Alvarus, Thomas, Liber de triplici motu, 1509

Table of contents

< >
[15.] Quindecimum caput / quod obiicit ali-quibus que dicta ſunt in precedentibꝰ duo­bus capitibus: inferendo aliquas conclu-ſiones de velocitate motus in reſiſtētia dif­formiter difformi progrediente per medi-um non reſiſtens: et in latitudine vniformi­ter difformi condenſante ſe ad non quãtū in medio non reſiſtente.
Page: 122
[1.] Capitulū ṗmū / in quo ponūtur aliq̈ cõia elemēta ī hac materia definitiões vcꝫ diuiſionibꝰ adiunctis
Page: 129
[2.] Capitulum ſecundum / in quo inueſtiga­tur diſputatiue et per modum queſtionis penes quid attendi habeat motus loca-lis difformis quo ad ſubiectum velocitas
Page: 134
[3.] Capitulū tertiū / in quo oſtendit̄̄ modꝰ cogno-ſcendi ſiue cõmenſurandi motū vniformieer diffor-mem et difformiter difformem quo ad tempus quo ad velocitatem et tarditatem in omni ſpecie .etc̈. In oī ſpecie ꝓportiõis rõnalis et irrõalis per modū q̄ſtiõis ꝓcedendo.
Page: 141
[4.] Capitulum quartum in quo diſputatiue īquiritur quõ motus difformis quo ad ſubiectū et tp̄s ſimul: pa­riter motus mixti veloci­tas cognoſci debeat.
Page: 168
[1.] Capitulū primū in quo diſputatiue inquiritur. Quid ſi raritas et dēſitas et penes q̇d raritatis et dēſitatis intēſio et rarefactiõis et condenſationis ſit velocitas attendenda.
Page: 174
[2.] Secundū capitulū huiꝰ tractatus / in quo ſolito pro more diſputatiue inquirimus penes quid velo­citas augmētationis attendi habeat.
Page: 203
[1.] Capitulum primuꝫ in quo diſputatiue inquirit̄̄ penes quid motus alterationis velocitas attendi habeat.
Page: 218
[2.] Capitulum ſecundum in quo agitur de intenſione et remiſ-ſione formarum.
Page: 236
[3.] Caput .3.4. tractatus inquireas diſpu­tatiue. An qualitates contrarie ſe com-patiantur.
Page: 252
[4.] Capitulū q̈rtū / in quo principalr̄ q̄rit̄̄ penes quid attendi intenſio qualitatis difformis debeat.
Page: 263
[5.] Capitulum quintum inquirens penes quid gradus ſummi inductio ſit attendenda.
Page: 277
< >
page |< < of 290 > >|
263 babilius eſt. Prima pars ptꝫ per rationem in op-
poſitum queſtionis factam. Et ſecunda probatur /
quia non tot apparentia incõuenientia ſecūtur ad
qualitates ↄ̨trarias ſe compati quot ad oppoſitū /
vt patet ex deductione queſtionis: igitur probabi­
lius eſt qualitates ↄ̨trarias ſe cõpati ꝙ̄ oppoſitū.
Ad rões ãte oppoſitū. Ad primã rñſū
eſt ibi vſ ad vltimã replicã. Ad quã rñdeo /  pḣs
ītelligit de mētalibꝰ actualibꝰ: et nego /  aſſumit ꝓ­
bandū: q2 nõ intēdit ꝓbare /  q̈litates actuales mē­
tales nõ ſe cõpatiunt̄̄. Sꝫ  aſſenſus ↄ̈dictorii nõ ſe
cõpatiunt̄̄. ¶ Ad ↄ̨firmationē rñdeo negãdo ſeq̄lã: et
rõ ē / q2 duo accidētia pñt eē ī eodē loco. Sed nõ due
ſbē ↄ̨plete. qḋ fierit ſi due for̄e ſbãles ſe ↄ̨paterentt̄̄.
Ad ſcḋam rõnē rñdet ſcḋa concluſio.
¶ Ad ↄ̨firmationē dico /  dabiles ſūt maxī q̇ ſe cõ-
patiunt̄̄ q̇lꝫ em̄ q̇ ſe ↄ̨patiunt̄̄ ſūt maxī q̇ ſe ↄ̨patiūt̄̄
copulatim. ¶ Ad aliud dico /  frigiditas ſumma
eſt minima cū qua caliditas remiſſa nõ poteſt ſtare
Ad tertiã rõnē rñdeo negãdo ſequelã
et ad ꝓbationē nego ↄ̨ñaꝫ. ¶ Ad primã ↄ̨firmatiõeꝫ
nego mīorē: et ad pūctū ꝓbatiõis: dico /  et ſi ſe ↄ̨pa­
tiunt̄̄ tñ in ſuis denoīatiõibꝰ ſe īpediūt. q̇cq̇d ſit de
datis diffinitiõibꝰ. ¶ Ad pūctū .2. ↄ̨fir̄atiõis dico /
 ̄uis ille q̈litates ſe īpediãt ne alṫa illaꝝ totaliṫ
denoīet: nõ tñ ſe īpediūt a denoīatiõe ꝑtiali gñica.
