Alvarus, Thomas, Liber de triplici motu, 1509

Table of contents

< >
< >
page |< < of 290 > >|
    <echo version="1.0">
      <text xml:lang="la">
        <div xml:id="N10132" level="1" n="1" type="body">
          <div xml:id="N15C17" level="2" n="3" type="other" type-free="pars">
            <div xml:id="N25905" level="3" n="4" type="other" type-free="tractatus">
              <div xml:id="N296E6" level="4" n="3" type="chapter" type-free="capitulum">
                <p xml:id="N2AB4B">
                  <s xml:id="N2AB64" xml:space="preserve">
                    <pb chead="Quarti Tractatus" file="0262" n="262"/>
                  infirmitas vel mors </s>
                  <s xml:id="N2AB74" xml:space="preserve">¶ Coõrmatur ſecundo / quia in
                    <lb/>
                  ꝑmutatiõe complexionis indi in complexionē ale-
                    <lb/>
                  mani ſiue ſclaui generatur ſiue producitur comple­
                    <lb/>
                  xio temperata qualis eſt complexio hominis .4. cli­
                    <lb/>
                  matis aut ſecundum auicēnam habitantis lineam
                    <lb/>
                  equinoctialem: ergo ad inductionem talis com-
                    <lb/>
                  plexionis nõ debet ſequi mors īmo ſanitas inten-
                    <lb/>
                  ſior. </s>
                  <s xml:id="N2AB85" xml:space="preserve">Probat̄̄ añs / q2 cõplexio ſclaui et indi eſt extre­
                    <lb/>
                  ma: ergo ex actione et paſſione eaꝝ ad īuicē generat̄̄
                    <lb/>
                  media tēperãta: qñ quidē ſemꝑ ex actiõe et paſſione
                    <lb/>
                  qualitatū extremarum qualitas media generatur</s>
                </p>
                <p xml:id="N2AB98">
                  <s xml:id="N2AB99" xml:space="preserve">In oppoſitū eſt auicēna  mediorū
                    <lb/>
                  primores at philoſophoꝝ eximii qui naturalem
                    <lb/>
                  et medicinam ſcientiam profitentur.</s>
                </p>
                <p xml:id="N2ABA0">
                  <s xml:id="N2ABA1" xml:space="preserve">Pro ſolutione huiꝰ dubitationis q̄dã
                    <lb/>
                  ſuppoſitiones p̄mittunt̄̄ ex quibꝰ ↄ̨cluſiones dubiū
                    <lb/>
                  enodantes at reſoluētes inducūtur.
                    <note position="left" xlink:href="note-0262-01a" xlink:label="note-0262-01" xml:id="N2ADA1" xml:space="preserve">quid ſa-
                      <lb/>
                    nitas.</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N2ABAD" xml:space="preserve">¶ Suppono
                    <lb/>
                  primo /  ſanitas eſt bona diſpoſitio in corpore cū
                    <lb/>
                  qua ipſū operat̄̄ oꝑationē quã hꝫ operari ſcḋm na­
                    <lb/>
                  turam, aut patitur paſſionē quaꝫ habet pati ſcḋm
                    <lb/>
                  naturã.
                    <note position="left" xlink:href="note-0262-02a" xlink:label="note-0262-02" xml:id="N2ADA9" xml:space="preserve">auerrois
                      <lb/>
                    .2°. colli-
                      <lb/>
                    get.</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N2ABBD" xml:space="preserve">et hec eſt diffinitio auerro. ſcḋo colliget .pri­
                    <lb/>
                  mo capĺo. </s>
                  <s xml:id="N2ABC2" xml:space="preserve">¶ Ex qua cū aliis infert forliuiēſis taleꝫ
                    <lb/>
                  diffinitionē. </s>
                  <s xml:id="N2ABC7" xml:space="preserve">Sanitas eſt naturalis diſpoſitio viuē­
                    <lb/>
                  tis ꝑ quã viuēs põt oꝑationes ſibi debitas ↄ̨ueniē-
                    <lb/>
                  ter exercere.
