263211PARS TERTIA.
tur;
tum vero repulſiva vis particularum prioris ſubſtantiæ re-
viviſcit quodammodo, & agit, ac ipſa ſubſtantia evadit vola-
tilis, quæ iterum nova earundem párticularum intruſione figi-
tur. Id ſane videtur accidere in aere, qui poteſt ad fixum re-
digi corpus, & Haleſius demonſtravit per experimenta, par-
tem ingentem lapidum, qui in veſica oriuntur, & calculorum
in renibus, conſtare puro aere ad fixitatem reducto, qui dein-
de poteſt iterum ſtatum volatilem recuperare: ac halitus inpri-
mis ſulphurei, & ipſa reſpiratio animalium ingentem aeris co-
piam transſert a ſtatu volatili ad fixum. Ibi non habetur ae-
ris compreſſio ſola facta per cellularum parietes ipſum conclu-
dentes; ii enim diſrumperentur penitus, cum aer in ejuſmodi
fixis corporibus reducatur ad molem etiam millecuplo mino-
rem, in quo ſtatu, ſi integras haberet elaſticas vires, omnia
ſane repagula illa diffringeret. Haleſius putat, eum in illo ſta-
tu amittere elaſticitatem ſuam, quod fieret utique, ſi particu-
læ ipſius ad eam inter ſe diſtantiam devenirent, in qua jam
vis repulſiva nulla ſit, ſed potius attractiva ſuccedat: ſed fieri
itidem poteſt, ut vim quidem repulſivam adhuc ingentem ha-
beant illæ particulæ, ſed ab interpoſita ſulphurei halitus parti-
cula attrahantur magis, ut paullo ante vidimus in elaſtris a
globulo magnetico cohibitis, & conſtrictis. Tum quidem ela-
ſticitas in aere ad fixitatem redacto maneret tota, ſed ejus ef-
fectus impediretur a prævalente vi. Atque id quidem animad-
verti, & monui ante aliquot annos in diſſertatione De Turbi-
ne, in qua omnia turbinis ipſius phænomena ab hac aeris fixa-
tione repetii.
viviſcit quodammodo, & agit, ac ipſa ſubſtantia evadit vola-
tilis, quæ iterum nova earundem párticularum intruſione figi-
tur. Id ſane videtur accidere in aere, qui poteſt ad fixum re-
digi corpus, & Haleſius demonſtravit per experimenta, par-
tem ingentem lapidum, qui in veſica oriuntur, & calculorum
in renibus, conſtare puro aere ad fixitatem reducto, qui dein-
de poteſt iterum ſtatum volatilem recuperare: ac halitus inpri-
mis ſulphurei, & ipſa reſpiratio animalium ingentem aeris co-
piam transſert a ſtatu volatili ad fixum. Ibi non habetur ae-
ris compreſſio ſola facta per cellularum parietes ipſum conclu-
dentes; ii enim diſrumperentur penitus, cum aer in ejuſmodi
fixis corporibus reducatur ad molem etiam millecuplo mino-
rem, in quo ſtatu, ſi integras haberet elaſticas vires, omnia
ſane repagula illa diffringeret. Haleſius putat, eum in illo ſta-
tu amittere elaſticitatem ſuam, quod fieret utique, ſi particu-
læ ipſius ad eam inter ſe diſtantiam devenirent, in qua jam
vis repulſiva nulla ſit, ſed potius attractiva ſuccedat: ſed fieri
itidem poteſt, ut vim quidem repulſivam adhuc ingentem ha-
beant illæ particulæ, ſed ab interpoſita ſulphurei halitus parti-
cula attrahantur magis, ut paullo ante vidimus in elaſtris a
globulo magnetico cohibitis, & conſtrictis. Tum quidem ela-
ſticitas in aere ad fixitatem redacto maneret tota, ſed ejus ef-
fectus impediretur a prævalente vi. Atque id quidem animad-
verti, & monui ante aliquot annos in diſſertatione De Turbi-
ne, in qua omnia turbinis ipſius phænomena ab hac aeris fixa-
tione repetii.
459.
Porro agitatio illa particularum in igne, ac in fermen-
11Cauſa agitatio-
nis particula-
rum in igne,
fermentationi-
bus, efferve-
ſcentiis repeti-
ta a contorſio-
ne curvæ circa
axem. tationibus, & efferveſcentiis, unde oriatur, facile itidem eſt
in mea theoria exponere. Ut primum crus meæ curvæ mihi
impenetrabilitatem exhibuit, poſtremum gravitatem, interſe-
ctiones autem varia cohæſionum genera; ita alternatio arcuum
jam repulſivorum, jam attractivorum, fermentationes exhibet,
& evaporationes variorum generum, ac ſubitas etiam deflagra-
tiones, & exploſiones, illas, quæ occurrunt in Chemia paſ-
ſim, & quam in pulvere pyrio quotidie intuemur. Quæ au-
tem huc ex Mechanica pertinent, jam vidimus num. 199.
Dum ad ſe invicem accedunt puncta cum velocitate aliqua,
ſub omni arcu attractivo velocitatem augent, ſub omni re-
pulſivo minuunt: contra vero dum a ſe invicem recedunt, ſub
omni repulſivo augent, ſub omni attractivo minuunt, donec
in acceſſu inveniant arcum repulſivum, vel in receſſu attracti-
vum ſatis validum ad omnem velocitatem extinguendam. Ubi
eum invenerint, retro curſum reflectunt, & oſcillant hinc, &
inde, in quo itu, & reditu perturbato, ac celeri, fermenta-
tionis habemus ideam ſatis diſtinctam.
11Cauſa agitatio-
nis particula-
rum in igne,
fermentationi-
bus, efferve-
ſcentiis repeti-
ta a contorſio-
ne curvæ circa
axem. tationibus, & efferveſcentiis, unde oriatur, facile itidem eſt
in mea theoria exponere. Ut primum crus meæ curvæ mihi
impenetrabilitatem exhibuit, poſtremum gravitatem, interſe-
ctiones autem varia cohæſionum genera; ita alternatio arcuum
jam repulſivorum, jam attractivorum, fermentationes exhibet,
& evaporationes variorum generum, ac ſubitas etiam deflagra-
tiones, & exploſiones, illas, quæ occurrunt in Chemia paſ-
ſim, & quam in pulvere pyrio quotidie intuemur. Quæ au-
tem huc ex Mechanica pertinent, jam vidimus num. 199.
Dum ad ſe invicem accedunt puncta cum velocitate aliqua,
ſub omni arcu attractivo velocitatem augent, ſub omni re-
pulſivo minuunt: contra vero dum a ſe invicem recedunt, ſub
omni repulſivo augent, ſub omni attractivo minuunt, donec
in acceſſu inveniant arcum repulſivum, vel in receſſu attracti-
vum ſatis validum ad omnem velocitatem extinguendam. Ubi
eum invenerint, retro curſum reflectunt, & oſcillant hinc, &
inde, in quo itu, & reditu perturbato, ac celeri, fermenta-
tionis habemus ideam ſatis diſtinctam.