¶ Ad .3. ↄ̨firmationē ↄ̨cedo ſequelã et nego falſitatē
ↄ̨ñtis et ad ꝓbationē concedo añs et nego ↄ̨ñam: q2
̄uis in aliquo non tamen ſunt ei eque ↄ̨uenientia.
Ad quartã rõne rñdeo negãdo ſeq̄lã
de actualibꝰ. Nã et ſi q̈litates ↄ̈rie corporales ſe cõ­
patiant̄̄: nõ tñ mētales actules: cuiꝰ rõ eſt ſola expe­
riētia. ¶ Ad primã ↄ̨fir̄atiõeꝫ ↄ̨cedo ſeq̄lã de hītua-
libꝰ: et cū ꝓbat̄̄ q2 nõ dico /  nõ q̄lꝫ tꝰ denoīat qñ ē
ꝑmixta ↄ̈rio. ¶ Ad ſcḋaꝫ ↄ̨fir̄atiõeꝫ ↄ̨cedo ſeq̄lã ne-
gata fĺitate ↄ̨ñtis et ad ꝓbatiõeꝫ q̄ īnitit̄̄ diffinitiõi
ſanitatꝪ dico /  diffinitio d3 ſic ītelligi ſanitas eſt
diſpõ nat̄̄alis etc̈. a q̈ ꝓueniūt vĺ ꝓuenirēt oꝑatiões
ꝓportiõate ſi nõ eēt īpedimētū egritudīs. Auctori-
tas aūt pḣi ītelligr̄ de his ṫmīs ſanū et egrū. ¶ Ad
tertiã ↄ̨fir̄atiõeꝫ dico /  auctoritas pḣi ītelligr̄ de
ṫmīs ṗmis. Nõ aūt de ṫmīs ↄ̨comitãtibꝰ. 11Doctor
ſubtilis ī
4. d. 10. q̄
.2. Sūt aūt
ṫmī primi ṗuatio ṫmī ad quē et ṫminꝰ ad quē vt be­
ne dicit doctor ſubtilis in q̈rto d. 10. q̄ſtione ſecūda.
Ad quintã rõne rñdeo negando ſeq̄lã
et ad ꝓbationē negat̄̄ mīor ad ꝓbatiõeꝫ negat̄̄ ↄ̨ña
Et rõ eſt / q2 qñ eſt mutua actio īter q̈litates primas
nõ ſolū q̈litas ṗma īducit ī paſſū ſibi ſimilē q̈litatē
verū etiã ꝓducit q̈litatē ſcḋaꝫ ita  cū calidū agit ī
frigidū ex actiõe calididatꝪ et frigiditatꝪ ꝓducit̄̄ q̈li­
tas ſcḋa tualr̄ ↄ̨tinēs caliditatē et frigiditatē et ſi
caliditas et frigiditas ab eq̈li ꝓportiõe agãt tunc
q̈litas illa ſcḋa eq̈liṫ tualr̄ ↄ̨tinet caliditatē et fri-
giditatē et ſi caliditas agat a maiori ꝓportiõe tūc
taĺ q̈litas ſcḋa tualr̄ magis ↄ̨tinet caliditatē et a
minori minus etc. Ratio in oppoſitū facile ex dictis
ſoluitur. Et hec de queſtione.
Capitulū q̈rtū / in quo principalr̄ q̄rit̄̄ penes quid
attendi intenſio qualitatis difformis debeat.
AGgrediēdo vnū de precipuis
mēbris huiꝰ .4. tractatꝰ q̄ro. Utrū ītēſio
q̈litatꝪ vniformis attēdi d3 penes multi­
tudinē graduū penetratiue et vnitiue ſe habētiū. Et
vniformiter: et difformiter difformis intēſio penes
reductionem ad vniformitatem.
Et argr̄ primo ↄ̨̨tra primã partē /  nõ
q2 intēſio taĺ q̈litatꝪ d3 attendi penes diſtãtiã a nõ
g̈du: igr̄ nõ d3 attendi penes multitudinē g̈dus .etc̈.
Probat̄̄ añs / q2 quãto aliq̈ q̈litas eſt intēſior: tan­
to ipſa magis diſtat a non gradu qualitatis: igr̄
ſua intenſio mētiri d3 penes diſtantiã a nõ gradu.
