261237LIBER X. CAPUT VII.
Graeci ευ’θείαν vocitant:
alterum rotunditatis, quam κυκλωτὴν appellant:
ſed vere neque ſine rotundatione motus porrecti, nec ſine porrecto rota-
tionis verſationes onerum poſſunt facere levationes. Id autem ut intel-
ligatur exponam. Inducuntur uti centra axiculi in orbiculos, et in troch-
leis collocantur, per quos orbiculos funis circumactus directis ductioni-
bus, et in ſucula collocatus vectium verſationibus onerum facit egreſſus
in altum: cujus ſuculae cardines, uti centra, porrecti in cheloniis, fora-
minibusque ejus vectes concluſi, capitibus ad circinum circumactis, torni
ratione verſando faciunt onerum elationes. Quemadmodum etiam ferreus
vectis, cum eſt admotus ad onus, quod manuum multitudo non poteſt
movere, ſuppoſita uti centro cito porrecta preſſione, quod Graeci ὐπομόχ-
λιον appellant, et vectis lingua ſub onus ſubdita, caput ejus unius homi-
nis viribus preſſum, id onus extollit. Id autem fit, quod brevior pars
prior vectis ab ea preſſione, quod eſt centrum, ſubit ſub onus: et quod
longius ab eo centro diſtans caput ejus, per id cum ducitur, faciundo
motus circinationis, cogit preſſionibus examinare paucis manibus oneris
maximi pondus. Item ſi ſub onus vectis ferrei lingula ſubjecta fuerit,
neque ejus caput preſſione in imum, ſed adverſus in altitudinem extolle-
tur, lingula ſulta in areae ſolo habebit eam pro onere: oneris autem
ipſius angulum pro preſſione: ita non tam faciliter, quam per preſſionem,
ſed adverſus nihilominus in pondus oneris erit excitatum. Igitur ſi plus
lingula vectis ſupra hypomochlion poſita ſub onus ſubierit, et caput ejus
propius centrum preſſiones habuerit, non poterit onus elevare, niſi (quem-
admodum ſupra ſcriptum eſt) examinatio vectis longius per caput, neque
juxta onus fuerit facta. Id autem ex trutinis, quae ſtaterae dicuntur, li-
cet conſiderare. Cum enim anſa propius caput, unde lancula pendet,
ubi ut centrum eſt collocata, et aequipondium in alteram partem ſcapi
per puncta vagando, quo longius, aut etiam ad extremum perducitur
ſed vere neque ſine rotundatione motus porrecti, nec ſine porrecto rota-
tionis verſationes onerum poſſunt facere levationes. Id autem ut intel-
ligatur exponam. Inducuntur uti centra axiculi in orbiculos, et in troch-
leis collocantur, per quos orbiculos funis circumactus directis ductioni-
bus, et in ſucula collocatus vectium verſationibus onerum facit egreſſus
in altum: cujus ſuculae cardines, uti centra, porrecti in cheloniis, fora-
minibusque ejus vectes concluſi, capitibus ad circinum circumactis, torni
ratione verſando faciunt onerum elationes. Quemadmodum etiam ferreus
vectis, cum eſt admotus ad onus, quod manuum multitudo non poteſt
movere, ſuppoſita uti centro cito porrecta preſſione, quod Graeci ὐπομόχ-
λιον appellant, et vectis lingua ſub onus ſubdita, caput ejus unius homi-
nis viribus preſſum, id onus extollit. Id autem fit, quod brevior pars
prior vectis ab ea preſſione, quod eſt centrum, ſubit ſub onus: et quod
longius ab eo centro diſtans caput ejus, per id cum ducitur, faciundo
motus circinationis, cogit preſſionibus examinare paucis manibus oneris
maximi pondus. Item ſi ſub onus vectis ferrei lingula ſubjecta fuerit,
neque ejus caput preſſione in imum, ſed adverſus in altitudinem extolle-
tur, lingula ſulta in areae ſolo habebit eam pro onere: oneris autem
ipſius angulum pro preſſione: ita non tam faciliter, quam per preſſionem,
ſed adverſus nihilominus in pondus oneris erit excitatum. Igitur ſi plus
lingula vectis ſupra hypomochlion poſita ſub onus ſubierit, et caput ejus
propius centrum preſſiones habuerit, non poterit onus elevare, niſi (quem-
admodum ſupra ſcriptum eſt) examinatio vectis longius per caput, neque
juxta onus fuerit facta. Id autem ex trutinis, quae ſtaterae dicuntur, li-
cet conſiderare. Cum enim anſa propius caput, unde lancula pendet,
ubi ut centrum eſt collocata, et aequipondium in alteram partem ſcapi
per puncta vagando, quo longius, aut etiam ad extremum perducitur
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib