261209PARS TERTIA.
ticularum aquæ, quæ prius tantummodo diſperſæ temere fue-
11mira phænome-
na commixtio-
num quomodo
explicentur. rint, & ob ſolam tenuitatem ſuam ſuſtentatæ, ac ſuſpen-
ſæ innataverint. Apparet ibi etiam, qua ratione binæ ſubſtan-
tiæ commiſceri poſſint, & in unam maſſam coaleſcere. Id
quidem in fluido commixto cum ſolido patet ex ipſo ſuperio-
re exemplo ſolutionis. In binis fluidis facile admodum fit, &
ſi ſint ejuſdem ad ſenſum ſpecificæ gravitatis, ſolo motu, &
agitatione impreſſa fieri quotidie cernimus, ut in aqua, & vino,
Sed etiam ſi ſint gravitatum admodum diverſarum, attractione
particularum unius in particulas alterius fieri poteſt unius diſ-
ſolutio in altero, & commixtio. Fieri autem poteſt, ut ejuſ-
modi commixtione e binis etiam fluidis oriatur ſolidum, cujuſ-
modi exempla in coagulis cernimus: & in Phyſica illud quoque
obſervatur quandoque, binas ſubſtantias commixtas coaleſcere in
maſſam unicam minorem mole, quam fuerit prius, cujus phæ-
nomeni prima fronte admodum miri in promptu eſt cauſa in
mea Theoria: cum particulæ, quæ nimirum ſe immediate non
contingebant, aliis interpoſitis poſſint accedere ad ſe magis,
quam prius acceſſerint. Sic ſi haberetur maſſa ingens elaſtrorum
e ferro diſtractorum, quorum ſingulis inter cuſpides adjungeren-
tur globuli magnetici; hac nova acceſſione materiæ minueretur
moles, victa repulſione mutua per attractionem magneticam,
qua cuſpides elaſtrorum ad ſe invicem accederent.
11mira phænome-
na commixtio-
num quomodo
explicentur. rint, & ob ſolam tenuitatem ſuam ſuſtentatæ, ac ſuſpen-
ſæ innataverint. Apparet ibi etiam, qua ratione binæ ſubſtan-
tiæ commiſceri poſſint, & in unam maſſam coaleſcere. Id
quidem in fluido commixto cum ſolido patet ex ipſo ſuperio-
re exemplo ſolutionis. In binis fluidis facile admodum fit, &
ſi ſint ejuſdem ad ſenſum ſpecificæ gravitatis, ſolo motu, &
agitatione impreſſa fieri quotidie cernimus, ut in aqua, & vino,
Sed etiam ſi ſint gravitatum admodum diverſarum, attractione
particularum unius in particulas alterius fieri poteſt unius diſ-
ſolutio in altero, & commixtio. Fieri autem poteſt, ut ejuſ-
modi commixtione e binis etiam fluidis oriatur ſolidum, cujuſ-
modi exempla in coagulis cernimus: & in Phyſica illud quoque
obſervatur quandoque, binas ſubſtantias commixtas coaleſcere in
maſſam unicam minorem mole, quam fuerit prius, cujus phæ-
nomeni prima fronte admodum miri in promptu eſt cauſa in
mea Theoria: cum particulæ, quæ nimirum ſe immediate non
contingebant, aliis interpoſitis poſſint accedere ad ſe magis,
quam prius acceſſerint. Sic ſi haberetur maſſa ingens elaſtrorum
e ferro diſtractorum, quorum ſingulis inter cuſpides adjungeren-
tur globuli magnetici; hac nova acceſſione materiæ minueretur
moles, victa repulſione mutua per attractionem magneticam,
qua cuſpides elaſtrorum ad ſe invicem accederent.
455.