                    <note position="left" xlink:href="note-0262-03a" xlink:label="note-0262-03" xml:id="N2ADB3" xml:space="preserve">quid egri­
                      <lb/>
                    tudo.</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N2ABD3" xml:space="preserve">¶ Egritudo vero eſt diſpoſitio nõ natu­
                    <lb/>
                  ralis in corpore ex qua in oꝑatiõe ꝓuenit eſſentialr̄
                    <lb/>
                  nocumētū īmediate. </s>
                  <s xml:id="N2ABDA" xml:space="preserve">Has diffinitiões videas apud
                    <lb/>
                  Iaco. de for. q̄ .3. ṗmi tegni. </s>
                  <s xml:id="N2ABDF" xml:space="preserve">¶ Ex q̊ ſequit̄̄ /  oīs di-
                    <lb/>
                  ſpoſitio ꝑ quã oꝑationes aīalis īmediate ledūtur
                    <lb/>
                  eſt egritudo: dūmodo habeat eſſe ꝑmanēs in corpo­
                    <lb/>
                  re. </s>
                  <s xml:id="N2ABE8" xml:space="preserve">qḋ dico ꝓpter illū qui nimis calefit ab igne, ex q̊
                    <lb/>
                  ꝓuenit ei nocumentū, cū tñ recedit ceſſat illud nocu­
                    <lb/>
                  mentū.
                    <note position="left" xlink:href="note-0262-04a" xlink:label="note-0262-04" xml:id="N2ADBB" xml:space="preserve">.2. ſuppõ</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N2ABF4" xml:space="preserve">¶ Scḋa ſuppoſitio ſemꝑ ex actione et paſſio­
                    <lb/>
                  ne ad īuicē q̈litatū ↄ̈riarū ꝓducit̄̄ q̈litas quodãmõ
                    <lb/>
                  media participans cū extremis. </s>
                  <s xml:id="N2ABFB" xml:space="preserve">Probat̄̄ /  aliqñ
                    <lb/>
                  ꝓducit̄̄: et nõ eſt ratio /  aliqñ ꝓducat̄̄, et aliqñ nõ: g̊
                    <lb/>
                  ſemꝑ ex tali actione ꝓducit̄̄.
                    <note position="left" xlink:href="note-0262-05a" xlink:label="note-0262-05" xml:id="N2ADC1" xml:space="preserve">3. ſuppõ.</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N2AC07" xml:space="preserve">¶ Tertia ſuppoſitio.
                    <lb/>
                  </s>
                  <s xml:id="N2AC0B" xml:space="preserve">Cū due q̈litates ↄ̈rie eidē paſſo approximant̄̄: vna
                    <lb/>
                  īpedit actionē alteriꝰ in idē paſſū, et hoc in parte vĺ
                    <lb/>
                  in toto. </s>
                  <s xml:id="N2AC12" xml:space="preserve">Ptꝫ / q2 alias aliqḋ paſſū eq̈uelociter mo-
                    <lb/>
                  ueret̄̄ motibꝰ ↄ̈riis q̇d ē īpoſſibile
                    <note position="left" xlink:href="note-0262-06a" xlink:label="note-0262-06" xml:id="N2ADC7" xml:space="preserve">4. ſuppõ</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N2AC1C" xml:space="preserve">¶ Quarta ſuppo­
                    <lb/>
                  ſitio: ꝑ cõplexiones oppoſitoꝝ climatū intelligo cõ­
                    <lb/>
                  plexiões maxīe oppoſitas in tota latitudine huma­
                    <lb/>
                  ne cõplexionis: vel parū ab hiis diſcedentes. </s>
                  <s xml:id="N2AC25" xml:space="preserve">Per
                    <lb/>
                  ꝑmutationē aūt cõplexionis indi. </s>
                  <s xml:id="N2AC2A" xml:space="preserve">in cõplexionē ale­
                    <lb/>
                  mani intelligo corruptionē cõplexionis indi. </s>
                  <s xml:id="N2AC2F" xml:space="preserve">et ꝓ-
                    <lb/>
                  ductionē cõplexionis alemani vel quaſi ei ſimilis
                    <lb/>
                  vſ ad equalitatē, vel ferme, vĺ exceſſum.
                    <note position="left" xlink:href="note-0262-07a" xlink:label="note-0262-07" xml:id="N2ADCD" xml:space="preserve">.5. ſuppõ</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N2AC3B" xml:space="preserve">¶ Quīta
                    <lb/>
                  ſuppoſitio. </s>
                  <s xml:id="N2AC40" xml:space="preserve">Ad hoc /  aliqua cõplexio alicui corpo­
                    <lb/>
                  ri ſit ſanitas, nõ ſufficit ipſam eſſe taliter, aut talr̄
                    <lb/>
                  tēperatã .etc̈. </s>
                  <s xml:id="N2AC47" xml:space="preserve">Sed requirit̄̄ cū hoc /  ipſa mediante
                    <lb/>
                  aīa poſſit debite excercere ſuas operationes q̄ ſunt
                    <lb/>
                  digerere. nutrire, debitã quantitatē et qualitatem
                    <lb/>
                  humoꝝ et ſpirituū ꝓducere. </s>
                  <s xml:id="N2AC50" xml:space="preserve">hec facile ſequit̄̄ ex diffi­
                    <lb/>
                  nitione ſanitatis.
                    <note position="left" xlink:href="note-0262-08a" xlink:label="note-0262-08" xml:id="N2ADD3" xml:space="preserve">ṗma ↄ̨°.</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N2AC5A" xml:space="preserve">¶ Hiis iactis ſit prima concluſio
                    <lb/>
                  </s>
                  <s xml:id="N2AC5E" xml:space="preserve">In ꝑmutatiõe cõplexionis indi in ↄ̨plexionē ſclaui
                    <lb/>
                  aut alemani ꝓducitur ↄ̨plexio nõ totaliter ſimilis
                    <lb/>
                  cõplexioni alemani: ſed quodãmodo media. </s>
                  <s xml:id="N2AC65" xml:space="preserve">Patꝫ /
                    <lb/>
                  q2 ille cõplexiones ſunt oppoſite: ex .4. ſuppoſitiõe /
                    <lb/>
                  igr̄ cū agunt ad īuicē et patiūtur. </s>
                  <s xml:id="N2AC6C" xml:space="preserve">quodãmodo qua-
                    <lb/>
                  litas media ꝓducit̄̄. </s>
                  <s xml:id="N2AC71" xml:space="preserve">Ptꝫ ↄ̨ña ex ſcḋa ſuppoſitione
                    <lb/>
                  </s>
                  <s xml:id="N2AC75" xml:space="preserve">¶ Ex quo ſequit̄̄ /  cū nata inducere cõplexionē ale­
                    <lb/>
                  mani agūt in cõplexionē indi: ꝓducitur complexio
                    <lb/>
                  tēperatior cõplexionibus indi. </s>
                  <s xml:id="N2AC7C" xml:space="preserve">et alemani. </s>
                  <s xml:id="N2AC7F" xml:space="preserve">Proba­
                    <lb/>
                  tur / q2 nõ tam extrema ſicut aliqua illarū / vt ptꝫ ex
                    <lb/>
                  concluſione: igitur.
                    <note position="left" xlink:href="note-0262-09a" xlink:label="note-0262-09" xml:id="N2ADD9" xml:space="preserve">2. ↄ̨cluſio</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N2AC8B" xml:space="preserve">¶ Secūda cõcluſio cū in ꝑmuta­
                    <lb/>
                  tione cõplexionis indi in cõplexionē alemani pro-
                    <lb/>
                  ducitur cõplexio nimiū ſimilis cõplexioni alemani
                    <lb/>
                  </s>
                  <s xml:id="N2AC93" xml:space="preserve">Tūc due cõplexiones oppoſite ſunt in corpore indi
                    <cb chead="Capi. Tertium"/>
                  tendentes ad equalitatē in gradu. </s>
                  <s xml:id="N2AC99" xml:space="preserve">Et vna illarum
                    <lb/>
                  impedit operationē alterius. </s>
                  <s xml:id="N2AC9E" xml:space="preserve">Prima pars patꝫ ex
                    <lb/>
                  4. ſuppoſitione: et ſcḋa pars ptꝫ ex tertia ſuppoſi­
                    <lb/>
                  tione.
                    <note position="right" xlink:href="note-0262-10a" xlink:label="note-0262-10" xml:id="N2ADDF" xml:space="preserve">3. ↄ̨cluſio</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N2ACAA" xml:space="preserve">¶ Tertia concluſio. </s>
                  <s xml:id="N2ACAD" xml:space="preserve">Cū in ꝑmutatione cõple­
                    <lb/>
                  xionis indi in cõplexionē alemani producitur com­
                    <lb/>
                  plexio multū ſimilis complexioni alemani tendēs
                    <lb/>
                  ad equalitatē. </s>
                  <s xml:id="N2ACB6" xml:space="preserve">Tunc neutra illarū complexionū eſt
                    <lb/>
                  ſanitas ipſi indo. </s>
                  <s xml:id="N2ACBB" xml:space="preserve">Probatur / quia tunc aliqua cõ-
                    <lb/>
                  plexio eſt ſanitas cum aīa ipſa mediante debite ex­
                    <lb/>
                  cercet ſuas operatiões. </s>
                  <s xml:id="N2ACC2" xml:space="preserve">vt pꝫ ex prima et .5. ſuppo-
                    <lb/>
                  ſitionibus. </s>
                  <s xml:id="N2ACC7" xml:space="preserve">Sed in tali permutatione neutra illaꝝ
                    <lb/>
                  cõplexionū mediante poteſt aīa debite excercere
                    <lb/>
                  ſuas operationes: cū vtra illarū complexionum
                    <lb/>
                  impediatur. </s>
                  <s xml:id="N2ACD0" xml:space="preserve">vt ptꝫ ex .2. concluſione.
                    <note position="right" xlink:href="note-0262-11a" xlink:label="note-0262-11" xml:id="N2ADE5" xml:space="preserve">4. ↄ̨cĺo.</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N2ACD8" xml:space="preserve">¶ Quarta cõ-
                    <lb/>
                  cluſio. </s>
                  <s xml:id="N2ACDD" xml:space="preserve">In permutatione cõplexionis indi in cõple-
                    <lb/>
                  xionē alemani: cõplexiõe alemani tēdente ad equa-
                    <lb/>
                  litatē ipſi complexioni indi. </s>
                  <s xml:id="N2ACE4" xml:space="preserve">ipſe indus efficitur in­
                    <lb/>
                  firmus. </s>
                  <s xml:id="N2ACE9" xml:space="preserve">Probatur: q2 tunc nulla eſt in eo ſanitas:
                    <lb/>
                  vt ptꝫ ex precedenti: cū in eo nulla ſit diſpoſitio cū
                    <lb/>
                  qua ipſum operetur operationē quam debet ope-
                    <lb/>
                  rari ſecundū naturã: igr̄ ipſe nõ eſt ſanus: ſed eger
                    <lb/>
                    <note position="right" xlink:href="note-0262-12a" xlink:label="note-0262-12" xml:id="N2ADEB" xml:space="preserve">5. ↄ̨cluſio</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N2ACF9" xml:space="preserve">¶ Quinta concluſio </s>
                  <s xml:id="N2ACFC" xml:space="preserve">In tali permutatione nõnū̄
                    <lb/>
                  accidit mors. </s>
                  <s xml:id="N2AD01" xml:space="preserve">Probatur: q2 ſtat /  multo tēpore il-
                    <lb/>
                  le contrarie complexiones maneant prope equa-
                    <lb/>
                  litateꝫ: et in tali tēpore parua aut nulla ſit digeſtio
                    <lb/>
                  nec etiam nutritio: igr̄ oportet ꝓpter defectū dige-
                    <lb/>
                  ſtionis ſequi mortē. </s>
                  <s xml:id="N2AD0C" xml:space="preserve">Nõ em̄ ſit cõuerſio nutrimenti
                    <lb/>
                  in ſubſtantiã alendi. </s>
                  <s xml:id="N2AD11" xml:space="preserve">antecedēs probatur / q2 bona
                    <lb/>
                  complexio que eſt inſtrumentū digeſtionis impedi­
                    <lb/>
                  tur. </s>
                  <s xml:id="N2AD18" xml:space="preserve">Nam complexio que inducitur impedit com-
                    <lb/>
                  plexionē que corrūpitur: et eocontra, cū vtra ni-
                    <lb/>
                  titur aſſimilare ſibi cibum digerendum et cõuerten­
                    <lb/>
                  dum in ſubſtantiã aīalis et ſic neutra illarū cõuer-
                    <lb/>
                  tit illud aut digerit, igr̄ tunc non ſit digeſtio.
