Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 690
691 - 720
721 - 750
751 - 780
781 - 810
811 - 840
841 - 870
871 - 900
901 - 930
931 - 960
961 - 990
991 - 1020
1021 - 1050
1051 - 1055
>
Scan
Original
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 690
691 - 720
721 - 750
751 - 780
781 - 810
811 - 840
841 - 870
871 - 900
901 - 930
931 - 960
961 - 990
991 - 1020
1021 - 1050
1051 - 1055
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
pb
pagenum
="
242
"/>
<
p
type
="
main
">
<
s
>Eandem quoque naturam qua caro eſt, aut os, aut ſpiritus: eſt verò duplex, & materia, & for
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1638
"/>
<
lb
/>
ma, quę in vnum conſpirarunt: cauſſam eſſe dicimus, cur animi imperio pareant, quòd enim ſic
<
lb
/>
natura ſua, ideſt, ex ſua materia
<
expan
abbr
="
ſuaq.
">ſuaque</
expan
>
forma conſtat ſpiritus, hos aut illos motus excipit, & ad
<
lb
/>
mittit, ſic dicendum de reliquis. </
s
>
<
s
>Nullum ergo nouum naturæ ſignificatum præter Ariſtotelica
<
lb
/>
inculcandum eſt. </
s
>
<
s
>Cęterùm quòd à forma ducitur omnis eſſentia, ſiue quòd aut res ipſa per ſe
<
lb
/>
ſit eſſentia & forma, veluti de ſubſtantiis à materia ſecretis omnes autumant, vel quòd ex mate
<
lb
/>
ria
<
expan
abbr
="
formaq́
">formaque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>conflata ſit, vel quòd intueatur
<
expan
abbr
="
formã
">formam</
expan
>
, vt de materia & poteſtate ſuo loco dicemus;
<
lb
/>
idcirco
<
expan
abbr
="
etiã
">etiam</
expan
>
id quod rei cuique quatenus eſt, attribuitur, idem quoque natura ineſſe prædicatur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Itaque ſub hoc ſenſu natura nobis ineſſe cognitionis appetitum litteris conſignaſſe dicimus Ari
<
lb
/>
ſtotelem, & principia ſcientiarum, hoc eſt, axiomata, &
<
expan
abbr
="
pronũciata
">pronunciata</
expan
>
cognita. </
s
>
<
s
>eſſe natura ſcripſiſſe.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>ita enim verto vocem illam
<
foreign
lang
="
grc
">τῆ φύσει</
foreign
>
non naturæ, ſed ſuapte natura; tametſi articulus ille non
<
lb
/>
aliquid abſolutum, ſed ab alio excipiens indicare videatur. </
s
>
<
s
>cui quoque teſtimonium Hyppocra
<
lb
/>
tis accedit, qui de cauſsis ea pronunciauerit
<
emph
type
="
sup
"/>
a
<
emph.end
type
="
sup
"/>
<
foreign
lang
="
grc
">αυτόματοι καὶ οὐκ ἀυτόματοι</
foreign
>
.ſ. </
s
>
<
s
>effectus
<
foreign
lang
="
grc
">ἡμῖν μὲν ἀυτό-</
foreign
>
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1639
"/>
<
lb
/>
<
foreign
lang
="
grc
">ματοι αἰτιη δ' οὐχα αὐτόματοι. </
foreign
>
</
s
>
<
s
>
<
foreign
lang
="
grc
">αἰτιη δ' αν τὰ μέν δῆλα, τά δ'άδηλα. </
foreign
>
</
s
>
<
s
>
<
foreign
lang
="
grc
">καὶ τὰμὲν δυνατὰ, τα δ' ἀδυν́ατα.</
foreign
>
<
lb
/>
ideſt, “caſu & non caſu & nobis quidem caſu, cauſſæ verò non caſu: cauſſæ rurſus hæc quidem
<
lb
/>
perſpicua, illa verò obſcura, & hæc
<
expan
abbr
="
quidẽ
">quidem</
expan
>
in eius poteſtate illa verò minimè. </
s
>
<
s
>Nanque etiam me
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1640
"/>
<
lb
/>
mini me legiſſe”, apud Ariſtotelem vocem illam
<
foreign
lang
="
grc
">τῇ φύσει</
foreign
>
<
emph
type
="
sup
"/>
b
<
emph.end
type
="
sup
"/>
abſolutè item ſumi, cùm monet, vbi
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1641
"/>
<
lb
/>
eadem vox ſignificet actum & facultatem, vt hæc ſeiungantur, facultati conditionem
<
expan
abbr
="
addẽdam
">addendam</
expan
>
<
lb
/>
<
foreign
lang
="
grc
">τῇ φύσει</
foreign
>
.i. </
s
>
<
s
>ſuapte natura. </
s
>
<
s
>Nam quid eſſet hoc eſſe diſciplinæ capax naturæ? </
s
>
<
s
>Quantum verò ad
<
lb
/>
Hyppocratis teſtimonium pertinet, ne tanto viro cuius ſapientiam iure optimo vniuerſa antiqui
<
lb
/>
tas ſuſpexit, & admirata eſt; patrocinium deſit, quantum in nobis eſt; vereor ne vetus conſuetu
<
lb
/>
do fuerit etiam tribuere cuipiam rei formaliter. </
s
>
<
s
>quod conueniat ipſi
<
foreign
lang
="
grc
">αἰτιοδῶς</
foreign
>
, & tanquam cauſ
<
lb
/>
ſæ, quam conſuetudinem ibi vſurpauerit Hyppocrates: etenim hanc loquendi
<
expan
abbr
="
formulã
">formulam</
expan
>
in mo
<
lb
/>
re
<
expan
abbr
="
poſitã
">poſitam</
expan
>
fuiſſe ſpectare licet apud Ariſtotelem, qui ita
<
expan
abbr
="
quandoq.
">quandoque</
expan
>
ſcripſerit. </
s
>
<
s
>De parte autem ani
<
lb
/>
mi, qua & cognoſcit, animus ſapit, & formę tribuerit vt ſubiecto, quod eſt ipſius compoſiti. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
Neq;
">Neque</
expan
>
<
lb
/>
enim hî dicere potes illud officium animo tributum fuiſſe, quia ſit animi ſolius, nec vllum cor
<
lb
/>
poris munus in eo munere flagitetur. </
s
>
<
s
>Nam ſi de mentis officio ſic dicere libeat, at opponam ego
<
lb
/>
ea quæ de ſentiente profeſſus eſt idem Ariſtoteles non multò antè, cùm dixit: Quoniam autem
<
lb
/>
duabus differentiis diffiniunt maximè animum, motu ſecundùm locum, & ipſo intelligere; & ſa
<
lb
/>
pere, velut ſentire quoddam eſſe. </
s
>
<
s
>in vtriſque enim ſic animus diſcernit & cognoſcit aliquid eo
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1642
"/>
<
lb
/>
rum quæ ſunt; quæ certè non formaliter inſunt in animo, ſed vt in cauſſa. </
s
>
<
s
>nihil enim abſurdius
<
lb
/>
eſt quàm dicere animum ſentire, neque minus àc ſi eum texere, aut nere fateamur. </
s
>
<
s
>Hoc igitur
<
lb
/>
modo Hyppocrates etiam defendi poterit, ſed poſterioribus iſtis naturæ notionibus dimiſsis, de
<
lb
/>
potiſsimis in præſentia diſſeramus.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1638
"/>
E</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1639
"/>
a Lib. de
<
lb
/>
alim.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1640
"/>
F</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1641
"/>
b 5. Top.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1642
"/>
G</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
head
">
<
s
>
<
emph
type
="
italics
"/>
Venamur differentiam inter materiam & formam in eo, quòd ſunt naturę. </
s
>
<
s
>Cap. </
s
>
<
s
>VII
<
