Fabri, Honoré, Tractatus physicus de motu locali, 1646

Page concordance

< >
< >
page |< < of 491 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N1C940">
            <p id="N1E9CE" type="main">
              <s id="N1E9DB">
                <pb pagenum="230" xlink:href="026/01/262.jpg"/>
              vt ſi conficiat ſemicirculum BIIR; hæc ita clara ſunt, vt oculis tantùm
                <lb/>
              indigeant. </s>
            </p>
            <p id="N1E9E6" type="main">
              <s id="N1E9E8">
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              Theorema
                <emph.end type="italics"/>
              59.
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N1E9F4" type="main">
              <s id="N1E9F6">
                <emph type="italics"/>
              Hinc poteſt eſſe mons per quem aliquis aſcendat, licèt ſub planum horizon­
                <lb/>
              tale deſcendat.
                <emph.end type="italics"/>
              v.g. ſit Tangens in puncto B; </s>
              <s id="N1EA03">haud dubiè qui ex B verſus
                <lb/>
              H procederet per arcum BH, haud dubiè aſcenderet, quia recederet
                <lb/>
              ſemper à centro mundi A; </s>
              <s id="N1EA0B">deſcenderet tamen infra Tangentem in B; </s>
              <s id="N1EA0F">igi­
                <lb/>
              tur mons eſſet infra horizontale planum; montem enim appello tractum
                <lb/>
              arduum, in quo dum aliquis ambulat, aſcendit, hoc eſt recedit à terræ
                <lb/>
              centro. </s>
            </p>
            <p id="N1EA19" type="main">
              <s id="N1EA1B">
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              Theorema
                <emph.end type="italics"/>
              96.
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N1EA27" type="main">
              <s id="N1EA29">
                <emph type="italics"/>
              Diuerſæ eſſent rationes motus in deſcenſu per ſemicirculum QLA
                <emph.end type="italics"/>
              ; </s>
              <s id="N1EA32">ſcilicet
                <lb/>
              in iis punctis, quæ propiùs accedunt ad A motus eſſet velocior initio
                <lb/>
              ſcilicet; </s>
              <s id="N1EA3A">poteſt autem haberi hæc proportio ductis Tangentibus, vt ſæpè
                <lb/>
              iam dixi; </s>
              <s id="N1EA40">at verò in ſemicirculo ROB in puncto T eſſet velociſſimus mo­
                <lb/>
              tus initio, quia angulus ITA eſt maximus eorum omnium, qui poſſunt
                <lb/>
              fieri ductis duabus rectis ab A & I coëuntibus in ſemicirculo ROB, igi­
                <lb/>
              tur & illi oppoſitus; </s>
              <s id="N1EA4A">igitur perpendiculum AT accedit propiùs ad Tan­
                <lb/>
              gentem; </s>
              <s id="N1EA50">igitur planum inclinatius eſt; </s>
              <s id="N1EA54">igitur in puncto T eſt velocior mo­
                <lb/>
              tus initio quàm in aliis; igitur acceleratur motus ab R in T per cre­
                <lb/>
              menta ſemper maiora, & ab ipſo T ad B per crementa minora. </s>
            </p>
            <p id="N1EA5C" type="main">
              <s id="N1EA5E">
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              Theorema
                <emph.end type="italics"/>
              97.
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N1EA6A" type="main">
              <s id="N1EA6C">
                <emph type="italics"/>
              Poteſt deſcendere corpus graue v.g. globus vſque ad centrum terræ per He­
                <lb/>
              licem
                <emph.end type="italics"/>
              ; </s>
              <s id="N1EA79">ſit enim globus terræ AEQO, centrum K; </s>
              <s id="N1EA7D">diuidatur QK in 4.
                <lb/>
              partes æquales QR.RP.PS.SK; </s>
              <s id="N1EA83">aſſumatur EH æqualis QR, & AC æqua­
                <lb/>
              lis QP, & OM æqualis QS; </s>
              <s id="N1EA89">tùm per ſignata puncta deſcribatur helix Q
                <lb/>
              HCZMK: </s>
              <s id="N1EA8F">dico quod per eius conuexum globus deſcenderet ex Q, ad
                <lb/>
              centrum terræ; </s>
              <s id="N1EA95">quia ſemper accedit propiùs ad centrum; </s>
              <s id="N1EA99">immò per plura
                <lb/>
              volumina deſcendere poteſt; ſit enim QK diuiſa in 8. partes æquales Q
                <lb/>
              TTR, &c. </s>
              <s id="N1EAA1">tùm aſſumatur EF æqualis QT, AB æqualis QR, ON æqualis
                <lb/>
              QV tùm QR in ipſa QK, & æqualis QY, ED, a qualis QS, & OL æqualis
                <lb/>
              QX; & per puncta aſſignata deſcribatur Helix QFBNPIDLK, per cam
                <lb/>
              deſcenderet globus ad centrum terræ K poſt duas circumuolutiones. </s>
            </p>
            <p id="N1EAAB" type="main">
              <s id="N1EAAD">Per aliam quoque ſpiralem compoſitam ex ſemicirculis deſcendere
                <lb/>
              poteſt ad centrum terræ B; </s>
              <s id="N1EAB3">ſit enim centrum terræ F & globus terræ A
                <lb/>
              CMD; </s>
              <s id="N1EAB9">accipiantur duo puncta hinc inde HK ad libitum; </s>
              <s id="N1EABD">tunc ex H
                <lb/>
              fiat ſemicirculus MB; </s>
              <s id="N1EAC3">haud dubiè globus poſitus in M deſcendet in B per
                <lb/>
              conuexum ſemicirculi in B; </s>
              <s id="N1EAC9">quia B inter omnia illius puncta accedit pro­
                <lb/>
              ximè ad F; </s>
              <s id="N1EACF">tùm ex K ducatur ſemicirculus BI; </s>
              <s id="N1EAD3">certè ex B deſcenderet in I
                <lb/>
              propter
                <expan abbr="eãdem">eandem</expan>
              rationem, tùm ex H deſcribatur ſemicirculus IF; </s>
              <s id="N1EADD">certè
                <lb/>
              ex I deſcendet in F, quæ omnia patent ex dictis; </s>
              <s id="N1EAE3">poſſunt autem multipli­
                <lb/>
              cari iſtæ ſpiræ in infinitum: Hinc licèt globus ſingulis horis 100000. leu­
                <lb/>
              cas conficeret in deſcenſu, non tamen attingeret centrum niſi poſt 1000.
                <lb/>
              annos, immò plures ſecundùm numerum ſpirarum. </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>