                    <note position="right" xlink:href="note-0262-13a" xlink:label="note-0262-13" xml:id="N2ADF1" xml:space="preserve">2. correĺ.</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N2AD28" xml:space="preserve">¶ Ex
                    <lb/>
                  hoc ſequitur primo ſortem continuo acquirere me­
                    <lb/>
                  liorem complexionē: et ipſum cõntinuo fieri magis
                    <lb/>
                  ac magis infirmum. </s>
                  <s xml:id="N2AD31" xml:space="preserve">Probatur poſito /  ipſe ſor-
                    <lb/>
                  tes habeat complexionem multum recedentem a
                    <lb/>
                  optimo temperamento humane complexionis. </s>
                  <s xml:id="N2AD38" xml:space="preserve">Et
                    <lb/>
                  ſit illa nichilominus ei ſanitas. </s>
                  <s xml:id="N2AD3D" xml:space="preserve">Et incipiat iudici
                    <lb/>
                  alia complexio in corpore ſortis que ſit complexiõi
                    <lb/>
                  ſortis contraria: propinquior tamen optimo tem-
                    <lb/>
                  peramento cõplexionis humane ꝙ̄ ſortis cõplexio
                    <lb/>
                  et deueniant ille complexiones in corpore ſortis ad
                    <lb/>
                  equalitatem. </s>
                  <s xml:id="N2AD4A" xml:space="preserve">Quo poſito ſortes erit infirmꝰ: quia
                    <lb/>
                  nõ poterit excercere debitas operationes ſani q2
                    <lb/>
                  eius complexio impeditur. </s>
                  <s xml:id="N2AD51" xml:space="preserve">Et quanto plus de illa
                    <lb/>
                  complexione inducetur: tanto plus impedietur ſor­
                    <lb/>
                  tis complexio a debitis ſanitatis operationibus:
                    <lb/>
                  igitur quanto magis inducetur de meliori ↄ̨plexi-
                    <lb/>
                  one: tãto ſortes magis infirmabit̄̄ </s>
                  <s xml:id="N2AD5C" xml:space="preserve">¶ Ex quo ſequi-
                    <lb/>
                  tur /  bona complexio eſt ſorti egritudo. </s>
                  <s xml:id="N2AD61" xml:space="preserve">Patet ex
                    <lb/>
                  precedenti, et ex diffinitione egritudinis: talis em̄
                    <lb/>
                  diſpoſitio nõ eſt naturalis corpori habenti oppo-
                    <lb/>
                  ſitam diſpoſitionem.
                    <note position="right" xlink:href="note-0262-14a" xlink:label="note-0262-14" xml:id="N2ADF7" xml:space="preserve">2. correĺ.</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N2AD6F" xml:space="preserve">¶ Sequitur .2. /  nõnun̄ pro­
                    <lb/>
                  ductio bone cõplexionis eſt ſorti infirmitas: et pro-
                    <lb/>
                  ductio male eſt ſorti ſanitas. </s>
                  <s xml:id="N2AD76" xml:space="preserve">Ptꝫ ex dictis. </s>
                  <s xml:id="N2AD79" xml:space="preserve">¶ Se-
                    <lb/>
                  quitur quarto /  ſi ſucceſſiue talis complexio mute­
                    <lb/>
                  tur per multas intermedias procedendo: nõ eſt o-
                    <lb/>
                  pus mortem ſequi: aut infirmitatem. </s>
                  <s xml:id="N2AD82" xml:space="preserve">Probatur / q2
                    <lb/>
                  tunc propter magnam cõuenientiaꝫ complexionis
                    <lb/>
                  que corrumpitur, et que generatur non impeditur
                    <lb/>
                  notabiliter operatio viuentis. </s>
                  <s xml:id="N2AD8B" xml:space="preserve">et ſic ſemper manet
                    <lb/>
                  ſanum corpus illud cuius complexio mutatur. </s>
                  <s xml:id="N2AD90" xml:space="preserve">Et
                    <lb/>
                  per hec patet reſponſio ad dubium. </s>
                  <s xml:id="N2AD95" xml:space="preserve">¶ Ad rationē
                    <lb/>
                  ante oppoſitum. </s>
                  <s xml:id="N2AD9A" xml:space="preserve">Patet reſponſio ex dictis.</s>
                </p>
                <p xml:id="N2ADFD">
                  <s xml:id="N2ADFE" xml:space="preserve">Concluſio reſponſiua: ad queſtionē
                    <lb/>
                  </s>
                  <s xml:id="N2AE02" xml:space="preserve">Et ſi probabile eſt qualitates contrarias non ſe
                    <lb/>
                  compati in eodem ſubiecto oppoſituꝫ tamen pro- </s>
                </p>
              </div>
            </div>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>