22Dicitur ¶ Dices et bene ↄ̨cedendo añs et negando ↄ̨ñam: et
rõ eſt / q2 vtro mõ mēſurari põt q̈litatis intēſio vcꝫ
et penes mĺtitudinē g̈duū et penes diſtãtiã a nõ g̈du
Sed ↄ̨̨tra q2 tūc ſeq̄ret̄̄ /  deberet attē­
di penes ꝓpinq̇tatē ad nõ gradū. Sed ↄ̨ñs eſt flm̄:
(q2 tūc quãto pauciores gradꝰ ↄ̨tineret tanto eſſet
intēſior) / igr̄ illud ex q̊ ſequit̄̄. Seq̄la ꝓbat̄̄: q2 intē-
ſio ꝑ te attēdit̄̄ penes diſtantiã a nõ gradu. Et oīs
diſtãtiã a nõ gradu eſt ꝓpinquitas ad nõ gradum
(ſuppono em̄ opinionē noīaliū nõ diſtīguentē ꝓpī­
quitatē a diſtãtia) / igr̄ intēſio attēdit̄̄ penes ꝓpin-
quitatē ad nõ gradū. Ptꝫ hec ↄ̨ña in .4. figura. Si-
mile argumētū põt fieri ꝓbãdo /  nõ attēdit̄̄ penes
multitudinē graduū: hoc addito /  oīs multitudo
graduū eſt paucitas. 33Confir. ¶ Et ↄ̨firmat̄̄ / q2 ſi attenderet̄̄
intēſio penes diſtantiã a nõ gradu: ſequeret̄̄ gradū
ſummū eſſe remiſſum. Sed ↄ̨ñs eſt flm̄: igr̄ illud ex q̊
ſequit̄̄. Seq̄la ꝓbat̄̄: q2 in duplo plus diſtat a non
gradu ꝙ̄ gradꝰ mediꝰ vt ↄ̨ſtat: g̊ eſt in duplo magꝪ
intēſus ꝙ̄ g̈dꝰ mediꝰ et ꝑ ↄ̨ñs in duplo minꝰ remiſſus /
et ſic ſequit̄̄ /  eſt remiſſus / quod fuit ꝓbandum:
Scḋo prīcipalr̄ ↄ̨̨tra ſcḋaꝫ ꝑtē q̄ſtio-
nis argr̄ ſic: q2 nulla ē q̈litas vniformiṫ difformis:
igr̄ illa pars ſupponit flm̄. Cõſequētia ptꝫ et ꝓbat̄̄
añs. q2 ſi eſſet aliqua. Seq̄ret̄̄ /  quelꝫ q̈litas cuius
oēs partes īmediate ſcḋm extēſionē ſunt īmediate
ſcḋm intenſionē: q̄ vcꝫ ſic ſe hꝫ /  captis quibuſcun
duabꝰ partibꝰ īmediatis remiſſiſſimꝰ gradꝰ qui eſt
in vna eſt remiſſimꝰ qui nõ eſt in alia: eſſet vniformi­
ter difformis. Sed ↄ̨ñs eſt flm̄: igr̄ et añs: ſeq̄la patꝫ
mediãte loco a diffinitione. Sed falſitas ↄ̨ñtis ꝓ-
batur. Et ſigno vnū bipedale cuiꝰ vna medietas ſit
vniformiter difformis a .4. vſ ad .8. Et alia medie­
tas ſit ab .8. vſ ad .16. Quo poſito ſic argumētor /
illa eſt q̈litas cuiꝰ oēs partes īmediate ſcḋm extēſi-
onē ſūt īmediate ſcḋm intēſionē etc̈. Et tñ nõ eſt vni­
formiter difformis: igr̄ illud ↄ̨ñs eſt flm̄. Probatur
mīor: q2 illa nõ correſpõdet g̈dui medio hoc eſt exi-
ſtenti in medio illiꝰ q̈ualitatis qui eſt vt .8. / igr̄ illa
nõ eſt vniformiṫ difformis. ↄ̨ña patꝫ et ꝓbat̄̄ añr: q2
tota illa q̈litas eſt intēſa vt .9. cū vna medietas ſit
vt .12. et denoīet vt .6. et alia ſit vt .6. et denoīet vt .3. /
igr̄ tota denoīatio eſt vt .9. et nõ vt .8. / quod fuit ꝓ-
bandum. Maior ptꝫ: q2 .4. īmediate .5, īmediate, 6.
īmediate, et ſic de quibuſcū duabꝰ partibꝰ īmedia­
tis ſunt īmediate ſunt intēſionē: igr̄ oēs partes il-
liꝰ īmediate ſcḋm extēſionē ſunt īmediate ſcḋm in-
tenſionē. 44Dicitur. ¶ Dices et bene negando añs: et ad ꝓba-
tionē negando ſequelã. Et cū ꝓbat̄̄ negando illam
eſſe diffinitionē q̈litatis vniformiter difformis vt
bene ꝓbat argumentū. 55Calcula. ¶ Et ſi querat̄̄ diffinitio: dicit̄̄
forte cū calculatore in capĺo de inductione gradus
ſummi  q̈litas vniformiter difformis eſt illa que
ſic ſe hꝫ  cuiuſlꝫ partis eius gradꝰ medius .1. qui
eſt in medio tantū exceditur a ſumo eiuſdem par-
tis quantum excedit infimum.
Sed ↄ̨̨tra q2 aliqua qualitas eſt vni-
formiter difformis, et tamen non cuiuſlibet partis
eius gradus qui eſt in medio tantum exceditur etc̈ /
igitur illa diffinitio nulla: probatur antecedēs. Et
capio vnam lineam giratiuam ad ymaginationē
nominaliū girantem oēs partes proportionales
vniꝰ colūne per totum vniformiter difformis ab .8.
vſ ad non gradum. quo poſito argr̄ ſic: illa linea
giratiua eſt pars illꝰ q̈litatis vniformiṫ difformis

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index
Impressum