Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Page concordance

< >
Scan Original
261 209
262 210
263 211
264 212
265 213
266 214
267 215
268 216
269 217
270 218
271 219
272 220
273 221
274 222
275 223
276 224
277 225
278 226
279 227
280 228
281 229
282 230
283 231
284 232
285 233
286 234
287 235
288 236
289 237
290 238
< >
page |< < (210) of 389 > >|
262210THEORIÆ quod pertinet ad directionem, tum quod ad intenſitatem vi-
rium.
456. De Liquatione, & volatilizatione dicam illud tantum-
11Liquationem, &
volatilizationem
fleri poſſe per a-
gitationem in-
gentem particu-
larum. Prima
quomodo fiat.
modo, eas fieri poſſe etiam ſola ingenti agitatione particula-
rum fluidi cujuſpiam tenuiſſimi, cujus particulæ ad ſolidi, &

fixi corporis particulas accedant ſatis, &
inter ipſarum etiam
intervalla irrumpant;
qui motus inteſtinus, unde haberi poſſit,
jam exponam, ubi de fermentatione egero, &
efferveſcentia.
Nam inprimis ea inteſtina agitatione induci poteſt in particu-
las corporis ſolidi, &
fixi motus quidam circa axes quoſdam,
qui ubi ſemel inductus eſt, jam illæ particulæ vim exercent
circunquaque circa illum axem ad ſenſum eandem, ſucceden-
tibus ſibi invicem celerrime punctis, &
directionibus, in qui-
bus diverſæ vires exercentur, qui etiam axes ſi celerrime mu-
tentur, irregulari nimirum impulſu, habebitur in iis particulis
id, quod æquivaleat ſphæricitati, &
homogeneitati particula-
rum, ex qua fluiditatem ſupra repetivimus, atque hujus ipſius
rei exemplum habuimus num.
237 in motu puncti per peri-
pheriam ellipſeos, cujus focos bina alia puncta occupent.
Hæc
fluiditas erit violenta, &
diſinente tanta illa agitatione, ac
ceſſante vi, quæ agitationem inducebat, ceſſabit, ac fluidum
etiam ſine admixtione novæ ſubſtantiæ poterit evadere ſolidum.

Poterit autem paullatim ceſſare motus ille rotationis tam per
inæqualitatem exiguam, quæ ſemper remanet inter vires in
diverſis locis particulæ diverſas, &
obſiſtit ſemper nonnihil
rotationi, quam per ipſam expulſionem illius agitatæ ſubſtan-
tiæ, ut igneæ, &
per reſiſtentiam circumjacentium.
457. Deinde haberi etiam poterit liquatio per ſubtractionem
22Alia liquationis
ratio per ſepa-
rationem par-
tium heteroge-
nearum.
heterogenearum, &
difformium particularum, quæ magis homo-
geneas, &
ad ſphæricitatem accedentes particulas alligabant
quodammodo impedito motu in gyrum.
Id ſane videtur acci-
dere in pluribus ſubſtantiis, quæ quo magis depurantur, &
ad
homogeneitatem reducuntur, eo minus tenaces evadunt, &
vi-
ſcoſæ, Sic viſcoſitas eſt minima in petroleo, major in naph-
tha, &
adhuc major in aſphalto, aut bitumine, in quibus ſub-
ſtantiis Chemia oſtendit, eo majorem haberi viſcoſitatem, quo
habetur major compoſitio.
458. Quod ſi priore modo liquatio accidat, & in eo motu
33Quomodo fiat
volatilizatio: fi.
xatio, & vola-
tilizatio aeris.
particulæ a limitibus cohæſionis, in quibus erant, abeant ad
diſtantias paullo majores, in quibus habeatur ingens repulſivus
arcus, ſe repente fugient, quo pacto corpus fixum evadet vo-
latile.
Eandem autem volatilitatem acquiret; ſi particulæ quæ
fixum corpus componebant, erant quidem inter ſe in diſtan-
tiis repulſionum validiſſimarum, ſed per interjacentes particu-
las alterius ſubſtantiæ cohibebatur illa repulſiva vis ſuperata ab
attractione, quam exercebat in eas nova intruſa particula:
ſi
enim hæc agitatione illa excutiatur, vel ab alia, quæ ipſam
attrahat magis, prætervolante ad exiguam diſtantiam

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index