulo patet, quòd imago cuiuslibet puncti uiſi, comprehen-
              <lb/>
            ſi à uiſu ultra corpus diaphanum diuerſæ diaphanitatis à diaphanitate corporis, quod eſt in parte
              <lb/>
            uiſus (cum uiſus fuerit decliuis à perpendicularib exeuntibus ab illa reſuper ſuperficiem corporis
              <lb/>
            diaphani, quod eſt in parte uiſus) eſt in differentia communilineæ, per quam forma illius pun-
              <lb/>
            cti peruenit ad uiſum, & perpendiculari, quæ exit ab illo puncto ſuper ſuperficiem corporis dia-
              <lb/>
            phani, quod eſt in parte uiſus:</s>
            <s xml:id="echoid-s17790" xml:space="preserve"> ſiue corpus diaphanum, quod eſt in parte uiſus, ſit ſubtilius corpo-
              <lb/>
            re diaphano, quod eſt in parte rei uiſæ:</s>
            <s xml:id="echoid-s17791" xml:space="preserve"> ſiue groſsius.</s>
            <s xml:id="echoid-s17792" xml:space="preserve"> Quare autem uiſus comprehendat rem ui-
              <lb/>
            ſam in loco imaginis, & quare imago ſit in loco ſectionis inter lineam, per quam forma peruenit
              <lb/>
            ad uiſum, & inter perpendicularem, quæ exit à puncto uiſo ad ſuperficiem corporis diaphani, po-
              <lb/>
            ſtea dicetur.</s>
            <s xml:id="echoid-s17793" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div579" type="section" level="0" n="0">
          <head xml:id="echoid-head502" xml:space="preserve" style="it">19. Imago uidetur tum in linea refractionis, tum in perpendiculari incidentiæ. 12.
            <lb/>
          13. 18 p 10.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s17794" xml:space="preserve">QVòd autem uiſus comprehendat formam puncti uiſi, quam comprehẽdit refractè, etiam in
              <lb/>
            rectitudine lineæ, per quam forma peruenit ad uiſum, manifeſtum eſt:</s>
            <s xml:id="echoid-s17795" xml:space="preserve"> & cauſſa eius decla-
              <lb/>
            rata eſt in prædictis tractatibus:</s>
            <s xml:id="echoid-s17796" xml:space="preserve"> & eſt:</s>
            <s xml:id="echoid-s17797" xml:space="preserve"> quoniam uiſus nihil comprehendit, niſi in rectitudi-
              <lb/>
            ne linearum radialium:</s>
            <s xml:id="echoid-s17798" xml:space="preserve"> non enim patitur, niſi in uerticationibus iſtarum linearum.</s>
            <s xml:id="echoid-s17799" xml:space="preserve"> Quare autem
              <lb/>
            comprehendat formam per perpendiculares, exeuntes à re uiſa ſuper ſuperficiem corporis diapha-
              <lb/>
            ni:</s>
            <s xml:id="echoid-s17800" xml:space="preserve"> eſt:</s>
            <s xml:id="echoid-s17801" xml:space="preserve"> quia, ut in ſecundo libro declarauimus:</s>
            <s xml:id="echoid-s17802" xml:space="preserve"> quando lux extenditur in corpore diaphano, exten-
              <lb/>
            ditur per motum uelociſsimum:</s>
            <s xml:id="echoid-s17803" xml:space="preserve"> & in quarto capitulo huius tractatus [8 n] declarauimus, quòd
              <lb/>
            motus lucis in corpore diaphano ſuper lineam decliuem ſuper ſuperficiem illius corporis, eſt com-
              <lb/>
            poſitus ex motu ſuper perpendicularem, exeuntem à puncto, in quo extenditur lux, ſuper ſuperfi-
              <lb/>
            ciem illius corporis diaphani, & ex motu ſuper lineam, quæ eſt perpendicularis ſuper hanc perpen
              <lb/>
            dicularem.</s>
            <s xml:id="echoid-s17804" xml:space="preserve"> Forma autem, quæ extenditur à puncto uiſo refractè ad locum refractionis (quæ eſt for
              <lb/>
            ma lucis exiſtens in puncto uiſo mixta cum forma coloris) ſemper extenditur ſuper lineam decli-
              <lb/>
            uem ſuper ſuperficiem corporis diaphani.</s>
            <s xml:id="echoid-s17805" xml:space="preserve"> Hæc igitur forma extenditur ad locum refractionis mo-
              <lb/>
            tu compoſito ex motu ſuper perpendicularem, quæ exit à puncto uiſo ſuper ſuperficiem corporis
              <lb/>
            diaphani, & ex motu ſuper lineam, quæ eſt perpendicularis ſuper hanc perpendicularem.</s>
            <s xml:id="echoid-s17806" xml:space="preserve"> Eſt ergo
              <lb/>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>