Clavius, Christoph, In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius

Page concordance

< >
Scan Original
191 154
192 155
193 156
194 157
195 158
196 159
197 160
198 161
199 162
200 163
201 164
202 165
203 166
204 167
205 168
206 169
207 170
208 171
209 172
210 173
211 174
212 175
213 176
214 177
215 178
216 179
217 180
218 181
219 182
220 183
< >
page |< < (226) of 525 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div455" type="section" level="1" n="147">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s9165" xml:space="preserve">
              <pb o="226" file="262" n="263" rhead="Comment. in II. Cap. Sphæræ"/>
            tur propter motum proprium, quem habet ab occaſu in ortum, melius fortaf
              <lb/>
            ſe dicetur Æequator deſcribi a linea recta, quæ à
              <unsure/>
            centro mundi ad initium ♈,
              <lb/>
            uel ♎, primi mobilis extenditur. </s>
            <s xml:id="echoid-s9166" xml:space="preserve">Ex circũductione enim huius lineę deſcribe-
              <lb/>
            tur in die naturali circulus maximus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9167" xml:space="preserve">perfectus, ſemper rectus ad axem mun-
              <lb/>
            di, ęqualiterq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s9168" xml:space="preserve">diſtans omni ex parte à mundi polis: </s>
            <s xml:id="echoid-s9169" xml:space="preserve">quæ omnia requiruntur ad
              <lb/>
            ęquinoctialem circulum.</s>
            <s xml:id="echoid-s9170" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s9171" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Svnt</emph>
            autem omnes circuli cœleſtes, atque adeo & </s>
            <s xml:id="echoid-s9172" xml:space="preserve">ęquinoctialis, conci-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-262-01" xlink:href="note-262-01a" xml:space="preserve">Vbi pof
                <unsure/>
              iſſi
                <lb/>
              mũ ſphęræ
                <lb/>
              circuli in
                <lb/>
              cęlo ſint cõ
                <lb/>
              cipiendi.</note>
            piendi in primo mobili, quod quidem nobis potiſſimum refert ſphæra mate-
              <lb/>
            rialis. </s>
            <s xml:id="echoid-s9173" xml:space="preserve">Neque multum intereſt, ſiue eos in concauo, ſiue in conuexo primi mo-
              <lb/>
            bilis intelligamus: </s>
            <s xml:id="echoid-s9174" xml:space="preserve">Tamen quia nos intra cœlum incluſi, in eiuſq́. </s>
            <s xml:id="echoid-s9175" xml:space="preserve">centro exi-
              <lb/>
            ſtentes, concauam cœli ſuperficiẽ intuemur, compellimur quodammodo cir-
              <lb/>
            culos cœleſtes in eadem ſuperficie concaua primi mo bilis conſiderare, ſicut
              <lb/>
            etiam, quia ſumus extra ſphæram materialem poſiti, cogimur eoſdem quodam
              <lb/>
            modo circulos in extima, ſeu conuexa eius ſuperficie defignare. </s>
            <s xml:id="echoid-s9176" xml:space="preserve">Quod etiam
              <lb/>
            fit in globo Coſmographico, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9177" xml:space="preserve">Aſtronomico. </s>
            <s xml:id="echoid-s9178" xml:space="preserve">Quoniam uero ex decem ſphæ-
              <lb/>
            ræ circulis primarijs Meridianus, atque Horizon ſunt prorſus immobiles in
              <lb/>
            quacunque regione ita ut, etiamſi cœlum primum perpetuo, ac indeſinenter
              <lb/>
            circumferatur, prędicti duo circuli nihilominus immoti omnino concipiãtur,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s9179" xml:space="preserve">firmi; </s>
            <s xml:id="echoid-s9180" xml:space="preserve">Alij uero octo mobiles exiſtunt, quippe cum continuè circumuolua-
              <lb/>
            tur cum primo mobili; </s>
            <s xml:id="echoid-s9181" xml:space="preserve">non erit inconueniens, ſi octo hoſce circulos mobiles
              <lb/>
            in conuexa ſuperficie primi mobilis, duos autem illos in concaua ſuperficie
              <lb/>
            cœli Empyrei immobilis, ſub quo collocatur primũ mobile, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9182" xml:space="preserve">totus mundus,
              <lb/>
            conſideremus. </s>
            <s xml:id="echoid-s9183" xml:space="preserve">Ita enim fiet, ut alij circuli mobiles intra hos immobiles perpe
              <lb/>
            tuo circumducantur: </s>
            <s xml:id="echoid-s9184" xml:space="preserve">quemadmodum etiam in ſphæra materiali cernimus, Me
              <lb/>
            rid
              <unsure/>
            ianum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9185" xml:space="preserve">Horizõtem alijs circulis ſupereminere, ut his ſine ceſſatione mo
              <lb/>
            tis, illi duo immoti prorſus permaneant.</s>
            <s xml:id="echoid-s9186" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <note position="left" xml:space="preserve">Ae@noctia
            <lb/>
          lis circulus
            <lb/>
          cur ſic di-
            <lb/>
          ctus. Idẽ cur
            <lb/>
          Aequato@,
            <lb/>
          & cingulus
            <lb/>
          primi mo-
            <lb/>
          bilis dica-
            <lb/>
          @ur.</note>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s9187" xml:space="preserve">ET dicitur Aequinoctialis, quoniam quando Sol tranſit per illum,
              <lb/>
            (quod fit in bis in anno, in principio Arietis ſcilicet, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9188" xml:space="preserve">in principio Li-
              <lb/>
            bræ) eſt æquinoctium in uniuerſa terra. </s>
            <s xml:id="echoid-s9189" xml:space="preserve">Vnde etiam appellatur Aequator
              <lb/>
            diei, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9190" xml:space="preserve">noctis, quia adæquat diem artificialem nocti. </s>
            <s xml:id="echoid-s9191" xml:space="preserve">Et dicitur cingulus pri
              <lb/>
            mi motus. </s>
            <s xml:id="echoid-s9192" xml:space="preserve">Vnde ſciendum, quod primus motus, di citur motus primi
              <lb/>
            mobilis, hoc eſt, nonę ſphæræ, ſiue cœli ultimi, qui eſt ab oriente per occi-
              <lb/>
            dentem, rediens iterum in orientem: </s>
            <s xml:id="echoid-s9193" xml:space="preserve">qui ctiam dicitur motus rationalis, ad
              <lb/>
            ſimilitudinem motus rationis, qui eſt in microcoſmo, id eſt, in homine, ſcili-
              <lb/>
            cet quando fit conſider atio à creatore per creatur as in creator em, ibi ſiſten-
              <lb/>
            do. </s>
            <s xml:id="echoid-s9194" xml:space="preserve">Secundus motus eſt firmamenti, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9195" xml:space="preserve">planetarum, contrarius huic, ab
              <lb/>
            occidente per orientem iterum rediens in occidentem: </s>
            <s xml:id="echoid-s9196" xml:space="preserve">qui motus dicitur ir-
              <lb/>
            rationalis, ſiue ſenſualis, ad ſimilitudinem mo
              <unsure/>
            tus microcoſmi, qui eſt à cor-
              <lb/>
            ruptibilibus ad creatorem, iterum rediens ad corruptibilia. </s>
            <s xml:id="echoid-s9197" xml:space="preserve">Dicitur ergo
              <lb/>
            cingulus primi motus, quia cingit, ſiue diuidit primum mobile, ſcilicet ſphæ-
              <lb/>
            ram nonam, in duo æqualia, æquidiſtans a polis mundi.</s>
            <s xml:id="echoid-s9198" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>