emph.end
type
="
italics
"/>
.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>NATVRAM igitur quæ ab Ariſtotele definita eſt, licet apud veteres haberetur ſola mate
<
lb
/>
ria, quia tamen pluribus argumentis ab eodem philoſopho demonſtratum eſt, etiam com
<
lb
/>
plecti formam, atque adeò vt de forma dicatur prius, quàm de materia. </
s
>
<
s
>Ita & nos cum Ariſto
<
lb
/>
tele ſtatuentes geminam eſſe (nihil eſt
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
in hoc theoremate quod ſecus ab aliis philoſophis, qui
<
lb
/>
ab Ariſtotele ſunt, acceptum ſit) illud nunc diſcutere inſtituimus,
<
expan
abbr
="
quemadmodũ
">quemadmodum</
expan
>
ſecum differat
<
lb
/>
vtraque natura, & qua ratione motus initium ab vtroque principio proficiſcatur, & quæ'nam re
<
lb
/>
periatur communis proprietas, ſi non vniuoca, ſaltem analogica, propter quam vtræque naturæ
<
lb
/>
vocentur. </
s
>
<
s
>In primis verò cum materia, tum forma ſpectantur
<
expan
abbr
="
tanquã
">tanquam</
expan
>
cauſſæ conſtituentes com
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1643
"/>
<
lb
/>
poſitum, aut veluti principia functionum in illo quod iam conſtitutum eſt. </
s
>
<
s
>hæ verò ſunt, vel in
<
lb
/>
eo ipſo quod extitit ex illis, vel ab ipſo in aliud. </
s
>
<
s
>Vtraque autem ratione ſumptas materiam &
<
lb
/>
formam dici
<
expan
abbr
="
naturã
">naturam</
expan
>
ab Ariſtotele compertum eſt. </
s
>
<
s
>Nam & id ex quo fit ſubſtantia &
<
expan
abbr
="
compoſitũ
">compoſitum</
expan
>
,
<
lb
/>
eſt eius natura: ſic natura plumbi eſt aqua: atque ita commune fuit & tritum hoc naturæ ſigni
<
lb
/>
ficatum, vt nil aliud quàm id ex quo ſubſtantia fit, exiſtimaretur eſſe natura: cętera omnia illius
<
lb
/>
affectiones haberentur. </
s
>
<
s
>Sed illud etiam per quod eſt aliquid eſſe naturam, & denominationes &
<
lb
/>
generationes ab ea præfinitæ,
<
expan
abbr
="
multaq́
">multaque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>alia quæ breuitatis cauſſa nunc omitto, ſignificant, & effi
<
lb
/>
ciens quoque natura perhibetur,
<
expan
abbr
="
qd
">quod</
expan
>
eſt principium in alio, quatenus aliud. </
s
>
<
s
>At verò & poſtquàm
<
lb
/>
ex his conflatum eſt
<
expan
abbr
="
cõpoſitum
">compoſitum</
expan
>
, cùm in ipſum mutatio per ſe cadat, & ob eam ipſam rationem
<
lb
/>
habeatur pro naturali
<
emph
type
="
sup
"/>
c
<
emph.end
type
="
sup
"/>
etiam in ſeipſo cauſſam habeat ſui motus oportet, itaque & hæc ex qui
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1644
"/>
<
lb
/>
bus conſtitit ſubſtantia naturalis, & quorum beneficio conſecuta eſt, vt moueatur, meritò naturę
<
lb
/>
dicuntur. </
s
>
<
s
>Hinc factum eſt, vt natura ſtatueretur initium motus & quietis eius in quo eſt & reli
<
lb
/>
qua quę in ea definitione ſunt poſita. </
s
>
<
s
>Quanuis autem prius ſubſtantia ſit, quàm functiones eius,
<
lb
/>
& vtroque nomine natura dicatur; noli mirari, cur altera nuncupationis eius ratione </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>