Ubi ſolidum cum ſolido commiſcendum eſt, ut fiat
22Cur ad com-
mixtionem ſo-
lidorum requi-
ratur contuſio:
quid ad eam
præſtet ignis:
unde ars ſepa-
randi metalla. unica maſſa, ibi quidem oportet ſolida ipſa prius contundere,
vel etiam diſſolvere, ut nimirum exiguæ particulæ ſeorſim poſ-
ſmt ad exiguas alterius ſolidi accedere, & cum iis conjun-
gi. Id autem fit potiſſimum per ignem, cujus vehementi
agitatione, & vero etiam fortaſſe actione ingenti mutua in-
ter ejus particulas, & inter quædam peculiaria ſubſtantiarum
genera, ut olea, & ſulphur, quæ ut gluten quoddam conjun-
gebant inter ſe vel inertes particulas, vel etiam mutua repulſione
præditas, diſſolvit omnium corporum nexus mutuos, & maſſas
omnes demum, ſi ſatis validus ſit, cogit liquari, & ad naturam
fluidorum accedere. Diſſolutarum, ac liqueſcentium maſſarum
particulæ commiſcentur, & in unam maſſam coaleſcunt: ubi
autem ſic coaluerunt, poſſunt iterum ſæpe diſſimiles ſeparari
eadem actione ignis, qui aliquas prius, alias poſterius, co-
git minore vi abire per evaporationem, & maxime fixas ma-
jore vi reddit volatiles. Inæqualibus ejuſmodi diverſarum ſub-
ſtantiarum attractionibus, & inæqualibus adhæſionibus inter e-
arum particulas, omnis fere nititur ars ſeparandi metalla a ter-
ris, cum quibus in fodinis commixta ſunt, & alia aliorum ope
prius uniendi, tum etiam a ſe invicem ſeparandi, quæ omnia
ſingillatim perſequi infinitum foret. Generalis omnium explica-
tio facile repetitur ab illa, quam expoſui, particularum diverſa
conſtitutione, quarum aliæ reſpectu aliarum inertes ſunt, reſpe-
ctu aliarum activitatem habent, ſed admodum diverſam,
22Cur ad com-
mixtionem ſo-
lidorum requi-
ratur contuſio:
quid ad eam
præſtet ignis:
unde ars ſepa-
randi metalla. unica maſſa, ibi quidem oportet ſolida ipſa prius contundere,
vel etiam diſſolvere, ut nimirum exiguæ particulæ ſeorſim poſ-
ſmt ad exiguas alterius ſolidi accedere, & cum iis conjun-
gi. Id autem fit potiſſimum per ignem, cujus vehementi
agitatione, & vero etiam fortaſſe actione ingenti mutua in-
ter ejus particulas, & inter quædam peculiaria ſubſtantiarum
genera, ut olea, & ſulphur, quæ ut gluten quoddam conjun-
gebant inter ſe vel inertes particulas, vel etiam mutua repulſione
præditas, diſſolvit omnium corporum nexus mutuos, & maſſas
omnes demum, ſi ſatis validus ſit, cogit liquari, & ad naturam
fluidorum accedere. Diſſolutarum, ac liqueſcentium maſſarum
particulæ commiſcentur, & in unam maſſam coaleſcunt: ubi
autem ſic coaluerunt, poſſunt iterum ſæpe diſſimiles ſeparari
eadem actione ignis, qui aliquas prius, alias poſterius, co-
git minore vi abire per evaporationem, & maxime fixas ma-
jore vi reddit volatiles. Inæqualibus ejuſmodi diverſarum ſub-
ſtantiarum attractionibus, & inæqualibus adhæſionibus inter e-
arum particulas, omnis fere nititur ars ſeparandi metalla a ter-
ris, cum quibus in fodinis commixta ſunt, & alia aliorum ope
prius uniendi, tum etiam a ſe invicem ſeparandi, quæ omnia
ſingillatim perſequi infinitum foret. Generalis omnium explica-
tio facile repetitur ab illa, quam expoſui, particularum diverſa
conſtitutione, quarum aliæ reſpectu aliarum inertes ſunt, reſpe-
ctu aliarum activitatem habent, ſed admodum diverſam,